ΛΑΡΙΣΑ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ...

Το Αρχοντικό της οικογένειας Αχ. Λογιωτάτου

Δημοσίευση: 20 Οκτ 2024 10:15
Ο ιατρός Αχιλλεύς Λογιωτάτου και δήμαρχος Λαρίσης κατά το διάστημα 1894-1895. Αρχείο Φωτοθήκης Λάρισας. Ο ιατρός Αχιλλεύς Λογιωτάτου και δήμαρχος Λαρίσης κατά το διάστημα 1894-1895. Αρχείο Φωτοθήκης Λάρισας.

Από τον Νίκο Παπαθεοδώρου
nikapap@hotmail.com

Η οικογένεια Λογιωτάτου είναι μία από τις επιφανέστερες και τις πιο παλιότερες της Λάρισας, με γνωστή ιστορική διαδρομή 250 χρόνων περίπου.

Το πιο γνωστό μέλος της είναι ο Ιωάννης Οικονόμου Λαρισαίος ο Λογιώτατος, ονομασία με την οποία τον γνωρίζουμε εμείς σήμερα. Πήρε το επίθετο Οικονόμου από τον θείο του παπα-Δημήτριο (αδελφό του πατέρα του), ο οποίος είχε τον ιερατικό βαθμό του οικονόμου στη Μητρόπολη Λαρίσης. Από τους απογόνους του γνωστοί στην ιστορική διαδρομή της Λάρισας υπήρξαν οι εγγονοί του Αχιλλεύς και Χαρίλαος Λογιωτάτου [1]. Ο Αχιλλεύς (1847-1896) ήταν ιατρός, διετέλεσε βουλευτής και δήμαρχος Λαρίσης και υπήρξε πεθερός του δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα, καθώς ο τελευταίος νυμφεύθηκε το 1906 την πρωτότοκη κόρη του Αχ. Λογιωτάτου, Ιουλία. Ο Χαρίλαος ήταν δικηγόρος, δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στη Λάρισα και έμεινε άγαμος. Η πλούσια βιβλιοθήκη που κληρονόμησε από τον Ιωάννη Οικονόμου Λογιώτατο, υπήρξε η βάση για τη δημιουργία το 1939 της σημερινής Δημόσιας Κρατικής Βιβλιοθήκης της Λάρισας, στην οποία είναι θησαυρισμένα σήμερα πολλά από τα βιβλία του παππού του, χειρόγραφα και έντυπα [2].
Η κατοικία της οικογένειας Λογιωτάτου βρισκόταν στην οδό Μ. Αλεξάνδρου, ακριβώς στη θέση όπου βρισκόταν το ξενοδοχείο «Άνεσις», εγκαταλελειμμένο πλέον. Πότε και από ποιον κτίσθηκε η κατοικία μάς είναι άγνωστο. Πάντως, ήταν κατασκευή των τελευταίων χρόνων της τουρκοκρατίας, σε χώρο που πιθανόν να περιήλθε στους απογόνους του Ιωάννη Οικονόμου Λογιωτάτου κληρονομικά. Είχε δύο ορόφους, εκ των οποίων το ισόγειο ήταν κατά τι χαμηλότερο από την επιφάνεια του εδάφους. Από ασφαλιστήριο του κτίσματος που έγινε το 1921 έχουμε μια αδρή περιγραφή του: «Επί οικοδομής λιθοκτίστου, κεραμοσκεπούς, με διαχωρίσματα εκ πλίνθων και πατώματα εκ ξύλου, συγκειμένης εξ υπογείου και ισογείου προς κατοικίαν, κειμένης ενταύθα, επί της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου και συνορευούσης, αριστερά της προσόψεως με οικίαν κληρονόμων Ν. Μπερνίκου, δεξιά με οικόπεδον ιδίων ασφαλιζομένων και όπισθεν με οικίαν αδελφών Μπρέζα, μεσολαβούντος κήπου της οικίας, μεθ’ όλων των παραρτημάτων της και των εν τη αυλή πλυντηρίων και αποθηκών». Το ισόγειο είχε έξη δωμάτια, χρησιμοποιούμενα εκείνη την περίοδο σαν αποθήκες, ενώ ο όροφος είχε συνολικά δώδεκα δωμάτια, συμπεριλαμβανομένων και των βοηθητικών.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας αποφάσισε να ιδρύσει υποκατάστημα στη Λάρισα. Αρχικά επέλεξε να στεγαστεί στο αρχοντικό του Αχιλλέα Λογιωτάτου. Στο ισόγειο αναπτύχθηκαν τα γραφεία της Τράπεζας, ενώ στον όροφο έμενε η οικογένεια του διευθυντού του υποκαταστήματος. Επειδή το οίκημα δεν παρείχε μεγάλη ασφάλεια για τα ταμεία της τράπεζας, τα βράδια κατέβαζαν τις τεράστιες μπάρες πίσω από την πόρτα του ισογείου, ενώ ένας ένοπλος νυκτοφύλακας μισθωμένος από την τράπεζα περιπολούσε τον χώρο. Το 1898 διορίστηκε διευθυντής της τράπεζας ο Γεώργιος Δεσύπρης [3], ο οποίος έμεινε στη Λάρισα μέχρι τον θάνατό του το 1912 και συγχρωτίστηκε πολύ στενά με την τοπική κοινωνία. Στο οίκημα Λογιωτάτου παρέμεινε το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας πάνω από είκοσι χρόνια, μέχρι το 1905, όταν ολοκληρώθηκε το νέο υποκατάστημα, το προπολεμικό όμορφο νεοκλασικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στη δυτική πλευρά της Κεντρικής πλατείας Μιχ. Σάπκα.
Η κατοικία Λογιωτάτου περιήλθε κληρονομικά στη δευτερότοκη κόρη του Αχιλλέα Λογιωτάτου Πιπίτσα και σ’ αυτή διέμενε μετά τον γάμο της το 1912 με τον Βασίλειο Ζησιάδη [4] και τη μητέρα της Ελένη Αχιλ. Λογιωτάτου. Με τον σεισμό και τους βομβαρδισμούς του Μαρτίου του 1941 το κτίσμα υπέστη σημαντικές καταστροφές, ώστε η κατοίκηση σ’ αυτήν είχε καταστεί αδύνατη, γι’ αυτό και μετά την κατοχή κατεδαφίστηκε. Προσωρινά ο χώρος αυτός παρέμεινε οικόπεδο ανεκμετάλλευτο, εκτός από ένα μικρό κτίσμα σε ένα σημείο του που στέγασε ένα μικρό καφενεδάκι.
Το 1951 το οικόπεδο στο οποίο υπήρχε προπολεμικά το αρχοντικό της οικογένειας Λογιωτάτου, το αναφερόμενο στο ασφαλιστήριο έγγραφο, βρέθηκε στην ιδιοκτησία του Αλέκου Σάπκα, γιου του Μιχαήλ Σάπκα και ανεψιού του Βασιλείου και της Πιπίτσας Ζησιάδου, προφανώς κατόπιν κληρονομιάς, εφ’ όσον το ζεύγος Ζησιάδου δεν απέκτησε απογόνους. Καθώς ο Αλέκος Σάπκας σταδιοδρομούσε ως χειρουργός με επιτυχία στην Αθήνα και οι επισκέψεις του στη Λάρισα ήταν σπάνιες, στις 11 Αυγούστου του 1951 προέβη «εις την πώλησιν του επί της οδού Μεγ. Αλεξάνδρου οικοπέδου. Δεν περιλαμβάνεται εις την πώλησιν το Καφενείον αυτό καθ’ εαυτό. Όλη η άλλη έκτασις περιλαμβάνεται» ανέφερε το συμβόλαιο. Αγοραστής ήταν ο Ιάκωβος Μπόκαρης, γνωστός Λαρισαίος και ιδρυτής των ομώνυμων ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, από το οποίο αποφοίτησαν αρκετοί Λαρισαίοι, οι οποίοι αργότερα διέπρεψαν ως επιστήμονες. Στο οικόπεδο αυτό κτίστηκε αργότερα και λειτούργησε το ξενοδοχείο «Άνεσις». Εδώ και μερικές δεκαετίες το ξενοδοχείο διέκοψε τη λειτουργία του.

