Αναδιφώντας στην εφημερίδα «Όλυμπος» της Λάρισας, σε φύλλα των αρχών του 1904, είδα κάποιες αναφορές για πλημμύρες του τέλους του 1903, τις οποίες θεώρησα σκόπιμο να παραθέσω εδώ για μια πληρέστερη εικόνα των πλημμυρών του Πηνειού.
Στο τέλος του 1903, οι διαρκείς και ασταμάτητες βροχές μετέβαλλαν τις Θεσσαλικές πεδιάδες σε μια τεράστια λιμνοθάλασσα, με αρνητικά αποτελέσματα για τους κατοίκους των παραπήνειων περιοχών.
Τα θολά νερά των πολλών χειμάρρων της Πίνδου ενώθηκαν με τα νερά του Πηνειού, έτσι ώστε ο Πηνειός ποταμός να παραλληλίζεται με τον Δούναβη όλης της Θεσσαλίας. Οι πλημμύρες προξένησαν αρκετές ζημιές. Συγκεκριμένα, σε ολόκληρη την πεδιάδα των Τρικάλων και της Καρδίτσας διακόπηκε η επικοινωνία και η πρόσβαση με τα τριγύρω χωριά, τα οποία υπέστησαν πολλές και ολέθριες καταστροφές: κατεδαφίστηκαν πολλά σπίτια, καλύβες και ποιμνιοστάσια και υπέστη βλάβη η γραμμή του θεσσαλικού σιδηροδρόμου. Στις πεδιάδες της Λάρισας είχαν δημιουργηθεί εξίσου σοβαρές ζημιές, καθώς καταστράφηκαν πολλές καλλιέργειες, πνίγηκαν πολλά ζώα που δεν κατάφεραν να σωθούν από την πλημμύρα. Σε όλη την ευρύτερη περιοχή της Λάρισας οι καταστροφές ήταν σημαντικές.
Μερικοί λένε ότι δεν θα είχαν συμβεί τόσο μεγάλες καταστροφές αν ο Πηνειός δεν είχε φουσκώσει ξαφνικά, αμέσως σε 12 ώρες και με γρήγορο ρυθμό, οπότε κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει και να φροντίσει να αποφύγει αυτό το συμβάν.
Τις μεγαλύτερες και πιο οδυνηρές καταστροφές υπέστησαν οι συνοικίες οι οποίες
βρίσκονται κοντά στο ποτάμι, δηλαδή τα Ταμπάκικα, οι σημερινοί Αμπελόκηποι, και ο Πέρα Μαχαλάς, δηλαδή η συνοικία Ιπποκράτης. Εξαιτίας, αυτών των ζημιών οι Τσιγγάνοι της ευρύτερης περιοχής αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες. Στην πόλη επικρατούσε αναστάτωση και πανικός. Η αστυνομία παρενέβη και βοηθούσε τους πλημμυροπαθείς να μετακινήσουν τα έπιπλα των σπιτιών τους, όσα δεν είχαν παρασύρει τα ορμητικά νερά του Πηνειού.
Επίσης καταστράφηκαν ολοσχερώς, λόγω της πλημμύρας, πολλά δένδρα και ζώα τα οποία βρίσκονταν δίπλα ακριβώς από τον ποταμό. Επιπλέον, πνίγηκαν αρκετοί άνθρωποι, οι οποίοι δυστυχώς δεν κατάφεραν να φύγουν και να σωθούν. Οι Αρχές της πόλης δεν προσδιόρισαν τον ακριβή αριθμό των θυμάτων. Ο τότε νομάρχης ανέφερε λεπτομερώς στο Υπουργείο των Εσωτερικών τα γεγονότα, εκφράζοντας τη λύπη του για την απώλεια πολλών Λαρισαίων και για τις πολλές ζημίες
Ο συντάκτης της εφημερίδας «Όλυμπος» μας πληροφορεί ότι εξαιτίας της πλημμύρας γκρεμίστηκαν οι μικρές γέφυρες που υπήρχαν στην επαρχιακή οδό Λάρισας – Τυρνάβου και τα ξύλινα κάγκελά τους μεταφέρθηκαν στον Θερμαϊκό Κόλπο, στις εκβολές δηλαδή του Πηνειού. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διακοπεί η συγκοινωνία της Λάρισας με τον Τύρναβο. Οι γέφυρες αυτές, σχολιάζει δεικτικά ο συντάκτης της εφημερίδας, δεν θα γκρεμίζονταν εάν οι αρμόδιοι ενδιαφέρονταν νωρίτερα για για την επισκευή τους. Η ζημία ήταν μεγάλη και τα έξοδα του κράτους πολύ περισσότερα από τα έξοδα της επισκευής των γεφυρών.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι οι πλημμύρες του Πηνειού, ο οποίος τον περισσότερο καιρό κυλάει ήρεμος στη θεσσαλική πεδιάδα, είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο. Για την ιστορία και μόνο, αναφέρω τη μεγάλη πλημμύρα στις 3 Αυγούστου 1811. Τότε η βροχή έπεφτε «με το δερμάτι και κατέβασαν τα ποτάμια και τόσον πολύ νερό έφεραν όπου έπνιξαν την Λάρισα και έπεσαν έως χίλια σπίτια και παράνω και πνίγηκαν και πολύς κόσμος».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Εφημεδίδα «Όλυμπος», αρ. φύλλου 321, Λάρισα 10 Iανουαρίου 1904 (εκδότης: Βασίλειος Χ. Ρουσόπουλος).
2) Κώστας Σπανός, Θεσσαλικές Ενθυμήσεις. Τόμος Β΄, 1800-1881, Λάρισα 2014.
Από τη Μαρία Βουβούση
* Η Μαρία Βουβούση είναι Φιλόλογος, Msc.: Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Μsc.: Επιστήμες της Εκπαίδευσης και της Διά Βίου Μάθησης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
