Είχε μια αδελφή, τη Χρυσταλλού, τρία χρόνια μικρότερή του (έφυγε από τη ζωή πέρυσι τον Μάρτιο), που έμενε στο Καλό Χωριό Λάρνακας, μετά τον ξεριζωμό της από τη Λύση.
Ο Αυξεντίου βρέθηκε στην Ελλάδα να υπηρετεί ως έφεδρος αξιωματικός στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Όνειρό του ήταν να παραμείνει για πάντα αξιωματικός του Ελληνικού στρατού. Η Ελληνική Πολιτεία δεν ανανέωσε τη θητεία του και επέστρεψε πικραμένος στην Κύπρο! Για να γίνει Αρχιστράτηγος μέσα από τη μάχη, καθώς πέταξε για την αιωνιότητα με το «Μολών λαβέ» στα χείλη.
Ο Αυξεντίου ήταν ο υπαρχηγός της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α.) που αγωνίστηκε για την ένωση της Κύπρου με τη Μητέρα Ελλάδα. Οι Άγγλοι τον επικήρυξαν με το χρηματικό ποσό των 5.000 αγγλικών λιρών! Τόσο φτηνά αξιολόγησαν αυτόν τον ΓΙΓΑΝΤΑ οι φλεγματικοί Βρετανοί. Πέρασε στην αθανασία δίνοντας πολύωρη μάχη με πολυάριθμους σιδερόφραχτους Βρετανούς στρατιώτες που χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα για να το καταβάλουν. «Μέχρι τώρα σας δίδασκα πώς πολεμούν οι Έλληνες» είπε στους συντρόφους του, «τώρα θα σας μάθω και πώς πεθαίνουν» και τους διέταξε να βγουν από το κρησφύγετό τους. Νάνοι αποδείχθηκαν μπροστά του οι Άγγλοι, γι’ αυτό και κατέφυγαν στη σιγουριά της φωτιάς! Έλουσαν με βενζίνη το κρησφύγετό του και το πυρπόλησαν. Ο Αυξεντίου γίνεται ολοκαύτωμα. Τόπος του μαρτυρίου του Μαχαίρα ο τόπος!
Ο γέρο Πιερής θα τον αναγνωρίσει από τις χοντρές ελληνικές κοκκάλες του, ίδιες με τις δικές του. «Χαλάλιν της πατρίδας μου ο γιος μου το παιδί μου τσιαί αφού εν επαραδώθηκεν τσιαί έμεινε τσιαί σκοτώθηκε ας έχει την ευχή μου» ήταν τα λόγια της μάνας του Γρηγόρη μόλις πληροφορήθηκε τον ηρωικό του θάνατο. Χρόνια μετά τα λόγια αυτά της ηρώισσας Αντωνούς θα γίνουν τραγούδι από τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη Γιώργο Θεοφάνους που ερμηνεύει εξαιρετικά η Μαρινέλλα.
Μικρόψυχοι φάνηκαν για άλλη μια φορά οι λιλιπούτειοι αποικιοκράτες. Τον έθαψαν μυστικά, στα σκοτεινά και συνωμοτικά δίπλα στο προαύλιο της Αγχόνης. Τα έκτοτε Φυλακισμένα Μνήματα της Λευκωσίας. Εκεί που έθαψαν άλλους δώδεκα τεράστιους Ήρωες της Ε.Ο.Κ.Α.: Τους Μιχαήλ Καραολή, Ανδρέα Δημητρίου, Ανδρέα Ζάκο, Ιάκωβο Πατάτσο, Χαρίλαο Μιχαήλ, Στέλιο Μαυρομάτη, Μιχαήλ Κουτσόφτα, Ανδρέα Παναγίδη, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Κυριάκο Μάτση, Στυλιανό Λένα και Μάρκο Δράκο.
Υστερόγραφο: «Όταν κατά τη μαύρη εκείνη μέρα του Αυγούστου του 1974 οι Τούρκοι εισβολείς κατέλαβαν την ηρωική κωμόπολη της Λύσης, δεν τους ήταν αρκετά τα σπίτια, η γη, οι περιουσίες και η προσφυγοποίηση των ανθρώπων, αφού χωρίς αιδώ θέλησαν να γκρεμίσουν και να ξεριζώσουν και την ψυχή και το σύμβολο των ιδανικών και του ηρωισμού των γηγενών κατοίκων. Άγγιξαν τα έσχατα όρια και στην ουσία όρισαν τη βαρβαρότητα: Ξεδιάντροπα γκρέμισαν τον ανδριάντα του Γρηγόρη Αυξεντίου, σύμβολο αγώνα, ελευθερίας και αυτοθυσίας, τον μετέφεραν στην Τουρκία, έλιωσαν το μέταλλο και με το ίδιο δημιούργησαν νέο άγαλμα, που το ονόμασαν Κεμάλ Ατατούρκ και το τοποθέτησαν βάναυσα στη θέση που για πάντα θα ανήκει στον δικό μας Γρηγόρη...» (Κυριάκος Μπαρρής φιλόλογος-εκπαιδευτικός επίτιμος πρόεδρος ΣΕΔΜΕΚ - Από τη Λύση, στενός συγγενής του Γρηγόρη Αυξεντίου).
Από τον δρα Αυγουστίνο (Ντίνο) Αυγουστή,
καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας,
av.avgoustiνοs@gmail.com