______________________
[1]. Πληροφορίες εκτενείς για την οικογένεια Λογιωτάτου βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Μιχαήλ Σάπκας, ο ευπατρίδης πολιτικός (1873-1956), Λάρισα (2013), σελ. 61.
[2]. Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λάρισας «Κωνσταντίνος Κούμας». Ιστορική διαδρομή, Λάρισα (2013).
[3]. Μία από τις κόρες του, η Μαρία Δεσύπρη (Αθήνα 1892-Αθήνα 1976), τελείωσε το 1909 το Αρσάκειο της Λάρισας και το 1923 παντρεύτηκε τον Αλέξανδρο Σβώλο, καθηγητή πανεπιστημίου και πολιτικό. Η ίδια μεταπολεμικά εκλέχτηκε βουλευτής δύο φορές, το 1958 και το 1961, με το κόμμα της ΕΔΑ. Από τον καιρό που ήταν ακόμη νέα στη Λάρισα, πρωτοστατούσε μαζί με άλλες γυναίκες στο φεμινιστικό κίνημα.
[4]. Ο Βασίλειος Ζησιάδης είχε καταγωγή από τη Ραψάνη, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ήταν μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Λαρίσης και διετέλεσε βουλευτής Λαρίσης. Υπήρξε επίλεκτο μέλος της λαρισινής κοινωνίας και σύγαμπρος του δημάρχου Μιχ. Σάπκα.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass