τύπων που έχει πει κατά το παρελθόν κρατήσαμε κάτι πολύ απλό. Είχε τονίσει πως αν θέλουμε να ακουμπήσουμε, να πιάσουμε στα χέρια μας το εσωτερικό ενός άστρου αρκεί να χαϊδέψουμε το πρόσωπό μας. Γι’ αυτό και αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε σε αυτό με μια απλή ερώτηση που μας αφορά όλους. «Τελικά κ. Σιμόπουλε είμαστε από αστρόσκονη;» για να απαντήσει επίσης πολύ απλά πως «Και βέβαια! Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, όλοι μας είμαστε πράγματι αστρόσκονη!
Ακόμα, όταν πεθάνουμε, τα χημικά στοιχεία από τα οποία αποτελούνται τα σώματά μας θα διασκορπιστούν παντού γύρω μας ενώ ορισμένα απ’ αυτά θα ενσωματωθούν σε άλλα είδη ζωής. Ήδη καθένας από εμάς αναπνέουμε καθημερινά αρκετές δεκάδες μόρια που είχαν εισπνεύσει πριν από εμάς ο Σωκράτης, ο Ίππαρχος, ο Νεύτων ή ο Κολοκοτρώνης. Κάποια μέρα θα υπάρξουν κι άλλοι κόσμοι, γεμάτοι με άλλα όντα, αστράνθρωποι σαν εμάς, που θα γεννηθούν κι αυτοί από τις στάχτες ενός, κάποιου άλλου, πεθαμένου άστρου. Ενός άστρου που σήμερα το λέμε Ήλιο».
Όταν αυτό το λέει ο ένας σύγχρονος Έλληνας φυσικός και αστρονόμος, επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, βραβευμένος για τη συνεισφορά του στην αστρονομική εκπαίδευση, με σημαντική συγγραφική και δημοσιογραφική δραστηριότητα στον Τύπο, στην τηλεόραση και σε θεάματα πολυμέσων και ως σεναριογράφος σε ενημερωτικές εκπομπές, τότε αφήνεις το πληκτρολόγιο και ξύνεις το κεφάλι σου γεμάτος περιέργεια αφήνοντας και λίγη… αστρόσκονη στο γραφείο σου. Δεν πειράζει όμως γιατί όπως λέει ο κ. Σιμόπουλος «το σώμα ενός μέσου ανθρώπου αποτελείται από 7.000 τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων άτομα. Ψηφιακά ο αριθμός αυτός είναι ίσος με το 7 ακολουθούμενο από 27 μηδενικά. Από τον τεράστιο αυτό αριθμό ατόμων το 62% είναι Υδρογόνο, ένα χημικό στοιχείο που γεννήθηκε (μαζί με το μεγαλύτερο ποσοστό ηλίου) τη στιγμή της γέννησης του Σύμπαντος πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Γεγονός που σημαίνει ότι τα δύο τρίτα των ατόμων που αποτελούν το σώμα καθενός από εμάς έχουν ηλικία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών.
Όλα τα υπόλοιπα 90 χημικά στοιχεία γεννήθηκαν στο εσωτερικό των άστρων, στις θερμοπυρηνικές τους αντιδράσεις και στις επιθανάτιες αστρικές τους εκρήξεις. Οπότε εάν κόψτε κάποιο λουλούδι, ή αν δοκιμάσετε ένα φρούτο, ή αν χαϊδέψετε το πρόσωπό σας, ακουμπάτε κάποιο άστρο. Γιατί όλα αυτά, κι οτιδήποτε άλλο υπάρχει γύρω μας, είναι κομμάτια κάποιου άστρου. Ο Ήλιος μας, η Γη μας και τα πάντα πάνω της δημιουργήθηκαν από αστροϋλικά που εκτοξεύθηκαν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια από κάποια καταστρεφόμενη αστρική έκρηξη σουπερνόβα. Όλη η ύλη στα σώματά μας (εκτός φυσικά από το υδρογόνο) φτιάχτηκε στην «κόλαση» τέτοιων αστρικών θανάτων.
