Τα παιδιά που ζουν μέσα σε συγκρούσεις συχνά εκτίθενται σε ακραία ψυχικά τραύματα, που τα θέτουν σε κίνδυνο διαβίωσης σε συνθήκες τοξικού στρες, μια κατάσταση που αναστέλλει τις συνδέσεις των κυττάρων του εγκεφάλου - με σημαντικές συνέπειες στη γνωστική, κοινωνική και σωματική τους ανάπτυξη σε ολόκληρη τη ζωή τους». Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων σε συνέντευξη προς την «Ελευθερία», ο εκτελεστικός διευθυντής της UNICEF στην Ελλάδα κ. Ηλίας Λυμπέρης.
Ο Ηλίας Λυμπέρης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας και απέκτησε μάστερ στα Οικονομικά της Ενέργειας και της Ανάπτυξης από το Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB). Είναι επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εκτελεστικός διευθυντής της UNICEF στην Ελλάδα, έχει εκλεγεί δυο φορές αντιπρόεδρος Εκπαίδευσης για την Ανάπτυξη των 36 Εθνικών Επιτροπών της οργάνωσης στα βιομηχανικά κράτη. Εκπρόσωπος της χώρα μας σε δεκάδες διεθνείς συναντήσεις σχετικά με την εκπαίδευση, την ανάπτυξη, τα δικαιώματα του παιδιού, την επικοινωνία σε σχέση με τον αναπτυσσόμενο κόσμο, την εξεύρεση πόρων για προγράμματα παιδικής προστασίας έχει συστηματικά αρθρογραφήσει σχετικά. Προ 25ετίας εισήγαγε στην Ελλάδα τον θεσμό των ραδιοτηλεμαραθωνίων για την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και την εξεύρεση πόρων υπέρ των παιδιών.
Μετά τον σεισμό του 1999 σχεδίασε το πρόγραμμα ψυχολογικής και υλικής υποστήριξης για τα παιδιά των σεισμόπληκτων περιοχών της Αθήνας. Σχεδίασε εκπαιδευτικά προγράμματα για την προώθηση των Δικαιωμάτων των Παιδιών, τα οποία χαρακτηρίστηκαν από την Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού στη Γενεύη μεταξύ των καλύτερων που εφαρμόζει η Ελλάδα. Συγγραφέας του βιβλίου «Με τα Παιδιά για τα Παιδιά» (εικονογράφηση Μιχάλη Κουντούρη, εκδ. Νίκας) σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών στην Ελλάδα και τον κόσμο, προσφέρει τα πνευματικά του δικαιώματα στη UNICEF.
* Ο αριθμός των παιδιών που χρησιμοποιήθηκαν σε επιθέσεις “αυτοκτονίας”
στη σύγκρουση στην περιοχή της λίμνης Τσαντ έχει φθάσει τα 27 κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017, σε σύγκριση με εννέα κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, αναφέρει η UNICEF σε μια νέα έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα. Ποιο είναι το δικό σας σχόλιο;
- «Η πεποίθηση ότι κάθε παιδί γεννιέται με το ίδιο αναφαίρετο δικαίωμα σε μια υγιή, ασφαλή παιδική ηλικία παραμένει ακλόνητη για τη UNICEF. Εστιάζουμε σε όλες τις πλευρές της ευημερίας ενός παιδιού - συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής και σωματικής του υγείας, την πρόσβασή του στην εκπαίδευση, σε ασφαλές νερό και αποχέτευση, τη νομική και κοινωνική του προστασία και πολλά άλλα.
Η UNICEF κατανοεί σε βάθος ότι ο φαύλος κύκλος του πολέμου, αλλά και της φτώχειας, των ασθενειών και της πείνας καταπνίγει την παγκόσμια ανάπτυξη και οδηγεί σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των παιδιών. Τα δικαιώματα αυτά καθοδηγούν το έργο της UNICEF προς έναν κόσμο όπου όλα τα παιδιά θα έχουν μια δίκαιη ευκαιρία στη ζωή.
Θα συνεχίσουμε λοιπόν με την ίδια αφοσίωση, προσπαθώντας ακατάπαυστα να εμποδίζουμε φαινόμενα όπως αυτό της χρησιμοποίησης παιδιών σε επιθέσεις «αυτοκτονίας», ή της εκμετάλλευσης παιδιών ως στρατιώτες».
* Ποιο είναι το έργο που επιτελεί η UNICEF προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και για τα ασυνόδευτα παιδιά από την κρίση στη Συρία;
- «Τα προγράμματα της UNICEF στη λίμνη Τσαντ (σ.σ: βρίσκεται στο δυτικό άκρο του Τσαντ, στα σύνορα με τη Νιγηρία και το Καμερούν), αλλά και τη Συρία και τις γύρω χώρες είναι πολύπλευρο και πάρα πολύ σημαντικό για τη σωτηρία και την ευημερία των παιδιών. Αφορά κυρίως τους τομείς της παιδικής προστασίας, της υγείας, του νερού και υγιεινής και της εκπαίδευσης. Η UNICEF ως οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά αλλά και η Ελληνική Εθνική Επιτροπή της UNICEF συνηγορούν και εργάζονται για τον τερματισμό της σύγκρουσης σε αυτές τις περιοχές - και σε όλο τον κόσμο.
Η UNICEF εξακολουθεί επίσης να συνηγορεί για 6 συγκεκριμένες δράσεις που θα προστατεύσουν και θα βοηθήσουν τα ξεριζωμένα και ασυνόδευτα παιδιά προσφύγων και μεταναστών:
1. Προστασία των παιδιών προσφύγων και μεταναστών, ειδικά των ασυνόδευτων, από την εκμετάλλευση και τη βία.
