Η κοπελίτσα, από μικρή στο μεροκάματο, περνούσε κάθε πρωινό δίπλα από χώρο που προκαλεί σεβασμό και επιβάλλει σεμνότητα. Όπως ταιριάζει σε μνημεία που θυμίζουν τα πρόσωπα που μας λείπουν. Ενώ μας δείχνουν και το μέτρο της ανθρώπινης βιωτής. Την πρώτη φορά που πέρασε από μπροστά του, άκουσε το «τσίου-τσίου το πουλάκι». Ξαφνιάστηκε. Δεν κατάλαβε καλά, γρήγορα ειπώθηκε, δεν έδωσε σημασία. Την δεύτερη, το ξάφνιασμά της έγινε βεβαιότητα. Πάλι «τσίου-τσίου το πουλάκι». Έγινε συνήθεια αυτό το καλημέρισμα, από τον ίδιο άνθρωπο. Μια δυο φορές υπόμεινε την αντίφαση στο χώρο. Μετά συνήθισε, την περίμενε. Απόμεινε, όμως και με μια απορία, όταν κάποτε δεν άκουσε το «τσίου-τσίου», όταν σταμάτησε και τελείωσε, όπως όλα κάποτε τελειώνουν...
Ήταν κοπλιμέντο στη νεότητα από έναν αγαθό; Ήταν φαντασία του; Ήταν μία ιδέα, μόνο μία; Ίσως να ήταν μία λύση, ένα απελευθερωτικό κελάηδημα από ένα μοναχικό πουλί. Ένας «φτερωτός λόγος» ικανός να εξασφαλίσει και τη σιγουριά της επανάληψης αλλά και την οριοθέτηση της φαντασίας, χωρίς διακινδυνεύσεις. «Τίποτα δεν είναι πιο επικίνδυνο από μια ιδέα, όταν είναι μόνη της...» είχε γράψει κάποιος. Αυτή είναι η μια πλευρά του ιδεολογικού υποχονδριασμού. Η εμμονή στην επανάληψη.
Μια άλλη όψη του υποχονδριασμού έρχεται σαν ανέκδοτο. Από πού αλλού; Από τη χώρα που εκπέμπει συνεχώς την αντίφαση της υπερβολής και της ελαχιστοποίησης. Έγραφε, λοιπόν, ο καλός μας κείμενα (όπως κι εδώ, καλή μας ώρα...) και τα έστελνε στο... Playboy. Το περιοδικό δεν τα δημοσίευε, αυτός ούτε που νοιαζόταν αν βγαίνουν, ενώ ήταν σίγουρος ότι τον περίμενε η βράβευση. Τουλάχιστον μια διάκριση Pulitzer... Ό,τι φανταζόταν, το έκανε κείμενο. Και είχε πολλά ερεθίσματα: τις ελλείψεις του, τις πολλές, αυτές που δεν μπορεί να καλύψει, δεν θέλει να... εμπνευσθεί, ή δημιουργεί η συζυγική ζωή... Ήταν, όμως, τυχερός. Είχε δυνατό στήριγμα. Κάθε χρονιά, όταν δεν έβλεπε το όνομά του στα βραβεία, η κυρά του έλεγε πάντα την ίδια κουβέντα, χρόνια τώρα: «Άϊ Κώτσο΄μ (τυχαία συνωνυμία είναι...), κάνε υπομονή, του χρόνου θα πετάξει το... πουλί, θα έρθει το μαντάτο!».
Ο ιδεολογικός υποχονδριασμός (για την νεύρωση δεν μας πέφτει λόγος, είναι άλλων δουλειά, δύσκολη), όσο παραμένει εξατομικευμένος, είναι ακίνδυνος. Με τη γραφικότητά του προσθέτει στην ατελείωτη ανθρώπινη ποικιλότητα. Ευτυχώς, γιατί διασπά την ομοιοτυπία, η οποία θα ήταν αβάσταχτη, θα ήταν πέρα από τα ανθρώπινα. Όταν, όμως, ξεφύγει από την εσωστρέφεια και αρχίζουν να καλλιεργούνται υποχονδριακές ιδεολογικές συσσωματώσεις, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Τότε κάποιο πουλάκι κελαηδάει «τσίου-τσίου» και πετάει μακριά η ελευθερία της σκέψης...
Ας μείνουμε στην ηθογραφική πλευρά του θέματος.
Ποιος, λοιπόν, δεν θυμάται την «καταπιεστική», αλλά και σωτήρια νουθεσία-κραυγή της μάνας, μετά το παιχνίδι στην αλάνα: «Έπλυνες τα χέρια σου; Γρήγορα, με σαπούνι!». Από το σημείο αυτό, όμως, μέχρι την ψηφοφορία για την καθαρότερη τουαλέτα της πόλης (Σιγκαπούρη) η απόσταση είναι μεγάλη.
