Μέσα σε 40 μόλις χρόνια άλλαξαν τόσα πολλά, ώστε σε μερικά σημεία του να μην αναγνωρίζεται. Εδώ πρόκειται για αεροφωτογραφία από χαμηλή πτήση.
Χαμηλά διακρίνεται η συνέχεια της οδού Γεωργιάδου μετά τη στροφή, κατά μήκος της δεξιάς κοίτης του Πηνειού, η οποία καταλήγει σε μια μικρή τρίγωνη πλατειούλα, τη σημερινή πλατεία Αλόγου, όπου έχει στηθεί η γλυπτή σύνθεση του Μίλτου Παπαστεργίου, την αισθητική αξία του οποίου μερικοί δυστυχώς έχουν αμφισβητήσει.
Ψηλότερα απεικονίζεται η μαρμάρινη κατασκευή σε επίπεδα του δυτικού τοίχου του λόφου, η οποία αντικατέστησε τον παλιό αναλληματικό τοίχο, ο οποίος διακοπτόταν από μια μεγάλη και δύσκολα προσπελάσιμη πέτρινη κλίμακα. Η νέα αυτή κατασκευή είχε γίνει κατά τη διάρκεια της επταετίας, επί δημάρχου Δημητρίου Μεσσήνη (1969-1974), μέσα στα πλαίσια εξωραϊσμού του λόφου, όπου δημιουργήθηκαν επίσης νέα σκαλοπάτια και κυκλική οδική πρόσβαση προς τον μητροπολιτικό ναό, το πάρκο με την προτομή του μητροπολίτου Πολύκαρπου Δαρδαίου, και άλλα.
Πιο πάνω προβάλλει ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αχιλλίου, αλλά το σημερινό ψηλό κωδωνοστάσιο δεν είχε ακόμη κατασκευασθεί. Πίσω του αριστερά επισημαίνεται η παρουσία του Β’ Δημοτικού Σχολείου με τη μεγάλη αυλή. Η κατασκευή του είχε αποπερατωθεί το 1932 και τα εγκαίνια έγιναν την ίδια χρονιά με την παρουσία του υπουργού Παιδείας Γεωργίου Παπανδρέου. Στην πρόσοψη του Σχολείου είχε εντοιχισθεί τιμητικά αναμνηστική μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα του τότε προέδρου της Κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου και του υπουργού Γεωργ. Παπανδρέου. Με τον σεισμό του 1941 ο επάνω όροφος του διδακτηρίου είχε χαρακτηρισθεί ακατοίκητος και το 1978, μόλις 46 χρόνια μετά την κατασκευή του, κατεδαφίσθηκε στα πλαίσια νέου εξωραϊσμού της περιοχής και στη θέση του βρίσκεται σήμερα πάρκο με προτομές και αναμνηστικές στήλες[2].
Πίσω ακριβώς από τον μητροπολιτικό ναό έχουν ήδη κατεδαφισθεί οι ερειπωμένες από τον σεισμό παλιές κατοικίες και άρχισε να διαμορφώνεται σιγά-σιγά η σημερινή Πλατεία Μητέρας. Δεξιότερα υπάρχουν ορισμένα χαμηλά κτίσματα τα οποία στη συνέχεια κατεδαφίσθηκαν και στη θέση τους υπάρχουν σήμερα νέες χαμηλές σε ύψος οικοδομές.
Πιο πίσω φαίνεται ότι το Ηρώον έχει ήδη κατασκευασθεί. Δεξιότερα το πάρκο του λόφου διατηρείται μέχρι και σήμερα με νέα βέβαια διαμόρφωση και με την κατασκευή επί της οδού μητροπολίτου Αρσενίου σιδηρών κατασκευών οι οποίες συγκρατούν σκέπαστρα, μια νεοπαγής κατασκευή έντονα αμφισβητούμενη από πολλούς Λαρισαίους. Δεξιότερα διακρίνεται αγέρωχο το ψηλό ρολόι της πόλεως, κατασκευή του δημάρχου Δημητρίου Καραθάνου (1951-1954), καθώς και τα κτίσματα που κάλυπταν το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας.
Σε ένα επίπεδο πιο πίσω προβάλλει καθαρά το Δημοτικό Αναψυκτήριο και στη συνέχεια τα ερείπια της κλειστής τούρκικής αγοράς (Μπεζεστένι), το εσωτερικό της οποίας είναι επιχωματωμένο. Δεξιότερα ακολουθεί μικρός χώρος καλυμμένος με πράσινο, μέσα στον οποίο μόλις διακρίνεται η προσωρινή εκκλησία του αγίου Αχιλλίου, η γνωστή «παράγκα», η οποία είχε κτισθεί αμέσως μετά τον σεισμό του 1941, για τις λατρευτικές ανάγκες των ενοριτών του Αγίου Αχιλλίου. Αργότερα ως γνωστόν η παράγκα κατεδαφίσθηκε και στη θέση της σήμερα βρίσκονται τα θεμέλια της παλιάς βυζαντινής βασιλικής του Αγίου Αχιλλίου του 6ου-7ου αιώνα και καθώς πιθανολογούν οι αρχαιολόγοι και ο τάφος του πολιούχου μας.
Δεξιότερα φαίνεται η αρχή της οδού Παπαναστασίου (βασιλίσσης Σοφίας τότε). Στη γωνία το παλιό κτίριο είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι το 1941 αρχικά ως κατοικία του μητροπολίτη Λαρίσης Αρσενίου και από το 1935 του διαδόχου του μητροπολίτη Δωροθέου. Στο αμέσως επόμενο κτίριο στεγαζόταν το Επισκοπικό γραφείο, σε ένα δωμάτιο του οποίου κατοικούσε μετά τον σεισμό του 1941 ο εκάστοτε μητροπολίτης, μέχρις ότου να κατασκευασθεί στην περιοχή της Φιλιππούπολης το νέο ευρύχωρο Επισκοπείο. Ακολουθούν δύο πολυώροφα κτίσματα στην ίδια πλευρά του δρόμου, τα οποία με την ανοχή της πολεοδομίας στερέωσαν τα θεμέλια τους επάνω στα εδώλια του αρχαίου Θεάτρου. Από την άλλη πλευρά του δρόμου διακρίνεται ακόμα ένα πολυώροφο κτίριο, στο οποίο απ’ όσο θυμάμαι στεγαζόταν η Ω. Ρ. Λ. κλινική του Νικ. Τάρη. Σήμερα βέβαια όλα αυτά και πολλά άλλα έχουν κατεδαφισθεί και με μεγάλη προσπάθεια αποκαλύφθηκε ο θησαυρός της Λάρισας, το Αρχαίο Θέατρο, το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται ακόμα σε ένα στάδιο προσεκτικής συντηρήσεως.
Τέλος στο βάθος διακρίνονται σε τρεις σειρές οι στέγες των μόνιμων τσιμεντένιων κατασκευών που είχε ανεγείρει ο Δήμος στη θέση της εβδομαδιαίας αγοράς της Τετάρτης, για να προστατεύει τους εμπόρους, αλλά και τους αγοραστές από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Πιθανή χρονολογία της φωτογραφίας θεωρείται το 1973 περίπου.
Με την ευκαιρία της σημερινής εικόνας, θα ήθελα να τονίσω πόσο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι φωτογραφίες ενός συγκεκριμένου χώρου όταν έχουν ληφθεί σε διάφορα χρονικά διαστήματα και εν συνεχεία συγκρίνονται μεταξύ τους. Αποτυπώνεται η ιστορική διαδρομή του χώρου, μέσα από την μεταβολή που έχουν επιφέρει ο χρόνος, αλλά και η ανθρώπινη παρεμβολή.
--------------------------------------------------
[1]. Έχουμε γράψει και άλλες φορές ότι πρέπει να υιοθετήσουμε την πρόταση του εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου» Κώστα Σπανού, δηλ. να σταματήσουμε να ονομάζουμε το λόφο Φρούριο, αλλά Ακρόπολη. Γιατί ιστορικά δεν υπήρξε ποτέ φρούριο ή κάστρο στην περιοχή αυτή, παρά μόνο η ακρόπολη της αρχαίας Λάρισας.
[2]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Το Β’ Δημοτικό Σχολείο στο Φρούριο. Ιστορική διαδρομή, εφ. «Ελευθερία», Λάρισα, φύλλο της 19ης Νοεμβρίου 2014.