2. Να δοθεί τέλος στην κράτηση των παιδιών που επιδιώκουν την αναγνώριση της προσφυγικής ή μεταναστευτικής τους κατάστασης, προτείνοντας μια σειρά εναλλακτικών πρακτικών.
3. Να κρατηθούν οι οικογένειες ενωμένες, ως ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθούν τα παιδιά και να τους δοθεί νομικό καθεστώς.
4. Διατήρηση όλων των παιδιών προσφύγων και μεταναστών κοντά στη μάθηση, προσφέροντάς τους πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και σε άλλες ποιοτικές υπηρεσίες.
5. Να ασκηθεί πίεση για δράση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βαθύτερες αιτίες για τις ευρείας κλίμακας μετακινήσεις προσφύγων και μεταναστών.
6. Προώθηση μέτρων για την καταπολέμηση της ξενοφοβίας, των διακρίσεων και της περιθωριοποίησης».
* Πιστεύετε πως σε κάθε εμπόλεμη σύρραξη, τα παιδιά είναι πάντα και τα μεγάλα θύματα;
- «Τα παιδιά που πλήττονται από τις συγκρούσεις αντιμετωπίζουν στερήσεις που επιδεινώνουν την υγεία τους, και κατ 'επέκταση, το μέλλον τους. Οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις εκθέτουν τα φτωχότερα και πιο περιθωριοποιημένα παιδιά σε μεγάλους κινδύνους. Τα παιδιά που ζουν μέσα σε συγκρούσεις συχνά εκτίθενται σε ακραία ψυχικά τραύματα, που τα θέτουν σε κίνδυνο διαβίωσης σε συνθήκες τοξικού στρες, μια κατάσταση που αναστέλλει τις συνδέσεις των κυττάρων του εγκεφάλου - με σημαντικές συνέπειες στη γνωστική, κοινωνική και σωματική τους ανάπτυξη σε ολόκληρη τη ζωή τους.
Επιπλέον, τα παιδιά χάνουν τους απαραίτητους εμβολιασμούς τους και επειδή ζουν σε ένα περιβάλλον ευνοϊκό για τις ασθένειες, οι συνέπειες είναι συχνά ολέθριες.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο ώστε να παρέχουμε στα παιδιά κρίσιμες προμήθειες και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων του εκπαιδευτικού υλικού, της ψυχοκοινωνικής στήριξης, καθώς και ασφαλείς χώρους, φιλικούς προς τα παιδιά, που μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της αίσθησης της παιδικής ηλικίας εν μέσω μιας σύγκρουσης».
* Η περυσινή ανθρωπιστική έκκληση της UNICEF ύψους 154 εκατομμυρίων δολαρίων για την περιοχή της λίμνης Τσαντ καλύφθηκε μόνο κατά 40%. Από την άλλη πλευρά παρά την παγκόσμια κρίση, μελέτες δείχνουν πως αυξάνονται σημαντικά οι πλούσιοι της γης… Τι έχετε να πείτε για αυτή την μεγάλη ανισότητα και αδικία;
-«Η πιο πρόσφατη έκθεση της UNICEF για την Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο, σημειώνει ότι έχει γίνει σημαντική πρόοδος όσον αφορά την παιδική επιβίωση, στο να στείλουμε τα παιδιά στο σχολείο και να βγάλουμε ανθρώπους από τη φτώχεια. Τα ποσοστά της κάτω των πέντε ετών θνησιμότητας παγκοσμίως μειώθηκαν περισσότερο από το μισό από το 1990, αγόρια και κορίτσια πηγαίνουν στο δημοτικό σχολείο σε ίσους αριθμούς σε 129 χώρες, και ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας σε όλο τον κόσμο είναι σχεδόν ο μισός σε σχέση με τη δεκαετία του 1990.
Όμως είναι αλήθεια πως η πρόοδος αυτή δεν υπήρξε ούτε ίση ούτε δίκαιη. Τα φτωχότερα παιδιά έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν πριν από τα πέμπτα γενέθλιά τους και να πάσχουν από χρόνιο υποσιτισμό σε σχέση με τα πλουσιότερα. Παράλληλα, ενώ η εκπαίδευση διαδραματίζει ένα μοναδικό ρόλο στην εξομάλυνση των ανισοτήτων για τα παιδιά, ο αριθμός των παιδιών που δεν πηγαίνουν στο σχολείο έχει αυξηθεί από το 2011, και ένα σημαντικό ποσοστό αυτών που πηγαίνουν στο σχολείο δεν μαθαίνουν.
Η επένδυση στα πιο ευάλωτα παιδιά μπορεί να αποδώσει άμεσα και μακροπρόθεσμα οφέλη. Η ανισότητα δεν είναι ούτε αναπόφευκτη, ούτε ανυπέρβλητη. Καλύτερα δεδομένα σχετικά με τα πιο ευάλωτα παιδιά, ολοκληρωμένες λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, καινοτόμοι τρόποι για την αντιμετώπιση των παλιών προβλημάτων, πιο δίκαιες επενδύσεις και αυξημένη συμμετοχή από τις κοινότητες - όλα αυτά τα μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση των ανισοτήτων για τα παιδιά. Προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακατάπαυστα με τη συμπαράσταση των εκατομμυρίων υποστηρικτών και εθελοντών μας στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο».
Συνέντευξη στη Γεωργία Κωστακοπούλου
