Ξεκινώντας το συγκεκριμένο ρεπορτάζ έδινα υπόσχεση στον εαυτό μου να είμαι «αντικειμενική». Στην πορεία όμως αποφάσισα ότι θέλω ο θυμός μου να εκφραστεί. Και η θέση μου θα είναι πολιτική, γιατί και η συγκεκριμένη απόφαση είναι μέρος μίας συνολικότερης πολιτικής, που δεν εφαρμόζεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον «δυτικό πολιτισμένο» κόσμο μας, με το πρόσχημα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας».
Όταν ένας νέος άνθρωπος, ένας επιστήμονας 29 χρονών στέκεται στο Δικαστήριο και λέει: «Χάνω ένα-ένα όσα είχα καταφέρει τόσα χρόνια», κανείς δεν μπορεί να στέκει απαθής. Και λέω κανείς δεν μπορεί να στέκει απαθής, γιατί στη θέση της Ηριάννας μπορεί να βρεθεί ο οποιοσδήποτε, κυριολεκτικά, σύμφωνα με τους νόμους του ελληνικού Κράτους. Όχι γιατί έτσι αποφάσισε ένας δικαστής αυθαίρετα, αλλά γιατί έτσι αποφάσισε ένας δικαστής, επικαλούμενος νόμους του Κράτους, το 2017. Ε λοιπόν σε αυτό το κράτος που φροντίζει τόσο πολύ για την «ασφάλειά» μου, εγώ νιώθω εξαιρετικά ανασφαλής και ανυπεράσπιστη.
ΧΡΟΝΙΚΟ
Τον Μάρτιο του 2011 η φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Ηριάννα κοιμάται στο σπίτι τού φίλου της Κωνσταντίνου, φοιτητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο οποίος είχε φιλική σχέση με κάποια άτομα - τότε ύποπτα, στη συνέχεια κατηγορούμενα - για συμμετοχή στην οργάνωση «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς». Στο σπίτι μπαίνει η Αντιτρομοκρατική και ο Κωνσταντίνος προσάγεται. Η Ηριάννα οικειοθελώς δίνει δείγμα DNA. Και γίνεται η αρχή της τραγικής ιστορίας.
Τον Νοέμβριο του 2011, στην Πολυτεχνειούπολη, ένας ιδιώτης βλέπει έναν άνδρα να βγαίνει από ένα βαν και να κρύβει ένα κουτί με όπλα.
Ο Κωνσταντίνος ο οποίος χωρίς στοιχεία παραπέμπεται ως μέλος των «Πυρήνων», με μόνη «ένδειξη» τη φιλική του σχέση με δύο μέλη της οργάνωσης, μετά από πρόταση του εισαγγελέα και με απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων αθωώνεται.
ΤΟ DNA
Τότε υπό συνθήκες που δεν γνωρίζει κανείς φτιάχνεται ο «φάκελος» της Ηριάννας. Η Ηριάννα συλλαμβάνεται τον Ιανουάριο του 2013, γιατί προκύπτει ταυτοποίηση του δικού της δείγματος DNA σε έναν γεμιστήρα εκτός όπλου από τα ευρήματα στην Πολυτεχνειούπολη. Οπουδήποτε αλλού δεν βρίσκεται το παραμικρό στοιχείο.
Τότε, αφήνεται ελεύθερη με περιοριστικούς όρους οι οποίοι αργότερα αίρονται και η νεαρή επιστήμονας έχει τη δυνατότητα να ταξιδεύει για τις ακαδημαϊκές της υποχρεώσεις.
Η δίκη της Ηριάννας έγινε χωρίς καμία επιβαρυντική μαρτυρία και με μόνο στοιχείο το «μερικό δείγμα» DNA.