Είμαστε δηλαδή αστράνθρωποι που δημιουργηθήκαμε από χημικά στοιχεία φτιαγμένα στις θανατηφόρες εκρήξεις υπεργιγάντιων άστρων. Αστράνθρωποι που κοιτάζουμε τις μακρινές σουπερνόβα να εκρήγνονται και να προσφέρουν υλικά για τη δημιουργία νέων άστρων, νέων πλανητών, και νέων ειδών ζωής. Χωρίς τις εκρήξεις των σουπερνόβα δεν θα υπήρχαν πλανήτες και δορυφόροι. Χωρίς τις σουπερνόβα δεν θα υπήρχε η Γη, δεν θα υπήρχαν βράχια και βότσαλα, δεν θα υπήρχαν φυτά και ζώα. Χωρίς τις εκρήξεις των σουπερνόβα, δεν θα υπήρχε ο άνθρωπος.
*Θα ήθελα φυσικά να μας μιλήσετε για τα βαρυτικά κύματα. Έχετε πει πως η ανίχνευσή τους είναι τόσο σημαντική όσο και το DNA. Τα είχε προβλέψει η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Είχε πει μάλιστα πως υπάρχουν αλλά ο εντοπισμός τους ήταν δύσκολος κάτι που αποδείχθηκε. Τι διαφορετικό θα φέρει στη γνώση μας για το σύμπαν παραπάνω από τα όσα μάθαμε με τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα;
-Όπως ξέρετε στο Σύμπαν υπάρχουν τέσσερις θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις ή δυνάμεις. Η βαρυτική, η ηλεκτρομαγνητική, η ασθενής και η ισχυρή. Η βαρυτική δύναμη ή αλληλεπίδραση είναι αυτή που κάνει τα μήλα να πέφτουν από τις μηλιές και τους πλανήτες να κινούνται γύρω από τον Ήλιο και, αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κάποιος, είναι η πιο ασθενής απ’ όλες. Πραγματικά, η βαρυτική έλξη μεταξύ μεμονωμένων σωματιδίων είναι αμελητέα και μόνο σε μεγάλες συγκεντρώσεις υπερισχύει των άλλων αλληλεπιδράσεων.
Όλα σχεδόν όσα γνωρίζουμε σήμερα για το Σύμπαν προέρχονται από τη μελέτη και τον εντοπισμό των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών που έρχονται από το Σύμπαν και οι οποίες συλλαμβάνονται από τα διάφορα επίγεια οπτικά τηλεσκόπια, ραδιοτηλεσκόπια καθώς και από τα τροχιακά μας αστεροσκοπεία. Έτσι, λοιπόν, η πιθανότητα να πάρουμε κάποιες άλλες διαφορετικές πληροφορίες για το Σύμπαν από τη μελέτη των βαρυτικών Κυμάτων είναι επόμενο ότι εξάπτει το ενδιαφέρον μας.
Όταν, λοιπόν, ο Einstein ανακοίνωσε τη διαμόρφωση της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας το 1915, ένα από τα ερωτήματα που έθεσε ήταν και το εάν η παραμόρφωση του χωρόχρονου συμβαίνει «αστραπιαία» ή μεταδίδεται με τη μορφή κυμάτων. Η αναζήτηση του Einstein για μια απάντηση, τον οδήγησε σε μία εκπληκτική εκτίμηση: ακριβώς όπως υπάρχουν κύματα φωτός που μεταφέρουν ενέργεια από μέρος σε μέρος, έτσι θα πρέπει να υπάρχουν και βαρυτικά κύματα, τα οποία μεταφέρουν ενέργεια από τόπο σε τόπο. Θεώρησε, δηλαδή, ότι οι βαρυτικές δυνάμεις ακτινοβολούνται προς τα έξω σαν τα κύματα που δημιουργούνται από την πτώση μιας πέτρας στο νερό μιας λίμνης.
