Όπως τονίστηκε «στο βιβλίο αποτυπώνεται ο ξεχωριστός ρόλος των επιστημόνων που έθεσαν τη ζωή τους στην υπόθεση της λαϊκής πάλης. Την εποχή εκείνη, ο δρόμος της συνεργασίας με την εξουσία έφτιαχνε πλούτη και καριέρες ή το λιγότερο μια ήσυχη και προσκυνημένη ζωή, ενώ ο δρόμος του αγώνα μπορούσε να οδηγήσει στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα κρεματόρια και τον θάνατο».
Εκθειάζοντας την προσφορά των υγειονομικών του Δημοκρατικού Στρατού, υπογραμμίστηκε: «Γίνανε θαύματα εκείνη την περίοδο. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, μέσα σε υπερβολικά δύσκολες συνθήκες πολέμου για τους επαναστάτες, ένα τεράστιο ποσοστό τραυματιών αποθεραπεύονται και γυρίζουν μάλιστα στις μονάδες τους. Έχουμε ελάχιστη θνησιμότητα τραυματιών στις ελεύθερες ζώνες της Ελλάδας, η θνησιμότητα έφτασε μόνο στο 10%, όταν η θνησιμότητα στον πόλεμο του 1914 - 1918 ήταν 80% και στον πόλεμο του 1939 - 1944 από στατιστικές Γερμανών - Άγγλων έφτανε στο 25% - 45%. Αυτό από τους χειρουργούς χαρακτηρίστηκε "το θαύμα και τα παράδοξα του Γράμμου – Βίτσι’’.
Στην υπηρεσία ποιου;
Εξ αντικειμένου προέκυψε η αναφορά στη σημερινή πραγματικότητα: «Θα σωπάσουμε μπροστά στην ανυπαρξία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας; Στα πανάκριβα φάρμακα; Στις πληρωμές των ασθενών, των εργαζομένων που τόσα τους έχουν πάρει; Στις πανάκριβες ιατρικές εξετάσεις; Στην έλλειψη διαγνωστικών μηχανημάτων; Στην υποστελέχωση των δομών Υγείας και Πρόνοιας; Στην εντατικοποίηση της εργασίας των νέων και μάλιστα απλήρωτων γιατρών, ειδικά των ειδικευομένων; Στην υποβάθμιση των Νοσοκομείων;
Το πρότυπό μας θα είναι το γλείψιμο, ο καριερισμός ή ο αγώνας για συνειδητή επιστημονική υπηρεσία προς όφελος του λαού; Φανταστείτε: Τι υγεία έχει σήμερα ο λαός και τι πλούτος, τι επιστημονικά επιτεύγματα υπάρχουν, τι Υγεία θα μπορούσε να έχει. Υπήρχε το αντίθετο παράδειγμα, το γνώρισε, το έζησε η ανθρωπότητα. Και είναι ο σοσιαλισμός. Πρωτοπόρος επιστήμονας υγειονομικός σημαίνει, να παλεύεις οργανωμένα ενάντια στην εμπορευματοποίηση της Υγείας αλλά και τους φορείς της μέσα στον χώρο ιδιωτικής ή δημόσιας Υγείας που δουλεύεις. Να παλεύεις ενάντια δηλαδή στο κεφάλαιο, την αντιλαϊκή πολιτική, τα κόμματα και τις δυνάμεις που τη στηρίζουν. Να παλεύεις ενάντια στις εταιρίες που καμία σχέση δεν έχουν με το φάρμακο και την υγεία, ενάντια στους μεγαλογιατρούς και αυτούς που η στάση τους είναι εχθρική απέναντι στον ασθενή που συχνά τον χρησιμοποιούν σαν αντικείμενο εκμετάλλευσης. Όσα κατόρθωσαν οι γιατροί και οι υγειονομικοί του ΔΣΕ πήγαζαν απ' την πίστη στο δίκιο του αγώνα τους».
