Σημασία έχει να μείνουν αδιατάρακτες οι ροές των ποταμών. Αυτή η λογική οδηγεί σε μείωση αποθεμάτων νερού για αρδεύσεις και υδρεύσεις και σε οικολογικές καταστροφές από διακοπή ροής των ποταμών το καλοκαίρι (π.χ. Πηνειός), αλλά και κινδύνους από εξάντληση υπόγειων υδροφορέων. Η πολύ απλή σκέψη ότι όταν έχεις ένα μεσογειακό κλίμα, με βροχές τον χειμώνα και ξηρασία το καλοκαίρι, αποθηκεύεις νερό τον χειμώνα για να έχεις το καλοκαίρι, είναι αδύνατη για τους οικολόγους μας.
Η ΥΗ ενέργεια είναι μια ΑΠΕ που συμπληρώνει τις άλλες (αιολική, ηλιακή), αλλά μπορεί να προσφέρει και την τόσο αναγκαία αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Σημειώνω ότι το πρώτο ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο Ενέργειες και Κλιματική Αλλαγής) μόλις ανέλαβε η κυβέρνηση της ΝΔ το 2019 περιλάμβανε μόνο το ΥΗ έργο της Μεοσοχώρας (αλήθεια αυτό το έργο ακόμη σέρνεται και δεν υπάρχει καμία κυβερνητική πρωτοβουλία για προώθηση της πλήρωσης του ταμιευτήρα και λειτουργίας του) και με παρέμβαση δική μας (Κέλλας, Μπαρμπούτης και ο γράφων) στον τότε υφυπουργό, κ. Θωμά, συμπεριελήφθη τελικά και το έργο της Συκιάς. Γιατί αν η κυβέρνηση αποφάσιζε να προχωρήσει το φράγμα Συκιάς και τη μεταφορά νερού στη Θεσσαλία, όπως υπόσχονταν ο πρωθυπουργός πριν από τις εκλογές του 2019 και τα δύο πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης, με προσφυγή στο ΣτΕ το έργο θα σταματούσε μέχρι να διορθωθεί το ΕΣΕΚ. Τη σημερινή στροφή τη θεωρώ ιδιαίτερα χρήσιμη.
Το δεύτερο θετικό στοιχείο είναι η ανακοίνωση προγράμματος ανάπτυξης θερμοκηπιακών μονάδων ύψους 600 εκατ. ευρώ. Πρώτη παρατήρηση, γιατί μόνο πρόγραμμα για θερμοκήπια και όχι ένα γενικότερο πρόγραμμα για τον πρωτογενή τομέα; Κάποιο πρόγραμμα προώθησης της παραγωγικότητας της γεωργίας μας με στροφή προς καλλιέργειες υψηλής αξίας, όπως τα οπωροκηπευτικά, που θα αυξήσει τα εισοδήματα των αγροτών; Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι τα θερμοκήπια κάνουν εξοικονόμηση νερού, που είναι σωστό, τουλάχιστον σύμφωνα με τον παλιό μου συνάδελφο στο Π.Θ. κ Κίττα. Επιπλέον πλεονέκτημα η μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας της γης και του εισοδήματος των αγροτών. Ένα στοιχείο που μου κάνει εντύπωση είναι η απουσία του ΥΠΑΑΤ στην εξειδίκευση των προτάσεων του πρωθυπουργού. Μέχρι σήμερα που γράφω (15/9) όλα τα Υπουργεία με ανακοινώσεις και συνεντεύξεις των υπουργών τους εξειδίκευσαν τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός. Καμία ανακοίνωση από το ΥΠΑΑΤ! Αυτό τι μπορεί να σημαίνει; Είτε το ΥΠΑΑΤ δε γνώριζε την ανακοίνωση του πρωθυπουργού και δεν είχε ανάλογη προετοιμασία. Είτε δεν είναι σε θέση να εξειδικεύσει την εξαγγελία. Γιατί για ένα πρόγραμμα ανάπτυξης θερμοκηπίων δεν είναι αρκετή μια εξαγγελία και διάθεση πιστώσεων, αλλά χρειάζονται και πολλά άλλα, όπως προδιαγραφές των κατασκευών, ιδιαίτερη προσοχή στα συστήματα ψύξης των θερμοκηπίων το καλοκαίρι, στόχοι για καλλιέργειες, συμβουλές για το πώς θα αναπτυχθούν οι καλλιέργειες και πώς θα γίνει η εμπορία τους κ.λπ. Έχει τέτοιο πρόγραμμα το ΥΠΑΑΤ και τις απαραίτητες υπηρεσίες να το προωθήσει; Θα ήθελα να μάθω τι σκέπτεται;
