Προσωπογραφία της Λάρισας

Ιάκωβος Μπεμ (1849-1909)

Ο ιδρυτής του πρώτου ωδείου της Λάρισας

Δημοσίευση: 07 Μαϊ 2017 15:00
Μικρά (Λάρισα), φ. 50/200 (19 Απριλίου 1906). Μικρά (Λάρισα), φ. 50/200 (19 Απριλίου 1906).

Ο Ιάκωβος Μπεμ (Jacob Böhm) γεννήθηκε στη Δρέσδη της Γερμανίας το 1849. Σπούδασε στη Μουσική Ακαδημία (Βασιλικό Ωδείο) της γενέτειράς του και «τυχών δε του πρώτου βραβείου κατά τας αποφοιτηρίους εξετάσεις και εκτιμηθέντος του Μουσικού ταλέντου του προσελήφθη καθηγητής εν τω ιδίω Ωδείω όπου εδίδαξεν επί επταετίαν.

Είναι κλειδοκυμβαλιστής πρώτης δυνάμεως, παίζει άριστα βιολίον και διακρίνεται εν τη διδασκαλία της φωνητικής μουσικής, διευθύνει δε θαυμασίως ορχήστραν» [1]. Από το 1881 μέχρι το 1891 εργάστηκε ως καθηγητής στο Βερολίνο και τη Λειψία, ενώ στις αρχές του 1892 αναζήτησε την τύχη του στην Αθήνα.

Εργάστηκε ως βαρύτονος αλλά και ως μουσικός (πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο) σε διάφορους μουσικούς και μελοδραματικούς θιάσους της πρωτεύουσας. Από το 1898 έως το 1899 διετέλεσε καθηγητής της φωνητικής μουσικής (μονωδίας και χορωδίας) στη Σχολή της «Μουσικής Εταιρείας» των Αθηνών. Τον Ιανουάριο του 1900 προσλήφθηκε ως καθηγητής στο «Νέο Ωδείο» των Αθηνών που είχε ιδρύσει λίγους μήνες νωρίτερα (1899) η Βαυαρέζα μουσικός Λίνα φον Λόττνερ (Lina von Lottner, 1852-1934) [2].

Την ίδια περίοδο στη Λάρισα είχε ιδρυθεί (8 Δεκεμβρίου 1900) ο «Μουσικός και Γυμναστικός Σύλλογος» (ΜΓΣΛ) [3]. Όταν ο Παναγής Χαροκόπος, πρώτος αιρετός πρόεδρος του συλλόγου πληροφορήθηκε την εγνωσμένη αξία του Μπεμ, τον προσκάλεσε στη Λάρισα για να αναλάβει την διεύθυνση των σχολών του Μουσικού τμήματος του συλλόγου. Ο Μπεμ αποδέχθηκε την πρόταση και εγκαταστάθηκε στη Λάρισα στις 14 Δεκεμβρίου 1901 [4].

Η πρώτη συναυλία στην οποία συμμετείχε συνέπεσε με την άφιξη του διαδόχου Κωνσταντίνου στην Λάρισα. Την Πρωτομαγιά του 1902 ο ΜΓΣΛ παρέθεσε μουσική εσπερίδα στην αίθουσα του Διδασκαλείου προς τιμήν του: «Άπαντα τα τεμάχια εξετελέσθησαν θαυμασίως των υπό των δεσποινίδων Λούλης Λογάτου [ο ανταποκριτής της εφημερίδας σημείωσε εσφαλμένα το όνομα της Ιουλίας Λογιωτάτου] και Όλγας Ρέντζου επί κλειδοκυμβάλου και του κ. Νικολάου Ιατροπούλου επί βιολίου εκτελεσθέντων. Η παρισταμένη εκλεκτή κοινωνία της Λαρίσης συνεχάρη εγκαρδίως τους ανωτέρω και τον διδάσκαλον κ. Μπεμ, ούτινος το άσμα εχειροκροτήθη» [5].

Τον Σεπτέμβριο του 1903 προσλήφθηκε ως ωρομίσθιος καθηγητής μουσικής στο Αρσάκειο Παρθεναγωγείο της Λάρισας, αλλά ένα χρόνο αργότερα (Σεπτέμβριος 1904) απομακρύνθηκε με απόφαση της Διοικητικής Επιτροπής. Παρότι ως αιτία αναφέρθηκε η αδυναμία συνεννόησής του με τις μαθήτριες του Αρσακείου επειδή δεν ομιλούσε την ελληνική [6], επαναπροσλήφθηκε τον Νοέμβριο του 1905 και εργάστηκε σ’ αυτό μέχρι το τέλος του 1907.

Τον Νοέμβριο του 1906 ο τότε δήμαρχος της Λάρισας Αχιλλέας Αστεριάδης εισηγήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο την ψήφιση μικρής επιχορήγησης από το ταμείο του Δήμου, προκειμένου ο Μπεμ να διδάξει πιάνο σε 10-12 άπορες μαθήτριες του Αρσακείου. Η σχετική συζήτηση αναβλήθηκε επ’ αόριστον (και έκτοτε δεν επαναλήφθηκε) μετά την αντίδραση των δημοτικών συμβούλων Δημητρίου Θεοδώρου και Νικολάου Φίλιου. Ο πρώτος δήλωσε ότι οι άπορες μαθήτριες δεν είναι απαραίτητο να έχουν μουσική παιδεία αφού δεν μπορούν να πληρώσουν οι ίδιες τα δίδακτρά τους, ο δε δεύτερος ότι χρήματα από το ταμείο του Δήμου δεν πρέπει να δίνονται για εκμάθηση της μουσικής [7].

