Ο Λαρισαίος νευροχειρουργός που «ψηφίστηκε» από τους συναδέλφους του ως ένας από τους καλύτερους ιατρούς της Νέας Υόρκης για την «Ημέρα των Εθνικών Ιατρών» (είναι μια μέρα που γιορτάζεται για να αναγνωρίσει τη συμβολή των γιατρών σε μεμονωμένες ζωές και κοινότητες) μιλά στην «Ε», για τη διάκριση αλλά και για την επιστημονική μετανάστευση που βιώνει τα τελευταία χρόνια η χώρα.
* Πόσο σημαντική είναι αυτή η διάκριση για εσάς;
-Πάρα πολύ. Η σημασία της έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι προέρχεται από συναδέλφους οι οποίοι έχουν επίγνωση τόσο της ποσότητας όσο και της ποιότητας του παραγόμενου έργου. Η Νέα Υόρκη αποτελεί το πλέον ανταγωνιστικό χώρο άσκησης της ιατρικής στις ΗΠΑ και τα ποιοτικά στάνταρ είναι πάρα πολύ υψηλά. Συγχρόνως είναι χαρακτηριστικό αυτής της πόλης η απαίτηση για μεγάλο αριθμό ωρών εργασίας.
* Είναι μια επιβράβευση για τους κόπους και τις θυσίες που κάνατε όλα αυτά τα χρόνια;
-Είναι σίγουρα μια επιβράβευση για τους κόπους και τις θυσίες. Μια πορεία σχεδόν 19 ετών σπουδών και εντατικής εκπαίδευσης προηγήθηκε για να ξεκινήσω να ασκώ τα καθήκοντά μου. Επιτρέψτε μου όμως να πω ότι αυτή δεν είναι η υψηλότερη επιβράβευση που αισθάνομαι ότι έχω λάβει. Η υψηλότερη επιβράβευση για έναν ιατρό είναι η ανατροφοδότηση που λαμβάνει από τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Η ληφθείσα αναγνώριση είναι ίσως πιο σημαντική για την οικογένειά μου που δυστυχώς δεν μπορώ να της διαθέσω τον χρόνο που θα ήθελα, αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μια ένδειξη ότι ναι μεν στερούμαι και στερούνται τον κοινό χρόνο, άλλα αυτό γίνεται για ένα σημαντικό σκοπό.
* Με αφορμή τη θέση σας, πώς σχολιάζετε τη μετανάστευση του επιστημονικού προσωπικού που έχει κορυφωθεί τα τελευταία χρόνια;
-Έχω ανάμικτα συναισθήματα για αυτή τη μετανάστευση. Από τη μια πλευρά με θλίβει επειδή αυτοί οι άνθρωποι αποχωρίζονται τις οικογένειές τους και τους φίλους τους και μεταναστεύουν σε άλλες χώρες με όλες τις δυσκολίες που έχει αυτή η μετακίνηση. Επίσης με θλίβει επειδή οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν εξαιρετικά πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της οικονομικής, επιστημονικής και της εν γένει κατάστασης στη χώρα. Από την άλλη πλευρά όμως με χαροποιεί το γεγονός ότι οι άνθρωποι αυτοί βρίσκουν το θάρρος και την ψυχική δύναμη να πάνε σε μια ξένη χώρα με όνειρο και σκοπό να αξιοποιήσουν το 100% του δυναμικού τους. Η Ελλάδα έχει αναλογικά ένα μεγάλο αριθμό επιστημόνων και γενικά υψηλά καταρτισμένων ανθρώπων, λόγω ίσως της κοινωνικής ενθάρρυνσης για ακαδημαϊκή μόρφωση. Οι άνθρωποι αυτοί δεν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην Ελλάδα του σήμερα, τόσο λόγω του κορεσμού που υπάρχει σε πολλά επαγγελματικά πεδία, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι στην Ελλάδα εντοπίζονται διαχρονικά κάποιες συστημικές αδυναμίες αξιοποίησης αυτού του δυναμικού.
* Πόσο εύκολα ενσωματωθήκατε στην ιατρική κοινότητα της Αμερικής;
-Δεν είχα κάποιο σημαντικό πρόβλημα. Κρίσιμα προαπαιτούμενα για μια ομαλή μετάβαση είναι να παραμένει κάποιος επιστημονικά ενημερωμένος και να έχει αποκτήσει ικανοποιητική εμπειρία στη χρήση της αγγλικής κατά την επιτέλεση κλινικού έργου. Θα πρέπει όμως κάποιος να είναι συνειδητοποιημένος στο ότι η εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα εντατική. Για τις χειρουργικές ειδικότητες αυτό σημαίνει 88 ώρες κοπιώδους εργασίας ανά εβδομάδα και επιπροσθέτως αυτών είναι οι ώρες που απαιτούνται για μελέτη και για την παραγωγή επιστημονικής έρευνας. Με άλλα λόγια θα πρέπει κάποιος να αγαπά πραγματικά το αντικείμενό του για να αντεπεξέλθει σε αυτούς τους ρυθμούς.