Ενόψει της δίκης, η υπεράσπιση ζήτησε το δείγμα DNA της 29χρονης για να προχωρήσει σε επανεξέταση με τη βοήθεια τεχνικού συμβούλου. Αυτό ωστόσο, δεν κατέστη εφικτό, καθώς –όπως αναφέρεται σε απαντητικό έγγραφο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών – «το δείγμα έχει καταναλωθεί πλήρως κατά τις εργαστηριακές εξετάσεις». Ο γενετιστής-σύμβουλος της οικογένειας αμφισβήτησε το αποτέλεσμα της εργαστηριακής εξέτασης, επισημαίνοντας ότι η ποσότητα δείγματος στον γεμιστήρα ήταν 174 pikogram, ενώ η ελάχιστη αναγκαία ποσότητα για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων είναι (όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία) 200 pikogram. Διαπίστωσε επίσης ότι από τους συνολικά 16 γενετικούς «τόπους», υπήρχε ταύτιση μόνο στους επτά. Ο εισαγγελέας πρότεινε την παραπομπή σε δίκη την Ηριάννας με το σκεπτικό ότι «η διάσταση απόψεων σχετικών με τις ειδικές επιστημονικές γνώσεις επιβάλλει τον δημόσιο ακροαματικό έλεγχο των απόψεων αυτών». Η δίκη της Ηριάννας ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο με καταδικαστική απόφαση σε ποινή κάθειρξης 13 ετών χωρίς ελαφρυντικά.
«ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ…»
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην απόφαση του Β΄ Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, για να μην δώσει ανασταλτικό χαρακτήρα σημειώνει: «Δεν υφίστανται ανεπανόρθωτη βλάβη από τον εγκλεισμό τους στο κατάστημα φυλακών, η δε συνέχιση των σπουδών τους και δη της δεύτερης κατηγορούμενης αφορά καθαρά την προσωπική της εξέλιξη και δεν τίθεται θέμα βιοπορισμού».
«Πέντε μήνες μετά την ενοχή μου και βρίσκομαι να ξυπνάω κάθε πρωί με το βάρος της αθωότητάς μου.... Όσα έχτιζα εννιά χρόνια καταστρέφονται» δηλώνει η Ηριάννα στο δικαστήριο, αλλά οι δικαστές ακολουθούν το γράμμα του (τρομο)νόμου.
Ως μάρτυρες κατέθεσαν ενώπιον του Πενταμελούς Εφετείου Αναστολών δύο καθηγήτριες Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίες επιβλέπουν τη διδακτορική διατριβή της 29χρονης, τονίζοντας ότι η εργασία της Ηριάννας ξεκίνησε με πολύ καλές προοπτικές, αλλά διεκόπη στο αρχικό στάδιο. Υπογράμμισαν δε ότι η καθυστέρηση θα την βλάψει πολύ αφού ο εγκλεισμός της Ηριάννας θα οδηγήσει στην υποχώρησή της στον πίνακα μοριοδότησης με αποτέλεσμα «τον Σεπτέμβριο του 2018 δεν θα βρίσκεται σε επιλέξιμη θέση».
«ΠΟΛΥΤΙΜΗ…»
«Είμαι συνάδελφος και φίλη της Ηριάννας. Τη γνωρίζω από το 2012, τη χρονιά που ξεκινήσαμε και οι δυο τη φοίτησή μας στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) «Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας». Από τότε η πορεία μας είναι κοινή χωρίς καμία διακοπή, τόσο επαγγελματικά όσο και ακαδημαϊκά» θα δηλώσει η συνάδελφος και στενή της φίλη στο δικαστήριο την περασμένη βδομάδα.
«Όλα αυτά τα χρόνια κι εγώ και η Ηριάννα ζούσαμε στο Πανεπιστήμιο», τονίζει η Ο. Περιγράφοντας τη ζωή τους τα τελευταία χρόνια ενώ υπογραμμίζει με νόημα ότι «τα μαθήματα, τα προγράμματα, οι ακαδημαϊκές και επαγγελματικές μας κινήσεις και οι συναφείς δραστηριότητες είναι επιλογές μας, είναι επιλογές ζωής. Δεν επιλέξαμε να τα κάνουμε σαν χόμπι, για να περνάει απλώς όμορφα και δημιουργικά ο χρόνος μας ή για να προσθέσουμε απλώς ένα παραπάνω στοιχείο στο βιογραφικό μας. Όλα αυτά που περιέγραψα είναι συστατικό κομμάτι του τρόπου σκέψης και ζωής μας, είναι ό,τι έχουμε επιλέξει να κάνουμε για να βιοποριζόμαστε, είναι ό,τι θέλουμε και ό,τι είναι απαραίτητο να κάνουμε, προκειμένου να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε και να εξελισσόμαστε στον συγκεκριμένο χώρο, προκειμένου να συνεχίσουμε να ζούμε τη ζωή που εμείς επιλέξαμε. Οτιδήποτε άλλο είναι πέρα και έξω από εμάς, τον τρόπο σκέψης και τον τρόπο ζωής μας».
Η Ηριάννα περιγράφεται από τους ανθρώπους που τη γνωρίζουν, τους καθηγητές και τους συναδέλφους της ως ένας άνθρωπος αφοσιωμένος ψυχή τε και σώματι στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική του σταδιοδρομία. Είναι όπως τονίζουν «ο συνδετικός κρίκος, αυτή που ενώνει τα διάφορα ετερόκλητα μέλη της ομάδας μας μεταξύ τους, αυτή που λειτουργεί κατευναστικά σε στιγμές διαφωνιών και έντασης. Είναι αυτή που διαβάζει και εργάζεται ατελείωτες ώρες -ακόμα και όταν επιστρέφει στο σπίτι της-, για να γίνεται συνεχώς καλύτερη, για να είναι σε θέση να φτιάξει το καταλληλότερο υλικό για τους μαθητές της», είναι όπως λενε όλοι με όσους μίλησα «αυτή που σκέφτεται πρώτα τους άλλους και μετά τον εαυτό της, αυτή που είναι έτοιμη να προσφέρει πάντα και αληθινά βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη, χωρίς να της έχει απαραίτητα ζητηθεί. Αυτή που προσφέρει την αμέριστη βοήθεια και συμπαράστασή της τόσο στους μαθητές της αλλα και στις φίλες και συναδέλφους της. Αυτή που αποδεικνύει συνεχώς πόσο σημαντική θεωρεί την ανθρώπινη ύπαρξη, πόσο κοντά έχει βρεθεί στον πόνο και την αδικία για να συμπαρασταθεί, να βοηθήσει και να προσφέρει μέσα από την εργασία και τις γνώσεις της».
«Η Ηριάννα είναι πολύτιμη για τους μαθητές της, για τους συναδέλφους της, για εμένα. Και η θέση της είναι εκεί μαζί μας», λέει η στενή της φίλη καταθέτοντας την ψυχή της, σημειώνοντας ότι «αυτό ήταν και είναι η Ηριάννα».
Διακεκριμένα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, που λόγω της κατάστασης που βιώνει το περιβάλλον της κοπέλας δεν θέλουν να αποκαλύψουν το όνομά τους, αλλά και οι στενοί της φίλοι δηλώνουν ότι το προφίλ αυτής της κοπέλας μόνο σε τρομοκράτη δεν ταιριάζει. «Είναι ένα πλάσμα λαμπερό, φωτεινό, αφοσιωμένη στους μαθητές της, τους φίλους της, στην επιστήμη της και στο Πανεπιστήμιο».
ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ
Όλοι – ή έστω η μεγάλη πλειοψηφία – εξεγείρονται με την απόφαση των δικαστών για την υπόθεση της Ηριάννας. Αυτό ωστόσο είναι το ένα πρόβλημα. Η αφετηρία των κακών είναι πως με βάση έναν (τρομο)νόμο ο καθένας μπορεί να βρεθεί οποιαδήποτε στιγμή κατηγορούμενος στο όνομα της «ασφάλειας» και να καταδικαστεί «σύμφωνα με το γράμμα του νόμου», από αυτούς τους δικαστές. Με την κάθε κυβέρνηση αυτού του τόπου να αναλαμβάνει την ευθύνη της, είτε γιατί τον εμπνεύστηκε, είτε γιατί τον διατηρεί. Αυτή λοιπόν η «ασφάλεια», θα το ξαναπώ, με κάνει να νιώθω πολύ ανασφαλής, σε έναν κόσμο, που όπως έλεγε ο Ποιητής «παράνομος έγινε κι ο ήλιος, παράνομη και η αλήθεια» (Γιάννης Ρίτσος)...
Της Αλεξάνδρας Φωτάκη