Παράλληλα με την απασχόλησή του στον ΜΓΣΛ και το Αρσάκειο, ο Μπέμ υπήρξε ο ιδρυτής της πρώτης ιδιωτικής μουσικής σχολής που λειτούργησε στη Λάρισα. Το Ωδείο Μπεμ συστάθηκε λίγες ημέρες μετά την άφιξή του στην πόλη (1901) και η οργάνωσή του βασίστηκε στα πρότυπα του Ωδείου Λόττνερ των Αθηνών. Βρισκόταν στην κεντρική αγορά της πόλης απέναντι από το επιπλοποιείο των Τζοβανάκη και Πατρόκλου [8]. Το Ωδείο Μπέμ παρέθεσε αρκετές συναυλίες στις οποίες συμμετείχε τόσο ο ίδιος με τους μαθητές του όσο και διάφοροι προσκεκλημένοι έλληνες και ξένοι μουσικοί. Μεταξύ αυτών αναφέρεται η φημισμένη πιανίστρια Αθηνά Σερεμέτη που αποθεώθηκε από το Λαρισαϊκό κοινό στις 29 Μαρτίου 1904 [9]. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 1906 είχαν δοθεί εννέα συνολικά συναυλίες [10]. Τον Ιούλιο του 1907 συνέστησε στο ωδείο του ειδικό τμήμα «προς εκμάθησιν της γερμανικής και αγγλικής γλώσσης κατά την μέθοδον Μπέρλιτς» [11]. Τον Μάιο του 1908 ο γερμανός μουσικός διηύθυνε τη φιλανθρωπική συναυλία που δόθηκε στη Λέσχη Ασλάνη «υπέρ των προσφύγων Μακεδόνων και των εκ του αγώνος απορφανισθέντων Μακεδονοπαίδων» [12]. Ήταν η τελευταία συναυλία στην οποία συμμετείχε.

Απεβίωσε στη Λάρισα στις 7 Ιουνίου 1909 μετά από σύντομη ασθένεια. Για την τέλεση της κηδείας του οργανώθηκε έρανος μεταξύ των οικογενειών των μαθητών του [13]. Ο ίδιος δεν είχε νυμφευθεί ποτέ και δεν είχε αποκτήσει απογόνους. Λίγες ημέρες αργότερα με ενέργειες του προξένου της Γερμανίας στη Θεσσαλία (Βόλος) Δημητρίου Τσοποτού (1860-1939), το ωδείο και η κατοικία του σφραγίστηκαν, τα δε έπιπλα, σκεύη, ενδύματα, χειρόγραφα και μουσικά όργανα (4 πιάνα, 15 βιολιά, 5 μαντολίνα, 5 κιθάρες και 3 τσίτερ), μεταφέρθηκαν προς φύλαξη στην οικία του εμπορομεσίτη Δημητρίου Λασκαρίδη (οδός Φαρσάλων & Μουσών). Στις 27 Σεπτεμβρίου 1909 διενεργήθηκε εκούσιος πλειστηριασμός για την πώλησή τους [14]. Δεν έγινε ποτέ γνωστό, ποιος ήταν ο τελευταίος πλειοδότης και τελικός αγοραστής.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[ ]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 607 (16 Δεκεμβρίου 1901).

[2]. Σκριπ (Αθήνα), φ. 1571 (4 Ιανουαρίου 1900). Η Λόττνερ αποχώρησε από το Ωδείο Αθηνών, στο οποίο εργαζόταν ως καθηγήτρια πιάνου από το 1891. Μετά το 1903 την διοίκηση του ωδείου ανέλαβε ο Μουσικός Σύλλογος «Απόλλων», ενώ τη διεύθυνση των μουσικών τμημάτων του ανέλαβε η Λόττνερ. Η σύμπραξη της Λόττνερ με τον «Απόλλωνα» συνεχίστηκε μέχρι το 1919. Την ίδια χρονιά το ωδείο της απορροφήθηκε από το Ελληνικό Ωδείο.

[3]. Νικόλαος Παπαθεοδώρου, «Ο Μουσικός και Γυμναστικός Σύλλογος Λαρίσης», Ελευθερία (Λάρισα), φ. 32884 (4 Νοεμβρίου 2015).

[4]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 607 (16 Δεκεμβρίου 1901).

[5]. Εμπρός (Αθήνα), φ. 1979 (2 Μαΐου 1902). Για την αναλυτική περιγραφή της συναυλίας βλ. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 230 (3 Μαΐου 1902).

[6]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 762 (28 Νοεμβρίου 1904).

[7]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Πρακτικά συνεδριάσεων Δημοτικού Συμβουλίου Λαρίσης, φκ. 008 [1905-1907 ], 27 Νοεμβρίου 1906.

[8]. Μικρά (Λάρισα), φ. 69/219 (25 Ιουνίου 1906).

[9]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 726 (28 Μαρτίου 1904).

[10]. Μικρά (Λάρισα), φ. 34/184 (22 Φεβρουαρίου 1906).

[11]. Μικρά (Λάρισα), φ. 314 (8 Ιουλίου 1907) και Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 948 (6 Ιουλίου 1908).

[12]. Μικρά (Λάρισα), φ. 21/373 (9 Μαΐου 1908).

[13]. Μικρά (Λάρισα), φ. 405 (11 Ιουνίου 1909).

[14]. Μικρά (Λάρισα), φ. 16/418 (20 Σεπτεμβρίου 1909).

 

Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass