Τι «ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας» συζητάμε και... πράσινα άλογα; Την ώρα που ο Αυστριακός ηγέτης έκανε χθες δηλώσεις που παρέπεμπαν στην εγκαθίδρυση «ειδικής σχέσης» της γείτονος με την Ε.Ε. σε πέντε-δέκα χρόνια. Και την ώρα που ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, ο κ. Παπούλιας, δήλωνε από την Αυστρία ότι «όποιος θέλει να βρει λύση στο κυπριακό πρέπει να αποτανθεί στην Άγκυρα», η γειτονική χώρα φαίνεται να μην έχει πλέον την πολυτέλεια ούτε να ασχοληθεί με την ευρωπαϊκή της προοπτική, ούτε και με τίποτε άλλο. Φαίνεται να βυθίζεται καθημερινά στο χάος, ενώ η «ιδέα» ενός πραξικοπήματος - που ούτως ή άλλως ποτέ δεν έφυγε από τα μυαλά ορισμένων - τώρα δείχνει πιο ισχυρή και πιο επικίνδυνη παρά ποτέ, τα τελευταία χρόνια. Και αν το θέλετε, από μια ιδιοτροπία των εξελίξεων και των γεγονότων, κατά μία έννοια «δικαιώνεται» η ελληνική επιμονή για την ευρωπαϊκή της προοπτική, υπό προϋποθέσεις πάντα. Διότι ναι μεν η δική μας προσέγγιση σχετικά με την ευρωπαϊκή της προοπτική μπορεί να είναι... εκ του πονηρού, προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα διμερή προβλήματα και να εξασφαλισθούν τα νότα μας και διά της ευρωπαϊκής οδού, αλλά: αν η Τουρκία έμπαινε σε έναν ευρωπαϊκό δρόμο, τότε θα απέφευγε αναγκαστικά, τριτοκοσμικές κακοτοπιές και αναχρονισμούς επικίνδυνους, θα υπήρχε η ευρωπαϊκή τροχοπέδη.
Ενώ τώρα δεν υπάρχει και ως φαίνεται δεν πρόκειται και να υπάρξει. Όχι μόνο γιατί οι φωνές εντός Ε.Ε. όλο και πληθαίνουν, όλο και δυναμώνουν για την ύπαρξη «ειδικής σχέσης» και όχι ένταξης, αλλά και γιατί η ίδια η Τουρκία απομακρύνεται από την ευρωπαϊκή της προοπτική με τα όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό της, τα οποία τη σπρώχνουν σε μια βαθιά και επικίνδυνη κρίση, με άγνωστες προς το παρόν συνέπειες. Οι οποίες, σαφέστατα, θα επηρεάσουν σε ένα επίπεδο και μας, αφού η ιδιότυπη συνύπαρξή μας με τη γείτονα δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αναγκαιότητα, γεωστρατηγικά επιβεβλημένη.
«Διανύουμε μια αλλόκοτη περίοδο και φαίνεται, επίσης, ότι θα διαρκέσει αρκετό χρόνο», γράφει ο διακεκριμένος και πολύ γνωστός στη χώρα μας δημοσιογράφος Μεχμέτ Αλί Μπιράντ. «Ο λαός νιώθει σε γενικές γραμμές πως η Τουρκία έχει εμπλακεί σε ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ αντιπάλων δυνάμεων. Και η κοινωνία έχει χωριστεί στα δύο (...). Κανείς δεν ακούει αυτά που λένε οι άλλοι. Με υποψία αντιμετωπίζονται και οι ανακριτικές μέθοδοι που χρησιμοποιεί η αστυνομία. Τέτοιες εξελίξεις κάνουν, δυστυχώς, την Τουρκία να μοιάζει ολοένα και περισσότερο με μπανανία».
Και λίγο παρακάτω, ουσιαστικά εκφράζει την κραυγή αγωνίας ενός λαού, που, ανήμπορος ή έστω και συμμετέχων κατά τον έναν ή τον άλλο τρόπο, παρακολουθεί τις εξελίξεις στη χώρα του. Όλοι, λέει ο Αλί Μπιράντ, κάνουν την ίδια ερώτηση. «Και τώρα πού πάμε; Κανείς δεν μπορεί να κάνει μια αξιόπιστη πρόβλεψη. Αρχίζω να φοβάμαι ότι αυτή η κλιμάκωση δείχνει απόλυτη απουσία ελέγχου. Κανείς δεν κινείται. Απλώς παρακολουθούμε, σαν να βλέπουμε ταινία. Μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι όταν τελικά χτυπήσουμε τοίχο, θα είναι πολύ αργά...».
...«Σαν να βλέπουμε ταινία»... λέει. Στο ίδιο έργο θεατές είναι όλοι. Μόνο που η συγκεκριμένη φαίνεται να εξελίσσεται σε ταινία τρόμου, με τάσεις κορυφαίου γκραν-γκινιόλ. Μαζικές συλλήψεις ακόμη και πρώην στρατηγών και δημοσιογράφων, στο πλαίσιο των ερευνών που έγιναν για την παρακρατική οργάνωση Εργκένεκον. Ο Ερντογάν και το κόμμα του βρίσκονται μπροστά στο κατηγορητήριο του εισαγγελέα, σε μια προσπάθεια να τεθεί εκτός πολιτικής ο νυν πρωθυπουργός. Το κλείσιμο του ΑΚΡ θεωρείται δεδομένο. «Το κεμαλικό κατεστημένο κάνει μια κίνηση και το κυβερνών κόμμα απαντά όπως στο σκάκι», λέει ο καθηγητής Τζενγίζ Ακτάρ. Με τη διαφορά ότι η πατρίδα είναι απρόβλεπτη και κανείς δεν γνωρίζει ποιος θα κάνει τελικά «ματ» και πόσο Πύρρειος θα είναι η νίκη αυτή, όχι για τον νικητή αυτό καθεαυτό, αλλά για την ίδια τη χώρα. Ο «αγαπητός μας» Μπουγιούκανιτ αποσύρεται από την ηγεσία του στρατεύματος και τη θέση του παίρνει ο δεύτερος στην ιεραρχία Ιλκέρ Μπασμπούγ στις 30 Αυγούστου. Μικρή λεπτομέρεια: έχει γεννηθεί από Σκοπιανούς γονείς. Και προχθές έκανε «ηγετική εμφάνιση», απευθύνοντας έκκληση για ηρεμία και παραδεχόμενος ότι «η Τουρκία περνάει δύσκολες μέρες». Σχολιάζεται ότι αναδεικνύεται σε πρωταγωνιστή των ραγδαίων εξελίξεων στη χώρα. Το ερώτημα είναι: «πόσο... πρωταγωνιστικός θα είναι ο ρόλος του αυτός και πού θα σταματήσει»; Διότι δεν υπάρχει ούτε σεναριογράφος, ούτε σκηνοθέτης. Όλα γίνονται σύμφωνα με την έμπνευση της στιγμής.
Το σκηνικό θυμίζει «κινούμενη άμμο». Πόσους θα... ρουφήξει μέχρι να κοπάσει η κρίση; Ποια θα είναι η «επόμενη μέρα» και «πότε;». Ιδού το ζητούμενο.