Από πού όμως θα προέρχονταν τέτοια κύματα βαρύτητας; Ο Einstein υπέθεσε ότι τα κύματα αυτά θα εκπέμπονταν από διάφορα σώματα με τεράστιες μάζες που θα υφίσταντο βίαιες μεταβολές στο Διάστημα. Οι ψιθυρισμοί αυτοί του Σύμπαντος θα πρέπει να είχαν τη μορφή πτυχώσεων ή ταλαντώσεων στη δομή του χωρόχρονου από τις βίαιες μεταβολές διαφόρων σωμάτων με τεράστιες μάζες. Καταστροφικά κοσμικά φαινόμενα, όπως η εκρηκτική κατάρρευση ενός ετοιμοθάνατου γιγάντιου άστρου, ή η σπειροειδής σύγκρουση ενός ζεύγους άστρων νετρονίων ή μαύρων τρυπών θα πρέπει να εκπέμπουν κύματα βαρύτητας στο Διάστημα, με ταχύτητα ίση με την ταχύτητα του φωτός. Ο Einstein, όμως, θεωρούσε ότι ο εντοπισμός τους θα ήταν μάλλον αδύνατος αφού η Βαρυτική δύναμη είναι 100 τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων τρισεκατομμύρια φορές μικρότερης έντασης από την Ηλεκτρομαγνητική δύναμη.
* Έχετε αναφερθεί στο παρελθόν για το σωματίδιο Χιγκς, η ύπαρξη του οποίου δίνει τη δυνατότητα για εξήγηση στον τρόπο που συγκροτείται η ύλη προσδίδοντάς της ιδιότητες όπως για παράδειγμα η μάζα. Μάλιστα τονίσατε πως κάποιοι το ονόμασαν «βλακωδώς ως σωματίδιο του Θεού». Ο περισσότερος κόσμος έτσι το έχει καταλάβει. Θέλετε να μας εξηγήσετε τους λόγους;
- Κοιτάξτε, η ονομασία «σωματίδιο του Θεού» προήλθε από ένα εκλαϊκευμένο βιβλίο που έγραψε ο νομπελίστας φυσικός Λεον Λέντερμαν για το σωματίδιο Χιγκς πριν από την ανακάλυψή του. Αρχικά ο Λέντερμαν πρότεινε ως τίτλο του βιβλίου τη φράση «The God damn Particle» που στην ουσία στα Αγγλικά είναι μία βρισιά που σημαίνει «το διαβολεμένο σωματίδιο» ή πιο απλά «το γκαντέμικο σωματίδιο» επειδή επί ολόκληρες δεκαετίες δεν μπορούσαμε να το εντοπίσουμε. Ο εκδοτικός οίκος, όμως, έκοψε τη λέξη «damn» από τον τίτλο κι έτσι έμεινε το προσωνύμιο «The God Particle» (Το Σωματίδιο του Θεού) καμιά δηλαδή σχέση με αυτό που υπονοείται από έναν τέτοιο τίτλο.
Είναι πάντως γεγονός ότι ο εντοπισμός του σωματιδίου Χιγκς πέρασε από πολλά κύματα από τότε δηλαδή που το σωματίδιο αυτό είχε θεωρητικά προταθεί ότι υπάρχει το 1964 από τον Σκοτσέζο φυσικό Πήτερ Χιγκς. Σύμφωνα με το θεωρητικό μοντέλο της ύλης και του Σύμπαντος που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία 50 περίπου χρόνια (το επονομαζόμενο «Καθιερωμένο Πρότυπο») μας έλειπε να ανακαλύψουμε το σημαντικό αυτό σωματίδιο που είναι φορέας ενός νέου είδους πεδίου που ονομάζεται «πεδίο Χιγκς» και το οποίο είναι διάχυτο στο Σύμπαν. Χωρίς το πεδίο Χιγκς τίποτα στο Σύμπαν δεν θα είχε μάζα αφού η ύπαρξη του πεδίου αυτού δίνει σε όλα τα άλλα σωματίδια την μάζα τους.
ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
*Πώς μπορούν τα παιδιά να αγκαλιάσουν τέτοιου είδους ενδιαφέροντα, όπως είναι η αστρονομία. Τι διαφορά υπάρχει στην Ελλάδα σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη για την αστρονομία κατά τη γνώμη σας.
