Ο εορτασμός της φετινής επετείου της 25ης Μαρτίου 1821 πραγματοποιείται εν μέσω μιας πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης που συγκλονίζει όλο τον κόσμο. Μια κρίση που δημιουργεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα στους πολίτες του παγκόσμιου χωριού. Η κρίση όμως είναι και μια αφορμή προβληματισμού για το δρόμο που πήραμε ως καταναλωτική κοινωνία, η οποία στο κυνήγι του εύκολου κέρδους θυσίασε αρχές και αξίες.
Συνηθίζουμε στις εθνικές επετείους να εξάρουμε τον πατριωτισμό των προγόνων μας που θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Είναι η ελάχιστη οφειλόμενη τιμή σε εκείνους που έχυσαν το αίμα τους στους αγώνες του έθνους. Εάν λοιπόν καλός πατριώτης εν καιρώ πολέμου είναι εκείνος που αγωνίζεται για την ελευθερία, εκείνος που αψηφά τους κινδύνους για την εθνική ανεξαρτησία και ορθώνει το ανάστημά του μπρος σε κάθε ξένη επιβουλή, ποιος είναι ο ορισμός του καλού πατριώτη στους χρόνους της ειρήνης; Και ακόμη ποια τα όρια ανάμεσα στον πατριωτισμό και τον εθνικισμό;
Αναμφίβολα, καλός πατριώτης είναι αυτός που αγαπά την πατρίδα, νοιάζεται για τον τόπο του, συμμετέχει στη συλλογική προσπάθεια προόδου της χώρας. Ο καλός πατριώτης είναι ενεργός πολίτης. Δεν αδιαφορεί για τον συνάνθρωπό του και τα κοινωνικά δρώμενα. Είναι ο νομοταγής πολίτης που διεκδικεί τα δικαιώματά του αλλά ταυτόχρονα είναι και συνεπής στις υποχρεώσεις του προς την Πολιτεία και τον κοινωνικό του περίγυρο. Ο καλός πατριώτης σέβεται το περιβάλλον και δεν μένει απαθής θεατής του βιασμού του. Ενδιαφέρεται για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς γιατί έχει συνείδηση της εθνικής του αυτογνωσίας. Καλός πατριώτης είναι αυτός που κάνει ενσυνείδητα το καθήκον του. Ο δημόσιος λειτουργός που δεν διανοείται να χρηματιστεί για να κάνει καλά τη δουλειά του. Εν κατακλείδι καλός πατριώτης είναι ο ευσυνείδητος πολίτης, εκείνος που έχει συναίσθηση της κοινωνικής του ευθύνης. Αυτός που βάζει το συλλογικό καλό πάνω από το ατομικό του συμφέρον, που υποτάσσει το προσωπικό του “εγώ” στο “εμείς” του στρατηγού Μακρυγιάννη.
“Μη ρωτάς τι κάνει η πατρίδα για εσένα αλλά τι έκανες εσύ για την πατρίδα”. Η φράση αυτή του Προέδρου των ΗΠΑ Τζων Κέννεντι δίνει την πραγματική διάσταση του καλού πατριώτη. Αν πατριωτισμός λοιπόν είναι η αγάπη για την πατρίδα, ο εθνικισμός είναι η νοσηρή έκφραση ενός κοντόφθαλμου “πατριωτισμού”. Αν καλός πατριώτης είναι εκείνος που στα πεδία των μαχών αγωνίζεται να υψώσει την ελληνική σημαία, τον τίτλο αυτό δεν μπορεί να τον διεκδικεί ο χούλιγκαν που υποστέλλει ή σκίζει το εθνικό σύμβολο αντίπαλης χώρας σε αθλητική διοργάνωση.
Καλός πατριώτης δεν είναι ο απαθής πολίτης, που παρακολουθεί άκριτα από τον καναπέ του σπιτιού του ό,τι του σερβίρει η τηλεόραση, αλλά ο οικουμενικός πολίτης που έχει το θάρρος της γνώμης και είναι αποφασισμένος να παλέψει για τα πιστεύω του, για αρχές και αξίες, όπως έπραξαν οι αγωνιστές του ‘21.
* Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας της Βουλής.