Καταπληκτική οργάνωση
Για το βιβλίο και την προσφορά του ΔΣΕ μίλησε ο πρώην κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής Λάρισας Αδάμ Μολυβδάς, στέλεχος του ΚΚΕ ενώ συγκινητική ήταν η μαρτυρία που κατέθεσε η 87χρονη Μαρία Μπλιώνα, από το Λουτρό Ελασσόνας, η οποία είχε υπηρετήσει ως νοσοκόμα του ΔΣΕ. Επίσης υπήρξε παρέμβαση του Γιώργου Τσούγκρα, μέλους του Δ.Σ. του Σωματείου Ιδιωτικών Κλινικών για τη στάση των υγειονομικών στο κίνημα.
Μεταξύ άλλων στην εκδήλωση αναφέρθηκαν κα τα ακόλουθα: «Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας υπήρξε ένας οργανωμένος λαϊκός στρατός, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και των συνθηκών. Η δράση του αποτελεί την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Το αστικό κράτος γνώρισε τον πιο μεγάλο μέχρι σήμερα κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξή του. Αναντικατάστατη υπήρξε στον αγώνα του ΔΣΕ η συμβολή της υγειονομικής υπηρεσίας του. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να έχει άλλος στρατός γιατρούς που χειρουργούσαν την ώρα που τους βομβάρδιζαν, τους τραυματιοφορείς που τραγουδούσαν στους τραυματίες περπατώντας έως και 12 ώρες για να ελαφρύνουν τον πόνο τους, υγειονομικό προσωπικό που πολεμούσε, διάβαζε, έψαχνε για υλικά, αφού και το παραμικρό υλικό δεν πήγαινε για πέταμα, δεν υπήρχαν τέτοιες πολυτέλειες. Υγειονομική περίθαλψη στον αντάρτικο στρατό σημαίνει: Οργάνωση υγειονομικής περίθαλψης για ένα στρατό που χτυπάει και φεύγει, που κινείται μόνο νύχτα. Καθοριστική σε αυτό είναι η συμβολή του κομμουνιστή επιστήμονα Πέτρου Κόκκαλη, υπουργού Υγείας της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης αλλά και του γιατρού Γ. Τζαμαλούκα που έγραψε και το βιβλίο. Αυτή η καταπληκτική οργάνωση του υγειονομικού συστήματος έριξε όλο το βάρος στην πρωτογενή θεραπεία, δηλαδή στην επούλωση των τραυμάτων όσο πιο γρήγορα γίνεται, κοντά στο πεδίο της μάχης, περίπου με τη λογική των χειρουργείων εκστρατείας.
Για τα μέτρα καλύτερης οργάνωσης των υγειονομικών υπηρεσιών του Δημοκρατικού Στρατού, ειδικά μετά τη μάχη του Γράμμου, που είχε 4.000 τραυματίες, αποφασίστηκε η οργάνωση Σχολής, όσο αυτό ήταν δυνατό, για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού. Από τη Σχολή μεσαίων υγειονομικών στελεχών του ΔΣΕ αποφοίτησαν συνολικά 152 και ονομάστηκαν ανθυπολοχαγοί της υγειονομικής υπηρεσίας. Αργότερα, ακολούθησε νέα σειρά με άλλους 75. Από τη Σχολή νοσοκόμων αποφοίτησαν πάνω από 300 άντρες και γυναίκες. Οι σχολές αυτές διήρκεσαν 5 μήνες και τροφοδοτούσαν με βασικές γνώσεις Ανατομίας, Φυσιολογίας, Μικροβιολογίας, Νοσηλευτικής, Επιδημιολογίας και Οργάνωσης Υγειονομικής Υπηρεσίας. Από την Υγειονομική Υπηρεσία του Γενικού Αρχηγείου εκδόθηκε ένα βιβλιαράκι πρώτων βοηθειών, με τίτλο «Απλές οδηγίες για τον νοσοκόμο και τον αντάρτη», που μοιράστηκε σε νοσοκόμους και αντάρτες. Οργανώθηκε τάγμα τραυματιοφορέων. Φτιάχτηκε, στον χώρο του Βίτσι, άξονας διακομιδής των τραυματιών. Ιδρύθηκε κεντρική φαρμακαποθήκη. Οργανώθηκε η τροφοδοσία των ασθενών, έτσι ώστε να μην σημειώνονται ελλείψεις τροφών, τις οποίες είχαν ανάγκη για τη θεραπεία τους».