-Πιστεύω ότι τις δύο τελευταίες δεκαετίες με τις καταπληκτικές φωτογραφίες που μας στέλνουν καθημερινά τα Διαστημικά μας τηλεσκόπια και τις πραγματικά ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις που ανακοινώνονται σε καθημερινή βάση, κάνει τους νέους αλλά και το ευρύ κοινό να θέλουν να μάθουν περισσότερα. Είναι άλλωστε στη φύση του ανθρώπου να θέλει να μάθει.
Δυστυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια το μάθημα της αστρονομίας εκδιώχθηκε κυριολεκτικά από το πρόγραμμα σπουδών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Γιατί οι διάφοροι σύμβουλοι του Υπουργείου Παιδείας και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου φαίνεται ότι δεν έχουν την ίδια άποψη με όσους από εμάς θεωρούν την κατάρτιση των μαθητών σε θέματα επιστήμης και τεχνολογίας ιδιαίτερα σημαντική και για τη χώρα, αλλά και για τους ίδιους τους μαθητές. Προσωπικά δεν μπορώ να φανταστώ έναν τελειόφοιτο Λυκείου, έναν κατά τα λεγόμενα ακαδημαϊκό πολίτη, που να μην γνωρίζει τη διαφορά ενός άστρου από έναν πλανήτη, ή τι σημαίνει η κλίμακα Ρίχτερ. Δεν λέω να γίνουν οι μαθητές αστροφυσικοί ή έστω ερασιτέχνες αστρονόμοι, αλλά υπάρχουν ορισμένες βασικές επιστημονικές έννοιες που πρέπει όλοι να γνωρίζουν, οποιαδήποτε κι αν είναι τα μελλοντικά τους επαγγελματικά σχέδια.
Ούτε θεωρώ ότι είναι αναγκαστικά απαραίτητο ένα ξεχωριστό μάθημα Αστρονομίας, αλλά ένα μάθημα βασικών τουλάχιστον γνώσεων φυσικών επιστημών (αστρονομίας και γεωφυσικής-γεωλογίας) που θα έπρεπε οπωσδήποτε να περιλαμβάνεται στα μαθήματα της Α’ Λυκείου, ενώ η διδασκαλία του θα πρέπει να γίνεται με έναν τρόπο εποπτικό και εν πολλοίς από τους ίδιους τους μαθητές κάτω από την εποπτεία του καθηγητή. Σε τελική πάντως ανάλυση δεν θα με ενοχλούσε τόσο πολύ η αποβολή του μαθήματος της Αστρονομίας, εφ’ όσον η όποια «μεταρρύθμιση» κατόρθωνε να μάθει στους μαθητές «πώς να σκέφτονται»! Αλλά δυστυχώς το εκπαιδευτικό σύστημα και τους ιθύνοντες δεν φαίνεται να τους ενδιαφέρει η ανάπτυξη της πραγματικής Παιδείας του παιδιού. Ιδιαίτερα στο Λύκειο που έχει καταντήσει προθάλαμος του Πανεπιστημίου, μαθαίνουμε μόνο τύπους και φόρμουλες για να λύσουμε ασκήσεις, ακόμα και στην έκθεση.
ΤΙ ΛΕΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
"Είμαστε λαός του χαβαλέ και της ψωροκώσταινας…"
Μιλήσαμε και για την Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία. Με το που βγήκε στο φως της δημοσιότητας η είδηση της δημιουργίας της άρχισαν πολλά σχόλια τα οποία ήταν αν μη τι άλλο υποτιμητικά για την κυβέρνηση και τους εμπνευστές της. Αυτό, ωστόσο εξέφρασε μια πολύ διαφορετική άποψη και του ζητήσαμε να την αναλύσει περισσότερο: «Δυστυχώς είμαστε ως λαός λίγο του «χαβαλέ» και της «φαιδρότητας», της «ψωροκώσταινας» και της ιδέας ότι «όλα τάχει η Μαριωρή…» παραβλέποντας πολλές φορές τα θετικά χαρακτηριστικά μας. Η Ελλάς έχει εδώ και χρόνια συμμετάσχει σε διάφορα διαστημικά προγράμματα (όχι μόνο της ESA, αλλά επίσης και της Αμερικανικής NASA, και της Ρωσικής FSA) με μεγάλη επιτυχία χάρη στη δραστηριοποίηση του ιδιαίτερα ικανού και ενημερωμένου επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει στα διάφορα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και στους διάφορους επίσημους ερευνητικούς φορείς όπως είναι το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ο Δημόκριτος κλπ. Επί πλέον τα τελευταία χρόνια έχει επίσης δραστηριοποιηθεί και ο Ελληνικός Συνεργατικός Σχηματισμός Διαστημικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών με σκοπό και γνώμονα τις δυνατότητες της ελληνικής βιομηχανίας, που διαθέτει σήμερα 40 περίπου εταιρίες και περίπου 1.000 μηχανικούς που απασχολούνται στον τομέα του Διαστήματος, ενώ πάρα πολλοί Έλληνες μηχανικοί διαπρέπουν εργαζόμενοι στο εξωτερικό.
