Η πόλη μας ήταν η μοναδική επαρχιακή πόλη της χώρας η οποία διέθετε μέχρι το 1957 δύο μεγάλους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Οι σταθμοί αυτοί διακρίνονταν από τα διαφορετικά ονόματά τους. Ο ένας λεγόταν "Θεσσαλικός" και ο άλλος "Διεθνής" ή "Λαρισαϊκός". Ο πρώτος συνέδεε τη Λάρισα με τον Βόλο και μέσω Βελεστίνου με τη Δυτική Θεσσαλία και λειτούργησε πολύ νωρίς, το 1884[2]. Ο δεύτερος εξακολουθεί να είναι και σήμερα ο σημαντικότερος ενδιάμεσος σταθμός στη διαδρομή Αθηνών-Θεσσαλονίκης- Συνόρων.
Με αφορμή τη δημοσίευση με το σημερινό κείμενο και μιας φωτογραφίας του 1935, η οποία απεικονίζει τον παλαιό σταθμό του διεθνούς σιδηροδρόμου, θα αναφερθούμε συνοπτικά στην ιστορία του κτιρίου αυτού και τις μεταβολές του από τις πρώτες στιγμές της κατασκευής του, μέχρι τις ημέρες μας.
Μια μεγάλη σιδηροδρομική αρτηρία από την Αθήνα προς τα σύνορα ήταν ένα από τα μεγάλα σχέδια του Χαρίλαου Τρικούπη που οραματίσθηκε, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε. Υπήρξαν βέβαια οι τοπικές σιδηροδρομικές διαδρομές (προς Πειραιά, Χαλκίδα, Πελοπόννησο και άλλες), ο σχεδιασμός όμως μέχρι τα σύνορα δεν είχε προχωρήσει παρά μόνο μέχρι τη Λαμία και το 1906 μέχρι τον Παλαιοφάρσαλο (Δεμερλί), όπου συναντούσε τη θεσσαλική γραμμή Βελεστίνου -Καλαμπάκας. Tον Ιούνιο του 1906 υπογράφτηκε η σύμβαση για την κατασκευή της επέκτασης της γραμμής από Δεμερλί προς Λάρισα, μέχρι τα τότε σύνορα στο Παπαπούλι, λίγο πιο βόρεια από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Ραψάνης. Το 1908 είχε ήδη λειτουργήσει η γραμμή ως τη Λάρισα και το 1909 ως το Παπαπούλι, όπου βρισκόταν μέχρι το 1912 ο συνοριακός σιδηροδρομικός σταθμός με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 η συνδρομή του σιδηροδρομικού δικτύου υπήρξε καθοριστική για την μεταφορά ανθρώπων και προμηθειών. Το δίκτυο της Βορείου Ελλάδος που είχε ήδη κατασκευασθεί από τους Τούρκους, ενσωματώθηκε με το δίκτυο της υπόλοιπης χώρας το 1916 και από το 1918 άρχισε η τακτική συγκοινωνία Αθηνών - Λαρίσης - Θεσσαλονίκης - Συνόρων.
Η σημερινή φωτογραφία, όπως αναφέρεται και στη λεζάντα, απεικονίζει το κτίριο του Διεθνούς Σιδηροδρομικού Σταθμού της πόλης μας. Ονομάσθηκε Διεθνής επειδή οι γραμμές του έφθαναν μέχρι την Ειδομένη, τον συνοριακό σταθμό με τον οποίο συνδεόταν η Ελλάδα με τα σιδηροδρομικά δίκτυα της Ευρώπης. Η φωτογραφία προέρχεται από επιστολικό δελτάριο του Λαρισαίου Ιωάννη Κουμουνδούρου. Ο τελευταίος λειτουργούσε κατάστημα με βιβλία, χαρτικά και τυπογραφείο. Βρισκόταν στη γωνία των οδών Αλεξάνδρας (Κύπρου) και Φιλελλήνων, με πρόσοψη προς τη Φιλελλήνων. Στο ίδιο ισόγειο κτίριο στεγαζόταν και το τοπικό υποκατάστημα της Λαϊκής Τραπέζης, αλλά η πρόσοψή του ήταν επί της οδού Αλεξάνδρας. Ο Ιω. Κουμουνδούρος κατά το διάστημα 1932-35 κυκλοφόρησε μια σειρά επιστολικών δελταρίων (καρτών) με απόψεις από διάφορα σημεία της Λάρισας. Δεν γνωρίζουμε τον φωτογράφο που τις τράβηξε (ίσως να ήταν ο ίδιος), οι φωτογραφίες δεν είναι τεχνικά και εκδοτικά άρτιες, όμως σήμερα αποτελούν σπουδαία ιστορικά τεκμήρια καταγραφής της Λάρισας μιας άλλης εποχής.
Το κυρίως κτίριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού της Λάρισας είναι διώροφο. Σε δύο πλευρές του, την ανατολική και τη δυτική, υπάρχουν δύο εφαπτόμενα ισόγεια μικρότερα κτίσματα. Το όλο συγκρότημα κτίσθηκε το 1908. ΟΙ τοίχοι του στο ισόγειο αποτελούνταν από πελεκημένη πέτρα εντοιχισμένη εν είδει μωσαϊκού, όπως είχαν κατασκευασθεί και οι υπόλοιποι σταθμοί του δικτύου αυτού, μικροί και μεγάλοι, Η πρόσοψή του προς την πλατεία του σταθμού στολιζόταν στη στέγη του ορόφου με ένα μεγάλο ρολόι, επικαλυπτόμενο από τριγωνική αψίδα. Από την πλευρά των γραμμών υπήρχε ένα τεράστιο μεταλλικό στέγαστρο, το οποίο κάλυπτε ολόκληρη την πλατφόρμα του σταθμού. Ήταν ένα όμορφο σε εμφάνιση κτίριο, συμμετρικό, με αρκετά νεοκλασικά στοιχεία ειδικά στον όροφο. Μπροστά από την πρόσοψη ανοιγόταν ένας τεράστιος ακάλυπτος χώρος για την στάθμευση αμαξών και αυτοκινήτων. Αργότερα στη θέση αυτή δημιουργήθηκε μικρή πλατεία.
Το κτίσμα αυτό για πενήντα περίπου χρόνια εξυπηρέτησε κατά τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες του επιβατικού κοινού της περιοχήςμας. Όμως ο σεισμός του Μαρτίου του 1957 επέφερε σοβαρές καταστροφές και ο σταθμός υπολειτούργησε για κάποιο διάστημα και εν συνεχεία κατεδαφίσθηκε για να ανεγερθεί νέος σύγχρονος. Ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός της Λάρισας εγκαινιάστηκε στις 26 Αυγούστου 1961 από τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παναγιώτη Κανελλόπουλο και έκτοτε εξυπηρετεί το επιβατικό κοινό επί 57 συνεχή χρόνια, χωρίς καμιά ουσιαστική κτιριακή μεταβολή του κεντρικού του κτηρίου.
[1]. Οι Θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι οι οποίοι λειτούργησαν από το 1884 ευνόησαν ουσιαστικά τον Βόλο, καθώς οι θαλάσσιες συγκοινωνίες και μεταφορές που έφθαναν στη γειτονική πόλη, διαχέονταν μέσω του Θεσσαλικού δικτύου Σιδηροδρόμων σε ολόκληρη τη Θεσσαλία.
[2]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος, εφ. "Ελευθερία", Λάρισα, φύλλο της 16ης Οκτωβρίου 2016,
