Εγκύκλιος με τηλεγράφημα
από το Υπουργείο Εξωτερικών
προς όλα τα πόστα
Washington, 12 Μαρτίου 1964,
11:06 μ.μ.
1675. 1. {...} 2. {...} 3. {...} και του ζήτησε να ξεκινήσουν τα καναδικά στρατεύματα να κινούνται προς την Κύπρο, {...} 4. {...} ενδείξεις για κινήσεις τουρκικών στρατευμάτων. {...} 5. {...} 6. {...} Ο Greenhill, ως δική του ιδέα, πρότεινε στη Γενική Συνέλευση να πάει στη Λευκωσία για να βοηθήσει να ηρεμήσουν τα πράγματα. Η αντίδραση των ΗΠΑ σε αυτή την ιδέα ήταν ασαφής. {...} Σημειώστε ότι οι Ελληνοκύπριοι έδειξαν κατά τη διάρκεια ολόκληρης της περιόδου της συνόδου του Συμβουλίου Ασφαλείας ότι είχαν επαρκή έλεγχο για να διασφαλίσουν τη σχετική απουσία αιματοχυσίας στο νησί. {...} Για την Οτάβα: Πιέστε τους Καναδούς για άμεση δράση μεταφέροντας στρατεύματα προς την Κύπρο. {...}
Rusk
Υπόμνημα Δράσης Εθνικής
Ασφάλειας Αρ. 286
Washington, 12 Μαρτίου 1964
ΠΡΟΣ
* τον Υπουργό Εξωτερικών
* τον Υπουργό Άμυνας
* τον Διευθυντή, Γραφείου
Προϋπολογισμού
ΘΕΜΑ {...} Ο Πρόεδρος αποφάσισε ότι οι ΗΠΑ θα παρέχουν δωρεάν αεροπορική μεταφορά στρατευμάτων στα Ηνωμένα Έθνη, όπου οι χώρες που συνεισφέρουν δυνάμεις στην Κυπριακή Δύναμη δια των Ηνωμένων Εθνών δεν είναι σε θέση να παρέχουν τις δικές τους μεταφορές. Ο Πρόεδρος αναμένει ότι η συγκεκριμένη αερομεταφορά θα απορροφηθεί στο πλαίσιο των δυνατοτήτων αερομεταφοράς του Υπουργείου Άμυνας και ότι δεν θα απαιτηθούν επιπλέον κονδύλια από το Υπουργείο.
McGeorge Bundy
Τηλεγράφημα από την Πρεσβεία
στην Κύπρο προς την Αμερικανική
Κυβέρνηση
Λευκωσία, 23 Μαρτίου 1964, 9 μ.μ.
1015. {...} Ο Μακάριος νόμιζε ότι η κορύφωση της κρίσης είχε περάσει, ότι οι χειρότερες δυσκολίες ήταν πίσω του και ότι, μολονότι αναμένονταν περαιτέρω προβλήματα, η κατάσταση θα βελτιωνόταν από εδώ και στο εξής. Η συζήτηση της πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης περιστράφηκε γύρω από τρεις πτυχές:{...} 1. {...} 2. Διαμεσολαβητής. Ο Μακάριος είπε ότι είχε προταθεί το όνομα του Sakari Severi Tuomioja. {...} Ο Μακάριος είπε ότι «είναι απαισιόδοξη η διαμεσολάβηση που θα οδηγούσε σύντομα σε πολιτική διευθέτηση». {...} 3. {...} Κάποιες εκτιμήσεις ήταν ότι υπήρχαν τώρα 6.000 εκτοπισμένοι Ελληνοκύπριοι και 45.000 ή 50.000 Τουρκοκύπριοι και εκτιμάται ότι οι πρώτοι θα αυξηθούν σε 20.000 και οι δεύτεροι σε 80.000 τον επόμενο μήνα περίπου. {...} Ήταν σημαντικό όλοι οι Κύπριοι, ιδιαίτερα οι Τουρκοκύπριοι, να έχουν εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και να επιστρέψουν στα σπίτια και τις δουλειές τους. Ο Μακάριος ήλπιζε όσοι Τουρκοκύπριοι δεν το ήθελαν να πάνε στην Τουρκία. {...