Σε κάποιες παιδικές ταινίες κάποια αρκουδάκια κομάντος, σώζουν κάποια δέντρα σε μια μακρινή γωνιά της γης από την αρπακτική βούληση του ποντικολεόνε και της εταιρίας του. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας και έτσι μεγαλώσαμε και εμείς, μαθαίνοντάς τους ότι το δέντρο προσφέρει πολλά στον άνθρωπο. Αν όμως τα παιδιά δούνε τη μαζική κοπή δέντρων και μάλιστα αιωνόβιων πλατανιών στη διασταύρωση της εθνικής οδού με τον Πυργετό, τί θα τους απαντήσουμε; Ότι η κατασκευή ενός μεγαλύτερου και ασφαλέστερου δρόμου στα πλαίσια της ανάπτυξης, είναι πιο σημαντικό ζήτημα από μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες πλατάνια. Ότι ο κόσμος αλλάζει, εξελίσσεται και ο ερχομός της προόδου μπορεί να παρασύρει και να «τροποποιήσει» το φυσικό περιβάλλον. Να το κάνει να εξυπηρετεί πιο πολύ τα σχέδια και τις ανάγκες του ανθρώπου. Να μεταφέρονται πιο πολλά εμπορεύματα, να γίνονται πιο πολλές μετακινήσεις, να ξεφύγουν από την απομόνωση μακρινά χωριά. Και τελικά να γίνουν θέσεις εργασίας, ν’ ανέβουν τα εισοδήματα των κατοίκων, να παρακινηθούν επενδύσεις. Δικαιολογούν όλα αυτά το κόψιμο τόσων δέντρων; Ενδεχομένως κάποιος να μπορεί να δώσει πολύ τεκμηριωμένες απαντήσεις.
Και η αειφόρος ανάπτυξη; Η πράσινη επιχειρηματικότητα που όλοι πια την αναφέρουν σε κάθε ομιλία και σε κάθε πρόγραμμα; Μα η πράσινη ανάπτυξη σημαίνει κι αυτή επενδύσεις. Άλλωστε η κοινωνία έχει κάνει τις επιλογές της. Στον πίνακα αξιών της, τοποθετεί σε σπουδαιότερη θέση τους αυτοκινητόδρομους και το αυτοκίνητο από το δάσος. Πιέζει τους πολιτικούς για το φτιάξιμο δρόμων και υποδομών και όχι για τη διαφύλαξη των δέντρων ή την αποτροπή της ρύπανσης του ποταμού. Ή μάλλον το τελευταίο το κάνει μια μικρή κατηγορία ανθρώπων, που σε καμιά περίπτωση δεν έχουν την «απαιτούμενη» αριθμητική βαρύτητα. Αλλά εντύπωση μου έκανε ότι για το τελευταίο συμβάν της ανεπανόρθωτης οικολογικής καταστροφής, της βίαιης κοπής των πλατανιών, δεν υπήρξαν διαμαρτυρίες πέρα από την «Ελευθερία» που είναι προς τιμήν της (και ίσως και κάποιων άλλων που δε γνωρίζω). Ίσως έχουμε εθιστεί τόσο πολύ με τον αφανισμό των δασών είτε από τις πυρκαγιές, είτε από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που δεν μας πειράζει να κοπούν και μερικά παραπάνω από ανθρώπινα χέρια. Ίσως περνώντας βιαστικά με το αυτοκίνητό μας, να πικραινόμαστε λίγο με τα κουφάρια των δέντρων που κείτονται νεκρά και που κάποτε ορθώνονταν ψηλά και αγέρωχα. Μετά θα ξαναγυρίσουμε στην κουβέντα μας, θα συζητήσουμε για τον Εφραίμ και θα πούμε «δε βαριέσαι στην Ελλάδα ζούμε». Α και φυσικά δεν θα παραλείψουμε να διαμαρτυρηθούμε για τα ακριβά διόδια, όταν θα γίνουν και θα κάνουμε την πρώτη μας διέλευση. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι κλιματικές αλλαγές, η έλλειψη νερού, η καταστροφή των υγροβιότοπων, οι αμμοληψίες είναι ψιλά γράμματα, δεν είναι μέσα στις προτεραιότητες της κοινωνίας μας. Βέβαια παραξενευόμαστε με τη ζέστη μέσα στο χειμώνα, δεν το συνδέουμε όμως με την υπερθέρμανση του πλανήτη και τη ρύπανση ή εστω με τη δραματική μείωση των δέντρων ειδικά των παλαιών δέντρων. Το καθένα από αυτά αποτελεί και ένα φυσικό μνημείο, ένα ζωογόνο οικοσύστημα που άντεξε στο χρόνο, αλλά έπεσε θύμα μιας εποχής όπου περισσεύουν οι διακηρύξεις αλλά απουσιάζει η κοινή λογική (λίγο παρακάτω υπήρχε ξέφωτο, όπου μπορούσαν να χωροθετηθούν οι εγκαταστάσεις των διοδίων).
Δεν είμαι μόνιμος κάτοικος της περιοχής και ελπίζω να μην οικτίρουν πάλι κάποιοι το ενδιαφέρον μου. Δεν αναζητώ ευθύνες. Άλλωστε στην εποχή μας, σε ένα πολυδαίδαλο σύστημα αποφάσεων, σε κάποιο επίπεδο θα παρθεί η ταπεινωτική για το περιβάλλον απόφαση. Φαίνεται πως παρ’ όλα όσα λέγονται για το περιβάλλον, οι κακές δράσεις είναι πιο πολλές από τις καλές. Ακόμα και σε έργα με οικολογικό λούστρο όπως αποκατάστασης, ενέργειας ή οικοτουρισμού...
Ας αποχαιρετίσουμε λοιπόν τα πλατάνια, τα τελευταία άλλωστε και ας υποδεχτούμε το διακοσμητικό πράσινο που κοσμεί τα παρτέρια των εθνικών οδών με τις πικροδάφνες και τις ντούγιες.
stkyriazis@yahoo.gr