Ως συνήθως στη χώρα άρχισε η αντίδραση μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού. Ποιος Έλληνας παραγωγός έχει τη δυνατότητα να κάνει τέτοιες επενδύσεις; Άρα, το πρόγραμμα είναι για ξένες εταιρείες που θα έρθουν να μας πάρουν τα χωράφια και να κάνουν τα θερμοκήπια. Η ανικανότητά μας να οργανωθούμε, να συνεργαστούμε, να αναπτύξουμε επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και να παράγουμε υψηλής ποιότητας και αξίας προϊόντα για την ελληνική και τις ξένες αγορές σημαίνει ότι το πρόγραμμα γίνεται για τους ξένους; Αντί να χαιρόμαστε που ο πρωθυπουργός ασχολήθηκε με τον πρωτογενή τομέα; Αντί να συζητάμε πώς θα οργανωθούμε για να εκμεταλλευτούμε το πρόγραμμα που εξήγγειλε η κυβέρνηση, εμείς μεμψιμοιρούμε. Όσα δε φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια. Προτιμούμε να εισάγουμε το καλοκαίρι λαχανικά από τις χώρες της Ευρώπης (ντομάτες Βελγίου και Πολωνίας στα σούπερ μάρκετ) και την Τουρκία, παρά να τις παράγει κάποιος στη χώρα μας, έστω και ξένη εταιρεία, αν εμείς είμαστε ανίκανοι να το κάνουμε; Ένα μεγάλο μέρος της αξίας θα μείνει είτε μας αρέσει είτε όχι εδώ.
Αλλά γιατί δεν μπορούν Έλληνες αγρότες να κάνουν επενδύσεις σε θερμοκήπια; Σήμερα υπάρχουν πολλοί αγρότες που καλλιεργούν περισσότερα από 1.000 στρέμματα με εκτατικές καλλιέργειες. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους ξεπερνά τις 300.000 ευρώ. Γιατί δε θα μπορούσαν να κάνουν μια επένδυση σε θερμοκήπια; Ένα στρέμμα θερμοκήπιο κοστίζει λιγότερο από τα τεράστια τρακτέρ που έχουν. Μήπως το πρόβλημα είναι η κακή οργάνωση των αγορών της χώρας και η αδυναμία συνεργασίας και συνεταιρισμού των αγροτών τόσο στην προμήθεια των εισροών όσο και στην εμπορία των προϊόντων που θα τους εξασφάλιζε; Αλλά και η μη σύνδεση έρευνας και παραγωγής κάνει δύσκολη τη διαχείριση των θερμοκηπίων. Ένα από τα κύρια στοιχεία επιτυχίας τόσο των Ολλανδών όσο και των Ισραηλινών είναι η άμεση σύνδεση έρευνας και παραγωγής. Σε μια παρουσίαση για το θέμα στην Ολλανδία, μετά από έρευνα διαπιστώθηκε ότι κάποιοι λαμπτήρες είχαν καλύτερα αποτελέσματα στην ενίσχυση της φωτοσύνθεσης. Μέσα σε δύο χρόνια άλλαξαν όλοι οι λαμπτήρες στα θερμοκήπια της χώρας. Αυτό τους κάνει πρωτοπόρους.
Τα θερμοκήπια είναι επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου, αλλά και υψηλής τεχνολογίας και χωρίς επιστημονική στήριξη θα αποτύχουν. Για να μην πάω στην παντελή έλλειψη καθοδήγησης από το ΥΠΑΑΤ, αλλά και στις γεωργικές υπηρεσίες των Περιφερειών που ασχολούνται με τη διεκπεραίωση των επιδοτήσεων, αντί να ασχολούνται με την παραγωγή. Και χάρη στην ανικανότητά μας πρέπει να έρθουν μεγάλες ξένες επιχειρήσεις για να επενδύσουν σε θερμοκήπια και εμείς αντί να σηκώσουμε τα μανίκια και να τους ανταγωνιστούμε, διαμαρτυρόμαστε. Χρήσιμη συνταγή για να μη χάσουμε την ησυχία μας. Πώς θα ζήσουμε; Διαμαρτυρόμενοι για οτιδήποτε θα αυξήσει την παραγωγή και τα εισοδήματά μας. Αυτά μας οδηγεί στην τελευταία θέση του διαθέσιμου εισοδήματος της Ε.Ε.
