Θυμίζω ότι πρόκειται για ένα κτίριο με διαστάσεις μιας μέσης χωρητικότητας αίθουσας, θα έλεγα λίγο μικρότερο από την αίθουσα του σημερινού Δημοτικού Ωδείου, χωρίς τον εξώστη. Είχε πρόσοψη στην οδό Κουμουνδούρου και στη θέση του σήμερα βρίσκεται το κεντρικό κτίριο της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η λήψη της εικόνας έγινε από τον φωτογράφο Δημήτριο (Μίμη) Γκουσγκούνη, του οποίου το φωτογραφικό εργαστήριο, βρισκόταν και βρίσκεται και σήμερα επί της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου 29[1]. Η χρονολογία λήψεως τοποθετείται στα 1960, όπως αναγράφεται στο βιβλίο απ’ όπου αντλήθηκε η φωτογραφία [2].
Όπως συμπεραίνεται και από την ονομασία του, ήταν ένας χώρος ο οποίος ουσιαστικά ανήκε στους στρατιώτες, οι οποίοι όταν είχαν έξοδο και ήθελαν να περάσουν κάποιες ώρες ευχάριστα με φίλους, αν δεν είχαν να κάνουν κάτι συγκεκριμένο, συγκεντρώνονταν στους χώρους του, διασκέδαζαν και παρακολουθούσαν διάφορα θεάματα. Ουσιαστικά όμως ο χώρος αυτός είχε αποτελέσει την περίοδο εκείνη το πολιτιστικό και ψυχαγωγικό κέντρο της Λάρισας, γιατί είχε και πολλές άλλες χρήσεις. Μπορούσε να μετατραπεί σε κινηματογράφο, θέατρο, αίθουσα διαλέξεων και χώρο συναυλιών (κυρίως της μπάντας του Β΄ Σώματος Στρατού με μαέστρο τον αρχιμουσικό Γεώργιο Μίγκο). Επίσης στην τεράστια αίθουσά του πραγματοποιούνταν χοροεσπερίδες που διοργάνωναν διάφορα σωματεία της πόλεως, κυρίως για φιλανθρωπικούς σκοπούς και διάφορες άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, μια που την περίοδο εκείνη ήταν η μοναδική ευρύχωρη αίθουσα που υπήρχε στην πόλη. Στη φωτογραφία μπορεί να διακρίνει κανείς με λίγη προσοχή δεξιά και αριστερά της εισόδου σε ειδικά τελάρα, φωτογραφίες από κάποιο κινηματογραφικό έργο που προβαλλόταν.
Η αίθουσα που στέγαζε το «Σπίτι του Στρατιώτου» κτίσθηκε τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ύστερα από πρωτοβουλία του διοικητού του Β΄ Σ. Σ., σε μια θέση κοντά στο κτίριο της Ηλεκτρικής Εταιρείας (ΟΥΗΛ). Για καλύτερο προσανατολισμό των νεώτερων Λαρισαίων θα επιχειρήσουμε να περιγράψουμε εν συντομία το οικοδομικό τετράγωνο μέσα στο οποίο στεγαζόταν. Το τετράγωνο αυτό περικλειόταν ανατολικά από την οδό Παπαναστασίου (Βασιλίσσης Σοφίας τότε), βόρεια από την οδό Κουμουνδούρου, δυτικά από την οδό Ανθίμου Γαζή (Βασιλίσσης Φρειδερίκης τότε) και νότια από την οδό Βελή. Από την πλευρά της Παπαναστασίου υπήρχε μια σειρά από καταστήματα και κατοικίες σε όλο το μήκος της. Απ’ αυτά αξίζει να αναφέρουμε την κατοικία που βρισκόταν στη γωνία Παπαναστασίου και Κουμουνδούρου και η οποία μέχρι το 1912 στέγαζε το Τουρκικό Προξενείο. Πίσω ακριβώς από τη σειρά αυτή των κτισμάτων βρισκόταν ένας μικρός και ανώνυμος δρόμος, σαν μονοπάτι. Σήμερα όλος αυτός ο χώρος έχει μετατραπεί στην πλατεία Ρήγα Φεραίου, στην οποία ως γνωστόν βρίσκεται το άγαλμα του βάρδου της Ελευθερίας. Στη συνέχεια βρισκόταν το κτίριο που στέγαζε το «Σπίτι του Στρατιώτου» με την αυλή του και ακολουθούσε ένας άλλος μικρότερος χώρος που τα καλοκαίρια λειτουργούσε από ειδική υπηρεσία του στρατού θερινός κινηματογράφος. Στη θέση αυτών ανεγέρθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 το κτίριο της Νομαρχίας Λαρίσης και σήμερα, όπως αναφέρθηκε, στεγάζονται οι κεντρικές υπηρεσίες της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Την υπόλοιπη περιοχή μέχρι την οδό Ανθίμου Γαζή καταλάμβανε το μεγάλο κτίριο του Ηλεκτροφωτισμού, που από το 1930 είχε αναλάβει να προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια σε κατοικίες, καταστήματα, εργοστάσια και σε κοινόχρηστους χώρους μέσω του ΟΥΗΛ. Μάλιστα στη βορειοδυτική γωνία της αυλής του εργοστασίου είχαν κατασκευασθεί και λουτρά από τον ίδιο οργανισμό[3]. Σήμερα στη θέση αυτή βρίσκεται από καιρό το ημιτελές εσωτερικά κτίριο που θα στεγάσει όταν ολοκληρωθεί το Δημοτικό Θέατρο της πόλεως, στο δε υπόγειο υπάρχει άνετος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων.
