Συνέντευξη στον Φώτη Καραγιάννη
Το ουσιαστικό έργο του Τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλίας που εδρεύει στην Καρδίτσα, παρουσιάζει ο πρόεδρος Δρ. Σταύρος Λαλάς σε συνέντευξη που έδωσε στην «Ε.τ.Δ.», τονίζοντας πως το επιστημονικό προσωπικό του, παρά τις οικονομικές και λειτουργικές αντιξοότητες λόγω κρίσης, έχει αναπτύξει σημαντικότατες συνεργασίες με επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά και πανεπιστήμια του εξωτερικού (Ισπανία, Πολωνία, Ρουμανία κ.ά.). Παράλληλα έχει καταστήσει το Τμήμα μοναδικό πόλο έλξης σπουδαστών από όλη την Ελλάδα, καθώς οι γνώσεις που παρέχει είναι περιζήτητες στην αγορά εργασίας, αλλά και τα επαγγελματικά του δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα.
Κεντρική κατεύθυνση του Τμήματος – όπως είπε ο κ. Λαλάς - αποτελεί η πολυεπίπεδη επιστημονική υποστήριξη της παραγωγής καινοτόμων προϊόντων στη χώρα μας, καθώς κοινή είναι η πεποίθηση ότι αυτός ο δρόμος μπορεί να προσφέρει ανταγωνιστικές λύσεις στις ελληνικές επιχειρήσεις τροφίμων που αναζητούν νέους αναπτυξιακούς ορίζοντες.
Ειδικότερα η συνέντευξη του κ. Λαλά έχει ως εξής:
* Κύριε Λαλά, η νεολαία επιλέγει το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Καρδίτσας για τις σπουδές του; Ποιες είναι οι υποδομές που διαθέτει;
- Το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας ξεκίνησε τη λειτουργία του στην Καρδίτσα το 2005. Στεγάζεται σε κτιριακό συγκρότημα εμβαδού 2.770 τ.μ. στην οδό Τεμπονέρα. Υπάρχουν δύο χημικά εργαστήρια, μικροβιολογικό εργαστήριο, εργαστήριο βιοτεχνολογίας τροφίμων, εργαστήριο ενόργανης ανάλυσης τροφίμων, εργαστήριο κυτταρικών καλλιεργειών και ανάλυσης επιμολυντών τροφίμων, εργαστήριο σιτηρών και αρτοσκευασμάτων, εργαστήριο γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, εργαστήριο οίνου και ποτών, εργαστήριο ημι-βιομηχανικής κλίμακας, εργαστήριο οργανοληπτικού ελέγχου, εργαστήριο τεχνολογίας και ποιοτικού ελέγχου λιπών και ελαίων, εργαστήριο τεχνολογίας και ποιοτικού ελέγχου κρέατος και προϊόντων κρέατος και, τέλος, εργαστήριο τεχνολογίας και ποιοτικού ελέγχου φρούτων και λαχανικών.
Στο Τμήμα υπηρετούν 8 μέλη εκπαιδευτικού προσωπικού, 1 μέλος ειδικού τεχνικού εργαστηριακού προσωπικού και 1 μέλος διοικητικού προσωπικού. Το έργο τους επικουρείται από 5 πανεπιστημιακούς υποτρόφους. Σήμερα φοιτούν σε αυτό 746 σπουδαστές, ενώ έχουν αποφοιτήσει 338 νέοι τεχνολόγοι τροφίμων.
Τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων από την έναρξη της λειτουργίας του δείχνουν ότι το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων είναι από τα πρώτα στις προτιμήσεις των σπουδαστών στο Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας. Είναι, δε, σημαντικό ότι όλες οι διαθέσιμες θέσεις καλύπτονταν από υποψήφιους οι οποίοι μάλιστα έχουν σχεδόν πάντα γενικό βαθμό ψηλότερο της βάσης. Είναι το μοναδικό Τμήμα Α.Ε.Ι. στην Περιφέρεια Θεσσαλίας που ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με τα τρόφιμα.
* Σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση και το επιστημονικό έργο, το Τμήμα έχει «περάσει» από αξιολόγηση;
- Η εκπαίδευση που παρέχει το Τμήμα είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001 από την TÜV Austria Hellas. Επίσης, έχει περάσει επιτυχώς εξωτερική αξιολόγηση το 2013 από καθηγητές πανεπιστημίων του εξωτερικού.
ΑΠΟΔΟΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
* Όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας του αναπτύχθηκαν συνεργασίες σε επιστημονικό, αλλά και επιχειρηματικό επίπεδο;
- Το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων έχει μέχρι σήμερα συμμετάσχει αυτόνομα, ή σε συνεργασία με άλλα Ιδρύματα σε πολλά εθνικά και διεθνή προγράμματα ύψους άνω του 1.000.000 ευρώ. Μερικά από αυτά είναι:
- Αρχιμήδης Ι, ΙΙ και ΙΙΙ («Μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την παραγωγή υγιεινών και ασφαλών τροφίμων με προηγμένες τεχνολογικές μεθόδους», «Απομόνωση αντιοξειδωτικών από αρωματικά φυτά για χρήση στη βιομηχανία τροφίμων και καλλυντικών», «Ανάπτυξη νέας τεχνολογίας για την ταχεία αποπίκρυνση της ελιάς και την παρασκευή υψηλής θρεπτικής αξίας προϊόντων», «Βελτιστοποίηση των βιολογικών δράσεων αιθέριων ελαίων ελληνικών αρωματικών φυτών» και «Εκτίμηση της αντιμικροβιακής δράσης των κλασμάτων της μαστίχας πριν και μετά τον εγκλωβισμό τους σε λιποσωμικούς φορείς με στόχο την επιμήκυνση του χρόνου ζωής και τη βελτιστοποίηση βιολογικών δράσεων και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών προϊόντων γάλακτος», κ.ά).
- Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» («Εστίαση - Έλεγχος της ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων σε χώρους μαζικής εστίασης - Παρεμβατικά προγράμματα»).
- Erasmus + («Design, development and pilot testing of freely accessible online educational material, for a common group of modules intended for Food Science students»).
Επίσης, ολοκλήρωσε με επιτυχία μελέτες (μέσω προγραμμάτων συνεργασίας) με βιομηχανίες όχι μόνο της Περιφέρειας Θεσσαλίας αλλά και από άλλες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Μερικές από αυτές τις βιομηχανίες και τα προγράμματα που οι ίδιες χρηματοδοτούν/σαν είναι:
* ΚΟΡΡΕΣ Α.Ε. ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (Ανάλυση αιθέριων ελαίων και άλλων πρώτων υλών και τελικών προϊόντων της εταιρίας).
* ΒΙΟΡΥΛ Α.Ε. (Ανάλυση φυσικών εκχυλισμάτων, ανάπτυξη νέων προϊόντων τροφίμων, κ.ά.).
* ΡΟΗ Α.Ε. (Δημιουργία τροποποιημένων παραγωγικών διαδικασιών για την παραγωγή διαφορών ειδών επιτραπέζιας ελιάς εμπλουτισμένων σε φυσικά αντιοξειδωτικά με απώτερο σκοπό τη δημιουργία λειτουργικών προϊόντων).
* Μελισσοκομική Ελλάς - Κωνσταντίνος Ντούλιας (Παρασκευή εγκλωβισμένης πρόπολης σε σκόνη για την επάλειψη βιολογικών τυριών).
* Αφοί Τσιανάβα ΑΒΕΕ (Ανάπτυξη ζυμούμενων και παστεριωμένων αλλαντικών χωρίς συντηρητικά με φυσικά αντιοξειδωτικά, μελέτη διάρκειας ζωής και ποιοτικός έλεγχος αλλαντικών).
* Σαλάτες 3Π (Παραγωγή αλειφόμενων σαλατών χωρίς συντηρητικά).
* Τρέμμας Βασίλειος, κτηνοτροφική επιχείρηση - κρεοπωλείο - παρασκευαστήριο κρεατοσκευασμάτων (Παραγωγή ζυμούμενων αλλαντικών χωρίς συντηρητικά και ποιοτικός έλεγχος κρεάτων-κρεατοσκευασμάτων).
* Μαλλιαρός Κωνσταντίνος, κρεοπωλείο - παρασκευαστήριο κρεατοσκευασμάτων (Μικροβιολογικός έλεγχος προϊόντων κρέατος, επιφανειών και νερού).
* Έξαρχος, Σφαγείο - τυποποιητήριο κρεάτων και κρεατοσκευασμάτων, Καρδίτσα (Μικροβιολογικός έλεγχος κρεάτων-κρεατοσκευασμάτων, νερού, επιφανειών και ανάπτυξη νέων προϊόντων).
* Όμηρος, Γαλακτοβιομηχανία-Τυροκομείο, Τρίκαλα (μικροβιολογικός και φυσικοχημικός έλεγχος και βελτίωση ποιότητας γαλακτοκομικών προϊόντων).
