Η καύση των σιτοκαλαμιών παρά τις απαγορεύσεις και τις κατά καιρούς συστάσεις, συνεχίζεται με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν ολόκληρες περιουσίες ή ακόμα και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις και ζωές.
Τι γίνεται όμως σε όλη την Ευρώπη με το συγκεκριμένο ζήτημα και πώς το αντιμετωπίζει; Τι κερδίζουν οι αγρότες και τι φοβούνται να μην χάσουν επιλέγοντας αυτήν την πρακτική για να «καθαρίσουν» το χωράφι τους; Τα συγκεκριμένα ερωτήματα θέσαμε στον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Φάνη Γέμτο, ο οποίος έφερε στη συζήτηση ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από την καθημερινότητα της κοινωνίας.
«Το κάπνισμα έχει απαγορευτεί σε όλη την Ευρώπη. Όταν βγαίνουμε έξω δεν καπνίζουμε ούτε βλέπουμε κανέναν να καπνίζει. Στην Ελλάδα ισχύει τυπικά το ίδιο αλλά ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται σχεδόν ποτέ. Έτσι και με την καύση σιτοκαλαμιών» λέει και εξηγεί: «Στην Ευρώπη έγινε μια τεράστια συζήτηση γύρω από το συγκεκριμένο θέμα και αποφασίστηκε αυτό διότι σε μακροχρόνια βάση η μη καύση των σιτοκαλαμιών έχει διπλό καλό αποτέλεσμα».
Πάμε λοιπόν στο διά ταύτα. Τι κερδίζει και τι χάνει ο αγρότης τον ρωτάμε και απαντά: «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να επισημάνουμε είναι πως φυσικά δεν θέλουμε τις φωτιές κυρίως για λόγους προστασίας από πυρκαγιές. Γι’ αυτό τον λόγο από το 1980 και μετά υπάρχει υποχρέωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση στους κώδικες σωστής γεωργικής πρακτικής να μην καίγονται οι καλαμιές.
Οι καλαμιές δεν πρέπει να καίγονται διότι καταστρέφεται η οργανική ουσία που υπάρχει στο έδαφος αλλά επιπλέον εξαφανίζοντας όλα τα φυτικά υπολείμματα που υπάρχουν στην επιφάνεια βοηθούμε στο να υπάρχει διάβρωση, ειδικά στα εδάφη που είναι επικλινή και όλο αυτό οδήγησε στην άποψη πως δεν πρέπει να καίγεται η καλαμιά. Τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στη δική μας χώρα».
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει όμως η μη καύση της καλαμιάς; Σύμφωνα πάντα με τον κ. Γέμτο «τουλάχιστον την πρώτη χρονιά ίσως και τη δεύτερη δημιουργεί μείωση των αποδόσεων. Αυτό είναι κάτι πολύ πιθανό. Γι’ αυτό οι αγρότες όταν το πρωτοεφαρμόζουν βλέπουν πως μειώνεται η απόδοσή τους και μετά δεν το ξαναεφαρμόζουν. Εκτιμώ πως είναι ένα από τα λάθη που έχουν κάνει οι γεωπόνοι όταν προσπάθησαν να πείσουν τους αγρότες να μην καίνε τις καλαμιές, καθώς δεν τους το είπανε από την αρχή και μόλις είδαν αυτό σταμάτησαν να το εφαρμόζουν. Το αποτέλεσμα είναι πως ακόμα και τώρα να ανάβουν φωτιές για να καίνε την καλαμιά».
Όσον αφορά τώρα στα οφέλη που έχει ένας αγρότης από την καύση των καλαμιών τονίζει: «Απαλλάσσεται από τα φυτικά υπολείμματα τα οποία τους μπερδεύουν σε διάφορες καλλιεργητικές πρακτικές μετά. Δεύτερον καταστρέφονται σπόροι ζιζανίου, παράσιτα και λοιπά που μπορούν να δημιουργήσουν ασθένειες την επόμενη χρονιά» και συνεχίζει αναφερόμενος στη νοοτροπία πολλών αγροτών: «Γενικώς οι αγρότες δύσκολα θα το δεχθούν διότι η συζήτηση στο καφενείο οδηγεί σε λάθος επιλογές. Πρέπει να επιβληθεί η απαγόρευση καθώς η πειθώ δεν είναι αποτελεσματική φαίνεται. Θέλει υπομονή όμως και είναι αλήθεια πως δύσκολα ο Έλληνας θα δείξει υπομονή σε αυτό και πόσο μάλιστα τώρα την εποχή της οικονομικής κρίσης».
Καταλήγοντας μιλάει και για τις πυρκαγιές «η ελληνική Πολιτεία υποχρεώνει τον αγρότη μετά τον θεριζοαλωνισμό να κάνει ζώνες πυρασφαλείας γύρω από τα χωράφια του. Επομένως αν είχαν γίνει σωστά αυτές δεν θα μπορούσε να επεκταθεί. Αν ήθελε να το επιβάλει η Πολιτεία θα το είχε κάνει».
* Πρόσφατα μάλιστα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία Λάρισας είχε γίνει γνωστό πως το 2015 στο νομό Λάρισας εκδηλώθηκαν 688 φωτιές από 1.139 συνολικά στη Θεσσαλία.
Από τις φωτιές αυτές στο νομό κάηκαν 30.765 στρέμματα (από 37.591 συνολικά στη Θεσσαλία) δασών, δασικών εκτάσεων, αλσυλλίων, χορτολιβαδικών εκτάσεων, γεωργικών εκτάσεων, υπολειμμάτων καλλιεργειών κλπ. Ενδεικτικό του προβλήματος αποτελεί το γεγονός ότι από τα 30.765 στρέμματα που κάηκαν πέρυσι στο νομό, τα 27.421 στρέμματα αφορούσαν σε σιτοκαλαμιές.
