-O Παναγιώτης (Τάκης χαϊδευτικά) (1903-1985) ήταν το δεύτερο τέκνο της οικογένειας. Έκανε σπουδές στη Γεωπονική Σχολή της Αθήνας και εν συνεχεία με τις γνώσεις που απέκτησε, εφάρμοσε στα κτήματα που διέθετε η οικογένεια στον Κραννώνα καινοτόμες μεθόδους αύξησης της παραγωγής. Το 1930 με τον πατέρα του Στέφανο ως σύμβουλο, συνεργάστηκε με τον Νικόλαο Καζαντζή και ίδρυσαν Υφαντουργική Εμπορική Εταιρία στη Λάρισα και αργότερα και στη Θεσσαλονίκη [1]. Για το εργοστάσιο αυτό θα αναφερθούμε ξεχωριστά στη συνέχεια. Ο Τάκης ήταν αγαπητός και άκακος άνθρωπος, ιδανικός σύζυγος, στοργικός πατέρας και καλός φίλος, όπως αναφέρεται σε σύντομη νεκρολογία του [2]. Ήταν πολύ εργατικός άνθρωπος και την καθημερινή ασχολία του τη μοίραζε στις γεωργικές εργασίες στα κτήματα στον Κραννώνα και την απαιτητική επιστασία που απαιτούσε η λειτουργία του εργοστασίου υφαντουργίας. Νυμφεύθηκε την Ελένη Παπαϊωάννου (1919-2012) από τα Αμπελάκια, η οποία φοίτησε στη Μανιάρειο Σχολή. Ο πατέρας της ήταν δάσκαλος και η μητέρα της Αννέτα ήταν η τελευταία που κατοίκησε στο σπίτι του Δημητρίου Σβαρτς [3].
Η οικογένεια του Τάκη και Ελένης Κουκουτάρα διέμενε σε μια ευπρόσωπη διώροφη κατοικία στη δυτική πλευρά της σημερινής Τρίγωνης πλατείας, επί της οδού Ηλιοδώρου. Το ενδιαφέρον της κατοικίας αυτής είναι ότι κατά τη διάρκεια της κατοχής επιτάχθηκε από τους Ιταλούς και σ’ αυτό στέγασαν το Διοικητήριό τους. Το κτίριο διέθετε και υπόγειο το οποίο οι Ιταλοί το είχαν μετατρέψει σε κρατητήριο. Όταν μετά την απελευθέρωση η οικογένεια επέστρεψε στο σπίτι της, οι τοίχοι του υπογείου ήταν κατάγραφοι από συνθήματα των κρατουμένων, τα οποία, όπως ήταν φυσικό, καλύφθηκαν άμεσα. Αν παρέμεναν θα αποτελούσαν ένα σπουδαίο ιστορικό αντιστασιακό τεκμήριο αυτής της περιόδου…
Τάκης και Ελένη Κουκουτάρα απέκτησαν τρία τέκνα, τον Στέφανο (1943-2019) και τους Γεώργιο-Ματθαίο (Μάνθο) (1946-2021) [4] και Ανδρομάχη σε δίδυμη κύηση, οι οποίοι με τη σειρά τους παντρεύτηκαν και δημιούργησαν τους δικούς τους απογόνους.
-Τρίτο στη σειρά τέκνο του Στέφανου και της Ανδρομάχης Κουκουτάρα ήταν ο Χρήστος (1909-1977). Διέφερε από τα άλλα αδέλφια του, ακολούθησε τη δική του πορεία όχι μόνον στις εργασιακές, αλλά και στις κοινωνικές και σε άλλες σχέσεις του. Αρχικά ασχολήθηκε με την κτηματική περιουσία της οικογένειας. Αργότερα έγινε και επιχειρηματίας. Διατηρούσε αντιπροσωπεία γεωργικών μηχανημάτων και φορτηγών αυτοκινήτων. Υπήρξε, μεταξύ των άλλων, και αποκλειστικός αντιπρόσωπος πετρελαϊκής εταιρείας και διανομέας σε ολόκληρη τη Θεσσαλία. Κατά τη διάρκεια της κατοχής είχε έντονη αντιστασιακή δράση. Μεταπολεμικά εμφάνισε πολιτικές φιλοδοξίες και υπήρξε υποψήφιος βουλευτής με το κόμμα του Σοφοκλή Βενιζέλου. Νυμφεύθηκε την Αθηναία λυρική τραγουδίστρια Θεούλα Μεζίτου, η οποία ήταν μεσόφωνος διεθνούς εμβέλειας. Μαζί της απέκτησε μία κόρη, την Ανδρομάχη (Μάχη), η οποία το 1991 παντρεύτηκε τον ζωγράφο Γεώργιο Βογιατζή.