Είναι, γεγονός ότι η Ελλάδα έχει ήδη κάνει πολυετείς επενδύσεις στο διάστημα. Η απόφαση για τη δημιουργία ενός συντονιστικού φορέα στο διάστημα είναι, κατά τη γνώμη μου, εξαιρετικά εύστοχη ανεξαρτήτως κομματικών προτιμήσεων και κάτι που θα έπρεπε να είχε δημιουργηθεί πριν από δεκαετίες για να οργανώνει και να ενισχύει διεθνώς την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας στον τομέα του Διαστήματος.
Είναι πια καιρός να πάψουμε να μεμψιμοιρούμε και να αρχίσουμε να πιστεύουμε στους εαυτούς μας, στις δυνάμεις μας, στην ευφυΐα των νέων ανθρώπων που εγκαταλείπουν κατά χιλιάδες τη χώρα επειδή δεν μπορούν να βρουν νόημα στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που δεν πιστεύει σε τίποτα πια, που έχει παραιτηθεί ηττημένη χωρίς να το παλεύει καν, οποιοσδήποτε κι αν φταίει γι’ αυτή την κατάντια. Ας δούμε, τέλος πάντων, και μια χαραμάδα ελπίδας σε ορισμένες πρωτοβουλίες απ’ οπουδήποτε κι αν προέρχονται. Κι έτσι ελπίζω ότι με τη δημιουργία του ΕΟΔ θα πάρει λίγα όπλα παραπάνω και η επιστημονική κοινότητα, αλλά θα ωφεληθεί επίσης και ο μέσος πολίτης χωρίς να ξέρει το γιατί και χωρίς να πολύ-εκτιμά και το γιατί.
Μία φίλη μού έλεγε προ μηνών ότι «άμα κοιτάζουμε όλη την ώρα το δάχτυλό μας, το Διάστημα λογικό είναι να μας φοβίζει. Γι’ αυτό καγχάζουμε και ειρωνευόμαστε. Τα καινούργια δεν τα φοβάμαι, τα παλιά με τρομάζουν. Σαν τις νοοτροπίες». Όπως είναι, για παράδειγμα εκείνες που υποστηρίζουν το «όταν εμείς είχαμε πολιτισμό οι άλλοι έτρωγαν βελανίδια».
