«Όταν οι άρχοντες δεν αγαπούν τον πολίτη,
ο πολίτης δυστυχεί»
(Κομφούκιος)
Πολιτική για τους αρχαίους Έλληνες είναι πολιτισμός. Πολιτικός θα πει πολιτισμένος. Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας είναι η ηπιότητα.
Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν πολιτισμένος. Είχε στο προσκέφαλό του τα Ομηρικά Έπη. «Επέβαλε τάξαις καλαίς στους λαούς» γράφει ο Καλλισθένης στο Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αριστοτέλης, του δίδαξε ότι ο πολιτικός είναι ο πολιτισμένος κι ο πολιτισμός των Ελλήνων είναι η ηπιότητα και όχι η βαρβαρότητα και η καταστολή με την ωμή βία ή με την άγρια φορολογία...
Σ’ αυτήν την περίπτωση ο πολίτης, ιδίως αυτός που νιώθει μεγαλύτερο το βάρος της ψευδοπολιτικής μοιάζει στην παθητικότητά του με το πορτραίτο στην πέτρα του Χιλιανού ποιητή Πάμπολο Νερούντα.
Το «πορτραίτο στην πέτρα» είναι ένα ποίημα του Νερούντα για έναν πολίτη στη μακρινή Χιλή, που ταλαιπωρήθηκε τόσο που μεταμορφώθηκε σε ένα πορτραίτο από πέτρα. Στη μύτη του, σπάζει ο παγωμένος αέρας, το ουρλιαχτό ενός κυνηγημένου ανθρώπου.
Η πέτρα είναι ένα σύμβολο. Συμβολίζει το φόβο που μας ακινητοποιεί και μας παραλύει, ιδίως όταν είμαστε προσκολλημένοι σε συνθήκες ανελευθερίας, όπως ήταν επί δικτατορίας οι πατριώτες του Νερούντα.
Θυμήθηκα το ποίημα αυτό σήμερα το πρωί που πήγα στα γραφεία της ασφαλιστικής εταιρίας, να πληρώσω τα ασφάλιστρα του αυτοκινήτου, 270 ευρώ για το Νισσάν Αλμέρα 1.400, δέκα ετών.
«Σε ποιες δαπάνες θα έκανες περικοπή» ρώτησα την ταμία, μια νεαρή όμορφη γυναίκα, «αν ήθελες να ζήσεις λιτά;». «Στις δαπάνες πολυτελείας, οπωσδήποτε» είπε. «Δηλαδή; Ποιες θεωρείς δαπάνες πολυτελείας; Θα μπορούσες να περικόψεις π.χ. τη δαπάνη του αυτοκινήτου;». «Και βέβαια θα μπορούσα. Ζήσαμε χωρίς αυτό και θα ζήσουμε και χωρίς αυτό. Επίσης στα δυο-τρία κινητά για το κάθε μέλος της οικογένειας. Κάποτε δεν είχαμε ούτε σταθερό τηλέφωνο. Δεν ήταν εύκολο να το αποκτήσεις».
«Μπορούμε να περικόψουμε οι πολίτες (αλλά και το κράτος), τις δαπάνες πολυτελείας, ο,τιδήποτε είναι πολυτέλεια και γίνεται για επίδειξη π.χ. το ντύσιμο, η πολυτελής επίπλωση κ.ά. Δεν είναι αυτές οι δαπάνες περιφρόνηση στους φτωχότερους;».
Έφυγα απ΄ το ασφαλιστικό γραφείο με τις σκέψεις και την εικόνα της νεαρής γυναίκας στο νου μου. Δεν είναι αυτές οι δαπάνες περιφρόνηση στους φτωχότερους; Να είναι άραγε η ζωή της λιτότητας μόνο μια ουτοπία, ένα είδος επιστροφής στη Φύση; αναρωτιόμουν βγαίνοντας στην πολυθόρυβη λεωφόρο Παπαναστασίου, πρώην βασιλίσσης Σοφίας. Μήπως μπερδεύουμε την ουτοπία με την απροθυμία των πολιτικών και των πλουσίων να ζήσουν λιτά, χωρίς πολυτέλειες και χωρίς επιδείξεις, διακρίσεις και τιμές;
Μια νέα επιστροφή στη βαρβαρότητα, είναι πιο πραγματική; Μια νέα βαρβαρότητα όπως την εισάγει στην εποχή μας η ψευδοπολιτική είναι κιόλας μια πραγματικότητα. Τα έθνη στενάζουν, οι πολίτες βογγούν. «Οι άρχοντες καταδυναστεύουν τους λαούς» (Αγία Γραφή).