-Τέταρτο χρονολογικά τέκνο ήταν η Ασπασία (1913-2009). Σπουδές στη Μέση Εκπαίδευση έκανε ως εσώκλειστη στην αυστηρή τότε Γαλλική Σχολή Θεσσαλονίκης «Καλαμαρί». Όταν έφθασε σε ηλικία γάμου (1936) παντρεύτηκε με τον ιατρό Γεώργιο Γκόλαντα (1905-1975) από τα Αμπελάκια. Γονείς του Γεωργίου Γκόλαντα ήταν ο Πάτροκλος Γκόλαντας, ο οποίος διετέλεσε και Σχολάρχης της Μανιαρείου Σχολής και η Πηνελόπη Αλεβίζη [5]. Η κατοικία τους, κτισμένη το 1887, διατηρείται ακόμη στην πλατεία των Αμπελακίων και έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέα. Ο Γεώργιος Γκόλαντας, χαρισματικός νέος καθώς ήταν, στη νεαρή ηλικία των 16 ετών πήγε στο Μόναχο και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της γερμανικής πόλης. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα ολοκληρωμένος ιατρός πλέον, είχε το ιατρείο του στο Φαρμακείο του Βασιλείου Στέφ. Κυλικά [6]. Αργότερα απέκτησε ιδιωτικό ιατρείο στο ισόγειο του γωνιακού κτιρίου των οδών Παπακυριαζή και Δευκαλίωνος. Έλαβε μέρος το 1940 στο αλβανικό μέτωπο, ενισχύοντας το Α’ προκεχωρημένο ορεινό χειρουργείο και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Λάρισας. Ήταν άνθρωπος με ευρεία εγκυκλοπαιδική μόρφωση, όπως οι παλαιοί ιατροφιλόσοφοι και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από την κοινωνία της Λάρισας [7]. Προπολεμικά η κατοικία της οικογένειας Γκόλαντα στη Λάρισα βρισκόταν στην αρχή της οδού Νικηταρά αρ. 6, κοντά στο εδωδιμοπαντοπωλείον του Βασ. Καραμπίλια, αλλά κατά τη διάρκεια της κατοχής κατεστράφη από ιταλικούς βομβαρδισμούς. Μεταπολεμικά επισκευάστηκε και στους δύο ορόφους της στέγασε μόνιμα την οικογένεια Γκόλαντα.
Γεώργιος και Ασπασία Γκόλαντα απέκτησαν δύο θυγατέρες. Η πρώτη ήταν η Πηνελόπη-Ελένη (η γνωστή μας Νέλλα Γκόλαντα) (1941-2023). Φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου και διακρίθηκε σαν γλύπτρια τοπίου και σαν χαράκτρια. Έργα της καταξιωμένης αυτής καλλιτέχνιδας υπάρχουν εκτός από την πόλη μας και σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος, αλλά και στο εξωτερικό. Στην πόλη μας το κορυφαίο έργο της είναι «Ο γλυπτός ποταμός», μια σύνθεση σπουδαίας έμπνευσης, η οποία καλύπτει τις δύο μεγάλες γειτονικές πλατείες της Λάρισας, την Ταχυδρομείου και την Κεντρική πλατεία Μιχαήλ Σάπκα. Για το έργο της και τις εικαστικές επεμβάσεις της στον δημόσιο χώρο έχουν γίνει εκτενείς δημοσιεύσεις σε βιβλία και περιοδικά γλυπτικής και αρχιτεκτονικής σε πολλές χώρες του κόσμου. Παντρεύτηκε το 1966 τον Χρήστο Κουζούπη μηχανολόγο μηχανικό. Η δεύτερη θυγατέρα τους είναι η Ανδρομάχη (Άντα) Γκόλαντα (1945-) [8]. Τελείωσε τη Σχολή Δοξιάδη και το 1967 παντρεύτηκε τον αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού Παναγιώτη Κώτση.
(Συνέχεια)
------------------
[1]. Σούρας Μιχαήλ. Υφαντουργείον Παν. Κουκουτάρα - Νικ. Καζαντζή, εφ. «Ελευθερία» Λάρισας, φύλλο της 10ης Αυγούστου 1933. Από το αρχείο του μέλους της Φωτοθήκης Αχιλλέα Καλτσά.
[2]. Τάκης Κουκουτάρας, εφ. «Ελευθερία Λάρισας», φύλλο της 2ας Φεβρουαρίου 1985.
[3]. Στο αρχείο της οικογένειας υπάρχει μια ιστορική φωτογραφία του Γεράσιμου Δαφνόπουλου. Η λήψη της έγινε μετά τον γάμο της Αννέτας (νυφική φωτογραφία, όπως συνηθιζόταν τότε) και σ’ αυτήν απεικονίζεται το νιόπαντρο ζευγάρι, με την Αννέτα να είναι ντυμένη με μαύρο φόρεμα, λόγω του πρόσφατου θανάτου της μητέρα της.
[4]. Θα κάνω ειδική μνεία στη σύζυγο του Μάνθου, Μπιάνκα-Μαρία Κουκουτάρα, καθώς και στον γιο τους Παναγιώτη. Εκτός από τις πληροφορίες που μου παρέσχε για την οικογένεια του Τάκη Κουκουτάρα, είχε την καλοσύνη κατά τη διάρκεια πολλών συναντήσεων με μέλη της Φωτοθήκης Λάρισας, να μας εμπιστευθεί και έναν πλούτο παλαιών φωτογραφιών από το οικογενειακό της αρχείο. Την ευχαριστώ ιδιαίτερα.
[5]. Ας σημειωθεί ότι η μητέρα του Γεωργίου Γκόλαντα Πηνελόπη το γένος Αλεβίζη ήταν απόγονος της οικογένειας Δημητρίου Σβαρτς.
[6]. Προπολεμικά οι ιατροί δεν είχαν ιδιωτικά ιατρεία, αλλά συνεργάζονταν με κάποιο φαρμακείο και σε ιδιαίτερο δωμάτιό του δέχονταν τους περιπατητικούς ασθενείς. Στους κλινήρεις ασθενείς έκαναν κατ’ οίκον επισκέψεις. Στο φαρμακείο αυτό, που υπάρχει και σήμερα και βρίσκεται στη γωνία των οδών Κύπρου και Ασκληπιού, είχε παλαιότερα το ιατρείο του και ο ιατρός Μιχαήλ Σάπκας, ο μετέπειτα αναμορφωτής δήμαρχος της Λάρισας.
[7]. Ο Γεώργιος Γκόλαντας είχε και άλλα δύο αδέλφια, τον Ζαφείρη, ο οποίος σπούδασε και εξάσκησε την ιατρική, και τον Κωνσταντίνο, ο οποίος ήταν λογοτέχνης, με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Άλκης Ροδινός.
[8]. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την κ. Ανδρομάχη (Άντα) Κώτση-Γκόλαντα. Στάθηκε απρόσμενα πολύτιμος πληροφοριοδότης όχι μόνο για την οικογένεια Γκόλαντα, αλλά και για την οικογένεια Κουκουτάρα. Οι σπάνιες, παλιές και πολύτιμες φωτογραφίες που προέρχονται από το αρχείο της, εμπλούτισαν τα κείμενα και άφησαν μια ιστορική παρακαταθήκη για την αστική τάξη της Λάρισας του μεσοπολέμου.