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ
4 εκ. θεατές από το 2003 ως και σήμερα
Από την κουβέντα μας με τον κ. Σιμόπουλο δεν θα μπορούσε να λείψει το θέμα της λειτουργίας του Ευγενίδειου Πλανηταρίου στο οποίο είναι επίτιμος διευθυντής που ανέφερε μεταξύ άλλων πως «το Ίδρυμα πέτυχε απόλυτα τους στόχους του δημιουργώντας ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα Πλανητάρια στον κόσμο, που συγχρόνως αποτελεί έναν δυναμικό φορέα, ο οποίος θα οδηγεί τις εξελίξεις και θα καταθέτει, με τη δράση του, νέες τεχνολογικές και εκπαιδευτικές προτάσεις. Σε κάθε περίπτωση, το Ευγενίδειο Πλανητάριο αποτελεί ένα παγκόσμιας κλάσεως κέντρο διάχυσης των επιστημονικών γνώσεων. Το βέβαιο είναι ότι όποια κι αν είναι η εξέλιξη του ψηφιακού μας μέλλοντος στον 21ο αιώνα, το Ευγενίδειο Πλανητάριο θα συνεχίσει να εμπνέει και να καινοτομεί, αντλώντας παράλληλα ό,τι καλύτερο μπορεί να προσφέρει ο κόσμος της «ψυχαγωγικής επιμόρφωσης» λέει ο κ. Σιμόπουλος που επισήμανε ότι για όλες του τις δραστηριότητες το Ίδρυμα Ευγενίδου δεν έχει επιβαρύνει ούτε κατά μία δραχμή, ή ένα ευρώ, την Πολιτεία και τον Έλληνα φορολογούμενο, «χάρη στα κληροδοτήματα που άφησαν οι αείμνηστοι εθνικοί μας ευεργέτες Ευγένιος Ευγενίδης, Μαριάνθη Σίμου-Ευγενίδη και Νίκος Βερνίκος-Ευγενίδης».
Του ζητάμε να κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν και την κάνει ευχαρίστως λέγοντας πως «Από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του, στις 7 Ιουνίου του 1966, είχε ως στόχο να εκπληρώσει την επιθυμία και το όραμα του εθνικού μας ευεργέτη Ευγένιου Ευγενίδη για «να συμβάλει εις την εκπαίδευσιν νέων ελληνικής ιθαγενείας εν τω επιστημονικώ και τεχνικώ πεδίω» και συνεχίζει: «Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 το Πλανητάριο είχε αναβαθμιστεί οπτικοπροβολικά και ήταν εφάμιλλο των καλυτέρων Πλανηταρίων του κόσμου. Τη δεκαετία του ‘80 το Πλανητάριο επεξέτεινε τις δραστηριότητές του και πέρα απ’ αυτό, με επιμορφωτικά άρθρα και συνεντεύξεις στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, με εκπομπές εκλαϊκευμένης επιστήμης στην τηλεόραση, αλλά και με επιμορφωτικές διαλέξεις σε όλη τη χώρα. Τέθηκαν έτσι τα θεμέλια για την έντονη εξωστρέφεια στη δεκαετία που ακολούθησε με τη δημιουργία πάνω από 500 επιμορφωτικών εκπομπών για την τηλεόραση σε πετυχημένες σειρές εκλαϊκευμένης επιστήμης, που παρακολούθησαν συνολικά εκατομμύρια μικροί και μεγάλοι θεατές.
Την τελευταία, μάλιστα, δεκαετία του 20ού αιώνα, όταν η ψηφιακή τεχνολογία και οι οπτικές ίνες καθιερώθηκαν ως οι νέες μέθοδοι αστρικών προβολών στο θόλο, δημιουργήθηκε ο νέος τύπος πλανηταριακών παραστάσεων με βιντεοπροβολείς ικανούς να παρουσιάζουν κινούμενες εικόνες, θύμιζαν κινηματογράφο μεγάλης επιφάνειας, και ήταν σε θέση να προβάλλουν σ’ ολόκληρο τον θόλο εκατομμύρια άστρα και γαλαξίες στην ακριβή θέση και με το χρώμα που έχουν αυτά στο τρισδιάστατο Σύμπαν.
Έτσι, ξεκίνησε η διαδικασία υλοποίησης του οράματος για ένα Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο όπου τα νέα συστήματα αφενός μεν αντικατέστησαν τον κλασικό οπτικοηλεκτρομηχανικό προβολέα, αφετέρου επέκτειναν και την έκταση εξερεύνησης του Σύμπαντος. Σ’ αυτό το πλαίσιο το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου άνοιξε τις πύλες του στο κοινό στις 3 Νοεμβρίου 2003. Από τότε και μέχρι σήμερα, το Ευγενίδειο Πλανητάριο μετατράπηκε σε ένα από τα πλέον δημοφιλή αξιοθέατα ολόκληρης της χώρας, αφού από το 2003 μέχρι σήμερα υποδέχτηκε πάνω από 4.000.000 θεατές» καταλήγει.
Συνέντευξη στον Κώστα Γκιάστα