* Ηλιόζυμο, Βιομηχανία Αρτοσκευασμάτων (Παραγωγή αρτοσκευασμάτων υψηλής διατροφικής αξίας ή με χαμηλά λιπαρά και μελέτη διάρκειας ζωής αυτών).
* Αγροκτήματα Τρικάλων, τυποποιητήριο φρούτων-λαχανικών (Χρήση αντιμικροβιακών ουσιών πλην συντηρητικών για τη βελτίωση της διάρκειας ζωής τυποποιημένων νωπών λαχανικών).
* Τσιάμης Γιώργος, κρεοπωλείο - παρασκευαστήριο κρεατοσκευασμάτων (Μικροβιολογικός έλεγχος προϊόντων κρέατος, επιφανειών και νερού).
* Καραμούστος - Ντανίκας Ο.Ε., βιομηχανία επεξεργασίας λαχανικών (Παραγωγή τεμαχισμένης τυποποιημένης πατάτας με αντικατάσταση των συντηρητικών με ήπιες αντιμικροβιακές ουσίες).
* Τσακιρίδης και ΣΙΑ Ο.Ε., Ελαιοτριβείο (Παραγωγή πολυφαινολών ελιάς από κατσίγαρο και μελέτη αντιοξειδωτικής και αντιμικροβιακής δράσης).
* Αφοί Ρίζου, τυροκομείο (Αξιοποίηση τυρογάλακτος με ζύμωση για παραγωγή αιθανόλης από αποπρωτεϊνωμένο τυρόγαλα-απόγαλα).
* Χώτος ΑΒΕΕ, τυροκομείο (Αξιοποίηση τυρογάλακτος μέσω ζύμωσης για παραγωγή ξανθάνης).
* Έξαρχος Α.Ε., τυροκομείο (Μελέτη αξιοποίησης τυρογάλακτος για παραγωγή γαλακτικού οξέος για χρήση ως προσθέτου τροφίμων).
* Γιώτσας ΑΒΕΕ, γαλακτοβιομηχανία (Ανάπτυξη μεθόδου αξιοποίησης τυρογάλακτος με παραγωγή πολυσακχαρίτη τζελλάνης με ζύμωση).
* Αφοι Δ. Αβραμούλη Ο.Ε., τυροκομείο (Μελέτη παραγωγής και ωρίμανσης κεφαλοτυριού από μη παστεριωμένο αιγοπρόβειο γάλα).
* Νούσιας Ο.Ε., τυροκομείο (Αξιοποίηση τυρογάλακτος για παραγωγή μονοκυτταρικής πρωτεΐνης με ζύμωση).
* Αγρόκτημα Βελεστίνου Ε.Π.Ε., γαλακτοβιομηχανία (Παραγωγή βιοδραστικού παραδοσιακού γιαουρτιού με ενσωμάτωση φυτικών πολυφαινολών).
* ΒΙΟΤΡΟΣ, βιομηχανία τυροκομικών προϊόντων και υποκαταστάτων τυριών (Παραγωγή φυτικού αναπληρώματος τυριού χωρίς χημικά συντηρητικά και μελέτη διάρκειας ζωής).
* Stella Mare, βιομηχανία Επεξεργασίας Αλιευμάτων (Βελτιστοποίηση ασφάλειας και ανάπτυξη νέων προϊόντων αλιευμάτων και μικροβιολογικός έλεγχος αυτών).
* DOKOS Ltd-ALIA, βιομηχανία επεξεργασίας αλιευμάτων (Πιστοποίηση και βελτιστοποίηση παραγωγής και ανάπτυξη νέων προϊόντων αλιευμάτων με διάφορες γεύσεις).
* Rubinum S.A., βιομηχανία παραγωγής προβιοτικών σκευασμάτων (Επίδραση του προβιοτικού Toyocerin στην ανάπτυξη, την υγεία και εντερική μικροχλωρίδα νεαρών χοίρων).
* Πείτε μας για την ερευνητική δράση του Τμήματος;
- Το προσωπικό του Τμήματος έχει δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της έρευνάς του με πάνω από 200 εργασίες σε διεθνή ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά, εθνικά και διεθνή συνέδρια.