Κατασκευαστικά, το κτίριο που στέγαζε το «Σπίτι του Στρατιώτου» ήταν διώροφο με μεγάλα παράθυρα, για καλύτερο φωτισμό. Βόρεια υπήρχε μια ισόγεια προέκταση, η οποία αποτελούσε την κύρια είσοδο. Μπροστά του, μέχρι τον οδό Κουμουνδούρου υπήρχε μεγάλη ανθοστόλιστη αυλή με σιντριβάνι. Περιφερειακά όλος ο χώρος περικλειόταν με περίφραξη από χαμηλό τοιχίο με κάγκελα. Πολλοί από μας τους παλαιότερους, ιδιαίτερα όσοι κατοικούσαμε εκεί κοντά, διατηρούμε θαυμάσιες εντυπώσεις από τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνταν. Εκεί παρακολούθησα την πρώτη διάλεξη της ζωής μου. Ήμουν στην ογδόη Γυμνασίου τότε, δηλ. στην τελευταία τάξη του Λυκείου όπως θα λέγαμε σήμερα, όταν με τον πατέρα μου παρακολούθησα τη διάλεξη του καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών Νικολάου Λούβαρι. Θυμάμαι πολύ έντονα το θέμα της: «Άθως. Η Πύλη του Ουρανού». Δεν νομίζω ότι κατάλαβα τίποτα απ’ αυτήν, όμως εντυπωσιάσθηκα από την παρουσία του σεβάσμιου ομιλητή, από το θέμα και κυρίως από την προσήλωση των ακροατών, οι οποίοι μετά το τέλος της συζητούσαν μεταξύ τους για τα βαθυστόχαστα νοήματα της σκέψης του. Πολύ προσφιλής επίσης ήταν και ο θερινός κινηματογράφος. Πηγαίναμε και παρακολουθούσαμε τα έργα συνήθως λαθραία, σκαρφαλώνοντας επικίνδυνα σε ψηλούς τοίχους.
Σήμερα, έπειτα από εξήντα περίπου χρόνια, όλα έχουν αλλάξει σ’ αυτό το οικοδομικό τετράγωνο…
--------------------------------------------------------
[1]. Ο Δημήτριος (Μίμης) Γκουσγκούνης (1931-2014) υπήρξε μαθητής του γνωστού φωτογράφου Γεωργίου Βαλσάμη, το φωτογραφείο του οποίου στεγαζόταν στην οδό Μ. Αλεξάνδρου 8, σχεδόν απέναντι από το εργαστήριο του Γκουσγκούνη,. Το κατάστημα του τελευταίου άρχισε να λειτουργεί το 1955 και το 1977 παρέλαβε τη σκυτάλη ο γιος του Χάρης, τον οποίο διαδέχθηκε το 1997 ο γιος του προηγούμενου, Δημήτρης Γκουσγκούνης, ο οποίος εξακολουθεί να το διαχειρίζεται μέχρι σήμερα με επιτυχία. Όπως βλέπουμε, το φωτογραφείο επί τρεις γενεές μεταβιβάζεται στα άρρενα τέκνα της οικογένειας Γκουσγκούνη.
[2]. Βλέπε: Καλογιάννης Βάσος, Λεύκωμα φωτο-ιστορικό του Δήμου Λάρισας, με τους Δημάρχους και τους Δημοτικούς Συμβούλου 110 χρόνων ελεύθερης ζωής του τόπου, έκδοση του Δήμου Λάρισας, Λάρισα (1990) σελ. 108.
[3]. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960, οι ιδιωτικές κατοικίες της Λάρισας, εκτός ελαχίστων, δεν διέθεταν λουτρό (ντουζ ή μπανιέρα) και για την ατομική καθαριότητα οι κάτοικοί της κατέφευγαν στα λουτρά αυτά έναντι ελαχίστου τιμήματος.