* Σε πρόσφατη συνέντευξή σας είχατε δηλώσει ότι αυξάνονται οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Πού οφείλονται; Πώς αντιμετωπίζονται;
-Για να είμαι πιο ακριβής πρέπει να πω ότι αυξάνονται οι παθήσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς από την ιατρική και πιο συγκεκριμένα με χειρουργικές μεθόδους. Ο λόγος είναι και η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και η βελτίωση της γενικής κατάστασης υγείας των ασθενών που επιτρέπει ακόμα και σε ασθενείς προχωρημένης ηλικίας να επωφεληθούν από τις δυνατότητες της χειρουργικής. Επίσης βελτιώνεται συνεχώς η κατανόησή μας για διάφορες παθολογικές καταστάσεις που έχει επιτρέψει την εισαγωγή χειρουργικών μεθόδων για την αντιμετώπισή τους. Επιπλέον σε κάθε χειρουργείο σταθμίζουμε τα πιθανά οφέλη και τα πιθανά ρίσκα. Η στάθμιση αυτών των δύο αντίθετων παραγόντων μεταβάλλεται με τον χρόνο και με την εξέλιξη της χειρουργικής. Συγκεκριμένα οι χειρουργικές μέθοδοι εξελίσσονται και επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα κάνοντας την επιλογή του χειρουργείου ελκυστικότερη προς τον ασθενή. Επίσης μπορεί να επιτύχει τα ίδια αποτελέσματα μέσα από λιγότερο επεμβατικές μεθόδους σε σχέση με το παρελθόν, μειώνοντας τους κινδύνους του χειρουργείου.
* Θα επιστρέφατε στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Λάρισα;
-Παρά την αγαλλίαση που νιώθω κάθε φορά που επισκέπτομαι τη Λάρισα και βρίσκομαι σε αγαπημένα μέρη ανάμεσα σε φίλους και συγγενείς, παρά την επιθυμία μου να συνεργαστώ με τους εκλεκτούς συναδέλφους μου, για πολλούς από τους οποίους τρέφω πολύ υψηλή εκτίμηση και μας συνδέουν ισχυροί δεσμοί φιλίας, υπάρχουν κάποιοι αντικειμενικοί παράγοντες που δεν μου επιτρέπουν να πω το ναι τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Έχω οργανώσει τη ζωή μου στην πόλη που ζω και αυτό είναι δύσκολο να αλλάξει. Επίσης είμαι σε μια φάση που νιώθω ότι εξελίσσομαι συνεχώς στο αντικείμενό μου και επιθυμώ αυτό να συνεχιστεί περαιτέρω. Απέφυγα να χαρακτηρίσω ως επιστήμη ή τέχνη το αντικείμενό μου γιατί είναι και τα δύο συγχρόνως. Όσον αφόρα στην επιστημονική πλευρά μπορείς να διαβάσεις και να οργανώσεις επιστημονικές μελέτες ακόμα και εάν δραστηριοποιείσαι σε μικρά ή μεσαία πληθυσμιακά κέντρα. Για την τεχνική πλευρά του αντικειμένου μου απαιτείται συνεχής εξάσκηση. Μάλιστα η εξάσκηση πρέπει να είναι σε δύσκολα περιστατικά προκειμένου να βελτιώνεσαι συνεχώς. Αυτό απαιτεί την εξάσκηση της ειδικότητας σε μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα.
BIΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Κωνσταντίνος Μαργέτης, MD, PhD, είναι επίκουρος καθηγητής Νευροχειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του νοσοκομείου Mount Sinai στη Νέα Υόρκη. Το 1995, με την αποφοίτησή του από το 1ο Λύκειο Λάρισας εισήχθη στο ιατρικό τμήμα ΣΣΑΣ Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια ολοκλήρωσε την ειδικότητά του στη Νευροχειρουργική στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Το 2011 ακολούθησε με υποτροφία, ειδική μετεκπαίδευση στη Σύνθετη Χειρουργική της Σπονδυλικής Στήλης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Cleveland, και στην Παιδιατρική Νευροχειρουργική, στο Πανεπιστήμιο Weill Cornell. Από τον Μάιο του 2015 εργάζεται ως επίκουρος καθηγητής Νευροχειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του νοσοκομείου Mount Sinai στη Νέα Υόρκη.
Συνέντευξη: Ζωή Παρμάκη
