Από το 1917 που απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης ο εκλεγμένος το 1914 Μιχαήλ Σάπκας, μέχρι το 1925, δηλαδή μέσα σε 8 χρόνια, πέρασαν από την δημαρχία τέσσερις διορισμένοι δήμαρχοι (Βλάχος Κων., Κουτσούμπας Χρήστος, Παπαγεωργίου Δημήτριος, Αρσενίδης Βασίλειος). Οι εκλογές του 1925, έγιναν ενώ τη χώρα εξουσίαζε τότε η δικτατορία του στρατηγού Θεόδωρου Πάγκαλου. Στις εκλογές αυτές τη δημαρχία διεκδίκησαν τέσσερες συνδυασμοί: του Μιχαήλ Σάπκα, ευρείας αποδοχής, του «Ενιαίου Μετώπου» με επικεφαλής τον Γ. Βαλιανάτο, τον συνδυασμό των Εμποροεπαγγελματιών με υποψήφιο δήμαρχο τον Ιωάννη Αλεξάνδρου και ένας ακόμα συνδυασμός με επικεφαλής τον Σέργιο Πρωτοσύγκελο.Η μάχη για την πρώτη θέση διεξήχθη ουσιαστικά μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, από την οποία τελικά νικητής αναδείχθηκε ο συνδυασμός του Μιχαήλ Σάπκα. Στο Δημοτικό Συμβούλιο μεταξύ των εκλεγμένων ήταν και ο ιατρός Στυλιανός Αστεριάδης, ο οποίος μάλιστα ως πλειοψήφισας σύμβουλος τοποθετήθηκε πρόεδρός του.
Οι επόμενες δημοτικές εκλογές προσδιορίσθηκαν να γίνουν την 4η Αυγούστου 1929. Σ’ αυτές όμως ο Στυλιανός Αστεριάδης, ο οποίος στην προηγούμενη εκλογική δοκιμασία του 1925 είχε εκλεγεί με το ψηφοδέλτιο του Μιχαήλ Σάπκα, δημιούργησε δικό του συνδυασμό με σκοπό να διεκδικήσει τη δημαρχία και έτσι η παλιά παράταξη του Μιχαήλ Σάπκα κατέβηκε στις εκλογές διχασμένη. Ο τελευταίος κατάλαβε ότι βρέθηκε σε δεινή θέση και ζήτησε βοήθεια από γνωστούς και φίλους. Τελικά παρ’ όλες τις διχαστικές προσπάθειες, στις εκλογές του 1929 επανεκλέχτηκε ο συνδυασμός του Μιχαήλ Σάπκα. Όμως ο αντίπαλος συνδυασμός του Στυλιανού Αστεριάδη, επειδή διαπίστωσε κατά την εκλογική διαδικασία ορισμένες παρατυπίες, υπέβαλε ένσταση κατά του κύρους των εκλογών και ζήτησε την ακύρωσή τους. Το δικαστήριο τελικά επικύρωσε την εκλογή του Μιχαήλ Σάπκα.
Μέχρι τις επόμενες εκλογές ο Στυλιανός Αστεριάδης βρέθηκε πολλές φορές σε αντιπαράθεση με τον δήμαρχο Μιχαήλ Σάπκα και κατόρθωσε με την εξάσκηση έντονης αντιπολιτευτικής πολιτικής να δημιουργήσει ευνοϊκό κλίμα γύρω από το όνομά του. Στις εκλογές της 11ηςΦεβρουαρίου 1934 το ψηφοδέλτιο του Αστεριάδη υπερίσχυσε του Σάπκα και έτσι η θητεία του τελευταίου ως δημάρχου έληξε πλέον και από την ημερομηνία εκείνη δεν επεδίωξε συμμετοχή στα κοινά της Λάρισας.
Η εγκατάσταση της νέας δημοτικής αρχής έγινε την 1η Απριλίου του 1934 που συνέπεσε να είναι Κυριακή των Βαΐων. Από την ημερομηνία αυτή μέχρι το 1950 διετέλεσε δήμαρχος, με ορισμένες ενδιάμεσες διακοπές. Η τύχη όμως το έφερε, κατά τα 16 αυτά χρόνια ο Αστεριάδης να ζήσει τις πλέον αγωνιώδεις και δραματικές ημέρες της ταραγμένης αυτής περιόδου, ακριβώς όπως τις έζησε και όλη η χώρα.
Ο Στέλιος Αστεριάδης ήταν γόνος παλιάς εύπορης και αρχοντικής οικογένειας της Λάρισας. Βασιλόφρων στο φρόνημα, κατά την διάρκεια του εθνικού διχασμού διετέλεσε μέλος του Συλλόγου Επιστράτων Λαρίσης, ενός συλλόγου ο οποίος υπήρξε το «κόκκινο πανί» για το αντίπαλο στρατόπεδο των Βενιζελικών. Όταν επικράτησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Αστεριάδης μαζί με άλλους ομοϊδεάτες του, γνώρισε το αντιβασιλικό μένος των ανθρώπων που είχαν υποστεί παλαιότερα τις επιπτώσεις από το πολιτικό «ανάθεμα». Εξορίστηκε στην Σαντορίνη, όπως και πολλοί άλλοι, μεταξύ των οποίων ο μητροπολίτης Λαρίσης Αρσένιος, δικηγόροι και αρκετοί αξιωματικοί. Ο Μιχαήλ Σάπκας είχε φροντίσει μόνος του να απομακρυνθεί νωρίτερα από τη Λάρισα, αλλά συνελήφθη στην Αθήνα και κρατήθηκε στις φυλακές Συγγρού ως υπόδικος.
Με την ανάληψη των καθηκόντων του ως δήμαρχος προσπάθησε, σε συνεργασία με το Δημοτικό Συμβούλιο, όχι μόνο να συνεχίσει αλλά και να υπερκεράσει το δημιουργικό έργο του προκατόχου του. Ξεκίνησε με ζήλο την προσπάθειά του αυτή όμως ο προγραμματισμός ανατράπηκε τον Αύγουστο του 1936.Με απόφαση του δικτατορικού καθεστώτος του Ιωάννη Μεταξά καθαιρέθηκε ολόκληρο το νόμιμα εκλεγέν Δημοτικό Συμβούλιο γιατί δεν ενέπνεε εμπιστοσύνη στο καθεστώς και στη θέση του διοριζόταν εξαμελής Δημαρχιακή Επιτροπή από αρεστά στον δικτάτορα άτομα[1].
Σοβαρά προβλήματα όμως ανέκυψαν για τον Στυλιανό Αστεριάδη και την Δημαρχιακή Επιτροπή και κατά τη διάρκεια της κατοχής. Για να αντιμετωπίσουν την θηριωδία των κατακτητών και να προστατεύσουν τους δημότες τους, διακινδύνευσαν μέχρι και τη ζωή τους. Είναι γνωστό ότι ο Δήμαρχος δεν δίστασε το 1942 να προσφέρει ως όμηρο τον ίδιο του τον εαυτό, όταν οι Γερμανοί των Ες-Ες ζήτησαν πίνακα μελλοθανάτων πολιτών ως αντίποινα για κάποια αντιστασιακή πράξη. Το ίδιο συνέβη και λίγους μήνες αργότερα, όταν αρνήθηκε να παραδώσει καταλόγους προγεγραμμένων Εβραίων και Κομμουνιστών που με επιμονή του ζητούσαν οι ναζί[2].
Η θητεία του δημάρχου Στυλιανού Αστεριάδη και της Διοικούσας Επιτροπής του Δήμου έληξε με την απελευθέρωση της Λάρισας στις 23 Οκτωβρίου 1944 από τα στρατεύματα της Εθνικής Αντίστασης (ΕΑΜ – ΕΛΑΣ). Αυθημερόν παύτηκε η δημοτική αρχή και στη θέση της διορίσθηκε νέα με δήμαρχο τον Λαρισαίο πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Σακελλάριο. Έπειτα από 1,5 μήνα, με το ξέσπασμα των «Δεκεμβριανών» τον διαδέχθηκε ο δικηγόρος Γεώργιος Παπαϊωάννου και μετά την «Συμφωνία της Βάρκιζας» και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Νικ. Πλαστήρα διορίσθηκε νέος Δήμαρχος στη Λάρισα ο Αντώνιος Σιτράς. Λίγους μήνες μετά, τον Μάϊο του 1945 ο τελευταίος παραιτήθηκε για να εκλεγεί τελικά βουλευτής και με εισήγηση του Νομάρχη Λαρίσης διορίσθηκε εκ νέου δήμαρχος ο Στυλιανός Αστεριάδης, ο οποίος, εκτός από κάποιο μικρό διάστημα που επανέκαμψε ο Αντ. Σιτράς, διατηρήθηκε στην δημαρχία μέχρι τον Αύγουστο του 1950.