} Είπα ότι η στάση της Κυπριακής Κυβέρνησης απέναντι στους απογυμνωμένους Κύπριους, συμπεριλαμβανομένων των Τουρκοκυπρίων, ήταν πολύ οξυδερκής και θα έδειχνε στον κόσμο ότι η Κυβέρνηση της Κύπρου ήταν έτοιμη να φροντίσει όλους τους ανθρώπους της και όχι μόνο ένα τμήμα. Πρόσθεσα ότι είχα απογοητευτεί, μετά την επιστροφή μου από τις ΗΠΑ, που διάβασα άρθρα στον ελληνοκυπριακό Τύπο που έδειχναν ότι οι δραστηριότητες των ΗΠΑ περιορίζονταν και ότι Ελληνοκύπριοι αφέθηκαν να φύγουν με σκοπό την άσκηση οικονομικής πίεσης στην Κυπριακή κυβέρνηση. Αυτός ο τύπος ανάλυσης ήταν εντελώς ανακριβής. Ήθελα να τον διαβεβαιώσω ότι δεν υπήρξε αλλαγή στη στάση της Αμερικανικής Κυβέρνησης απέναντι στην Κύπρο και ότι συνεχίσαμε έτοιμοι να βοηθήσουμε την Κύπρο στην οικονομική της ανάπτυξη όσο μπορούσαμε στο πλαίσιο των πόρων μας. Ήταν απαραίτητο να ανασταλεί, κάποια προγράμματα {...} γιατί ο ελληνοκυπριακός Τύπος συνέχισε να υποδαυλίζει τον αντιαμερικανισμό, με το να κατηγορεί ότι οι ΗΠΑ ήταν φιλοτουρκικές. {...} Ο Μακάριος είπε ότι κατανοούσε την πραγματική κατάσταση και συνειδητοποίησε ότι οι ΗΠΑ ήταν πάντα φιλικές προς την Κύπρο. Ο Μακάριος απέκλεισε το θέμα του ελληνοκυπριακού Τύπου λέγοντας ότι ο αμερικανικός Τύπος (ειδικά το Christian Science Monitor) φαινόταν να μην είναι φιλικός προς την Κύπρο. Σχολίασα ότι δεν ήταν ακριβώς δίκαιη σύγκριση. [...]
Wilkins
Τηλεγράφημα από την Αμερικανική Κυβέρνηση προς την Πρεσβεία στην Κύπρο
Washington, 28 Μαρτίου 1964, 2:54 μ.μ.
699. {...} Ο Μακάριος προφανώς κατανοεί πλήρως ότι (1) Οι Τουρκοκύπριοι θα μπορούσαν να ενισχύσουν την υπόθεσή τους και να αποδυναμώσουν τη δική του με τη συμμετοχή τους, (2) ότι αυτή η συμμετοχή δεν ήταν πιθανή ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας ήταν κυρίως της Κυπριακής Κυβέρνησης και Βρετανοί και (3) ότι η επίσημη ίδρυση UNFICYP είναι στρατηγική στιγμή για τον Kutchuk να επιμείνει στη συμμετοχή. {...} Η τακτική του Μακαρίου πιθανότατα θα πετύχει αν οι Τουρκοκύπριοι συνεχίσουν να κάθονται με σταυρωμένα χέρια και να λυπούνται τον εαυτό τους. {...} Για την Άγκυρα: Κατά την κρίση σας, συζητήστε περαιτέρω τη μη συμμετοχή των τουρκοκυπρίων με την Κυβέρνηση της Τουρκίας. Θα μας ενδιέφεραν οποιεσδήποτε ενδείξεις για το τι σχεδιάζει η Κυβέρνηση της Τουρκίας ή αν επιθυμεί να ωθήσει ενεργά την τουρκοκυπριακή ηγεσία να συμμετάσχει.
Rusk
-----------------------
Σε πιστή μετάφραση
από τα επιλεγμένα σημεία
των αγγλικών κειμένων
αναδημοσιευμένων στο site
https://lygeros.org/
ΠΗΓΗ: https://lygeros.org/92232-gr/, https://lygeros.org/92279-gr/, https://lygeros.org/92280-gr/, https://lygeros.org/92281-gr/