Στο Τμήμα λειτουργεί επίσης το αυτοχρηματοδοτούμενο ερευνητικό εργαστήριο Food InnovaLab στο οποίο συμμετέχουν όλο τα μέλη εκπαιδευτικού προσωπικού. Η ερευνητική δραστηριότητα του Εργαστηρίου αφορά όλους τους τομείς των τροφίμων και της διατροφής του ανθρώπου. Ενδεικτικά αναφέρονται: α) Ανάλυση τροφίμων και επιμολυντών τους. β) Έρευνα και ανάπτυξη νέων τροφίμων σε εργαστηριακή και βιομηχανική-ημιβιομηχανική κλίμακα. γ) Επίλυση προβλημάτων παραγωγής τροφίμων. δ) Εκτίμηση κινδύνων και αύξηση χρόνου ζωής των τροφίμων. ε) Θρεπτική αξία των τροφίμων και βελτίωσή της. στ) Βιολειτουργικά και νεοφανή τρόφιμα. ζ) Αξιοποίηση Υποπροϊόντων Βιομηχανιών Τροφίμων με Χημικώς Καθαρές Μεθόδους. θ) HACCP.
Στο Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων παράγονται συνεχώς νέα, καινοτόμα προϊόντα. Κάποια από αυτά έχουν κατοχυρωθεί από βιομηχανίες τροφίμων με διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Είναι σημαντικό ότι προϊόντα («Δια Ελιάς και Αέρος» και «KetchupEco») που έχουν σχεδιαστεί από καθηγητές του Τμήματος έχουν βραβευτεί και τις δύο προηγούμενες χρονιές στο πλαίσιο των διαγωνισμών Ecotrophelia που διοργανώνονται από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων.
ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΕΡΓΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ
* Οι απόφοιτοι βρίσκουν εύκολα δουλειά; Υπάρχει διασύνδεση με την αγορά εργασίας;
- Η έλλειψη στελεχών εξειδικευμένων με τα τρόφιμα και τη διατροφή, όχι μόνο στη Θεσσαλία, αλλά και πανελληνίως, καλύπτεται κατά το μεγαλύτερο μέρος από τους απόφοιτους των Τμημάτων Τεχνολογίας Τροφίμων.
Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα για τους Τεχνολόγους Τροφίμων (Π.Δ. 78/1989) τα οποία μάλιστα δεν αμφισβητούνται από κανένα άλλο επαγγελματικό κλάδο. Στον κλάδο της τεχνολογίας τροφίμων αυτή τη στιγμή υπάρχει σχεδόν ανύπαρκτη ανεργία και, παρά τις επιφυλάξεις για το μέλλον, η κατάσταση προοιωνίζεται γενικώς, ως θετική.
Οι καθηγητές του Τμήματος άλλωστε, χάρη στις συνεργασίες που έχουν με αρκετές εταιρίες τροφίμων έχουν βοηθήσει στην εξασφάλιση εργασίας σε αρκετούς ικανούς αποφοίτους και διατηρούν σχέση συνεργασίας με πολλούς από αυτούς, ενώ κάποιοι απόφοιτοι του Τμήματος μετά τη λήψη του πτυχίου τους συνεχίζουν να εργάζονται ως ερευνητές σε εργαστήρια του Τμήματος.
* Πώς προδιαγράφεται το μέλλον του Τμήματος ΤΕΙ Τεχνολογίας Τροφίμων Καρδίτσας;
- Στο πλαίσιο του σχεδιασμού για τη μελλοντική ανάπτυξή του, το Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων επιδιώκει τη λειτουργία Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών σε συνεργασία με πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Ωστόσο σήμερα λόγω κυρίως της κρίσης στη χώρα μας, αντιμετωπίζει προβλήματα στη στελέχωσή του με εκπαιδευτικό, τεχνικό, αλλά και διοικητικό προσωπικό, τα οποία εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια λόγω του μεγάλου αριθμού των εισακτέων! Επιπλέον, η συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση δυσχεραίνει σημαντικά τις συνθήκες λειτουργίας του, όπως άλλωστε γίνεται και με τα υπόλοιπα Τμήματα του ΤΕΙ Θεσσαλίας, γεγονός που δημιουργεί δικαιολογημένη αβεβαιότητα σε όλους μας. Ευελπιστούμε ότι οι συνθήκες στην Ανώτατη Εκπαίδευση θα αλλάξουν προς το καλύτερο το επόμενο διάστημα. Όλοι μας θα εργαστούμε σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση και ο κοινός σκοπός πιστεύουμε ότι θα επιτευχθεί, αρκεί η Πολιτεία να εξασφαλίσει τουλάχιστον, τις βασικές προϋποθέσεις εύρυθμης λειτουργίας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