Όπως ήταν φυσικό, μέσα στην ανώμαλη αυτή περίοδο των 16 ετών ο Στυλ. Αστεριάδης δεν κατόρθωσε να επιτελέσει τα μεγαλεπήβολα έργα που είχε προγραμματίσει. Οι συνεχείς εναλλαγές πολιτικών καταστάσεων, ο παγκόσμιος πόλεμος, η κατοχή, δεν ήταν πρόσφορες περίοδοι για την εκτέλεση σημαντικών έργων. Παρ’ όλα αυτά θα αναφέρουμε μερικές αξιόλογες προσπάθειες που στέφθηκαν με επιτυχία. Αρχικά κατόρθωσε να ολοκληρώσει την πρωτοβουλία του Μιχ. Σάπκα για την νομική κατοχύρωση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης στο Γενί Τζαμί, η οποία άρχισε επίσημα την λειτουργία της την 1η Ιουνίου 1939. Κατά τη διάρκεια της μεταξικής περιόδου μετονόμασε πολλούς κεντρικούς δρόμους, δίνοντας σ’ αυτούς τα ονόματα μελών της βασιλικής οικογένειας. Αποδέχθηκε το 1935 την προσφορά του εγγονού του Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου[3] να στηθεί στην κεντρική πλατεία η προτομή του απελευθερωτή πρωθυπουργού της Λάρισας. Προγραμμάτισε την εκτέλεση αντιπλημμυρικών έργων στην πόλη, τα οποία ολοκληρώθηκαν μεταπολεμικά. Περιέθαλψε και στέγασε κατά τη διάρκεια της κατοχής και όσο η οικονομική κατάσταση του Δήμου το επέτρεπε, πολλούς απόρους και ενδεείς συμπολίτες, και άλλα.
Τα επόμενα μετά το 1950 χρόνια ο Αστεριάδης εγκατέλειψε την πολιτική και επανήλθε για κάποιο χρονικό διάστημα στην ιατρική που σαν νεαρός φοιτητής είχε σπουδάσει. Είχε αποκτήσει τον τίτλο του «Ιατρού των πτωχών» για την ανιδιοτελή προσφορά του στους πάσχοντες, τους οποίους όχι μόνο τους εξέταζε χωρίς αμοιβή, αλλά πολλές φορές τους πρόσφερε και τα φάρμακα δωρεάν. Επίσης εντάχθηκε στο δυναμικό του τοπικού τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, επιτελώντας συγχρόνως και κοινωνικό έργο, σε μια περίοδο που η χώρα βρισκόταν σε ανάνηψη από τα σοβαρά προβλήματα που είχε επισωρεύσει ο πόλεμος, ο σεισμός, οι βομβαρδισμοί,η κατοχή, και ο εμφύλιος.
Όσον αφορά το προσωνύμιο «Πατόφλας» με το οποίο ήταν γνωστός ακούσθηκαν πολλά αλλά κανένα απ’ αυτά δεν δίνει μια πειστική απάντηση. Περιμένω τις δικές σας απόψεις.
[1]. Η διορισμένη από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου 1936 Δημαρχιακή Επιτροπή διατηρήθηκε μέχρι τον Οκτώβριο του 1944, όταν η Λάρισα απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς.
[2]. Βλέπε: Καλογιάννης Βάσος, Η Χρυσή Βίβλος του Δήμου Λαρίσης. Από την μακραίωνη ιστορία της Θεσσαλικής πρωτευούσης, Λάρισα (1963) σελ. 242.
[3]. Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος υπήρξε πρωθυπουργός κατά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό βασίλειο. Η προτομή του διατηρείται μέχρι και σήμερα.