Στο ενδιάμεσο χάνεται το (ελληνικό...) μέτρο και φαίνεται η υποχονδριακή υπερβολή. Από κοντά, «πρωτοποριακά» όπως πάντα, η αμερικάνικη σνομπαρία λάνσαρε τουαλέτα «θρόνο», εξοπλισμένο με λάπτοπ, τηλεόραση LCD, iPod, κονσόλα Xbox, και ψυγείο με ποτά και σνακ!... Να το μάθαινε ο άφθαστος Δημήτρης Ψαθάς, που έγραφε για τα δικά μας «άντρα των ρεμβασμών»!... Τα... ημιυπαίθρια! Στον αντίποδα της υπερβολής προβάλλει το στοιχειώδες μέτρο πρόνοιας: στη Νέα Υόρκη τοποθετήθηκαν (τώρα!) οι πρώτες δημόσιες τουαλέτες, με αυτόματο καθαρισμό και απολύμανση. Ενώ, ευεξήγητα, δεν ξαφνιάζει κάτι τέτοιο για τη Φινλανδία: στις δημόσιες τουαλέτες των αυτοκινητοδρόμων η χρήση γίνεται με... SMS. Ανοίγουν αυτόματα, αυτόματα χρεώνουν και αυτονόητα προστατεύουν από βανδαλισμούς. Η κοινή λογική, ως αντίδοτο της υπερβολής.
Χωρίς να ξεχνιέται ο μεταδοτικός ιός της «φραπελιάς», υπενθυμίζεται η υποχονδριακή υστερία που απλώθηκε στις ΗΠΑ, όταν μαθεύτηκε ότι το 2036 θα μας απειλήσει ο τρομερός Άποφις. Ένας αστεροειδής-θηρίο με πλήρες όνομα «99942 Άποφις». Με χιούμορ οι «νονοί» του φρόντισαν να υπάρχει, ανεστραμμένο, το «666», το όνομα του άλλου θηρίου, του σατανικού... Και, αν οι τρεις στους τέσσερις Αμερικανούς βεβαιώνουν ότι έχουν έρθει σε επαφή με εξωγήινους, θα είναι αρκετοί και οι δικοί μας που περιμένουν, όχι τη δεύτερη παρουσία το 2014, όπως αναγγέλθηκε από την TV, αλλά την επιστροφή των δικών μας, του «Πατρώου Γένους», από τον Σείριο. Είχαν καταφύγει σ’ αυτόν μετά τη σύγκρουση με τους Άτλαντες...
Τώρα, ας δούμε μια άλλη πλευρά του θέματος. Με «συμπτώματα» εμμονής, επανάληψης, υπερβολικής ανησυχίας, κ.λπ.
Όταν, λοιπόν, σε ώρες κρίσιμες, προβεβλημένοι συνεχίζουν να προκαλούν ανενόχλητοι, με την απληστία τους, και αυτό μεταδίδεται σαρωτικά σαν μοναδική και κυρίαρχη ιδέα, τότε η διάγνωση είναι: μεταδοτικός υποχονδριασμός. Χτυπά, κυρίως, αφύλακτες νεανικές ηλικίες. Από τους ηλικιωμένους γλιτώνουν όσοι έχουν νιώσει τους στίχους του Μπαγιαντέρα: «Άραγε, μαζί τους θα τα πάρουν;».
Ο ιδεολογικός υποχονδριασμός, κομματικός υποχονδριασμός εν προκειμένω, προσβάλλει και την καθημερινή μας πολιτική ζωή. Η πολύμηνη και επίμονη, όσο και βαρετή, σφυγμομέτρηση περί την καταλληλότητα προσώπων για την πρωθυπουργία αίρει την ουσία: αν πονάει συχνά το κεφάλι, ε, δεν είναι και του θανατά... Χώρια που αυτή η εμμονή μπορεί να τροφοδοτήσει ματαιοδοξίες για ανώριμες ηγετικές φιλοδοξίες...Εκτός, πια, αν -επιτέλους - άρχισε να μας ενοχλεί ο υποχονδριακός νεποτισμός...
Επειδή η αναφορά γίνεται σε πρόσωπα που έλκουν συμπάθειες, ας μείνει στα υπόψη και το...παυσίλυπο που τραγούδησε ο Βαμβακάρης:
«Όσοι γεννούν πρωθυπουργοί,
όλοι τους θα πεθάνουν,
τους κυνηγάει ο λαός για τα καλά που κάνουν».
«Τσίου-τσίου», ακούγεται ο αποχαιρετισμός. Αν δεν τον ακούτε, σας τον ερμηνεύω: «Άρχισε να ετοιμάζεις τις «Αντι-Θέσεις» της επόμενης Κυριακής...υποχόνδριε!»
xatzis@hotmail.com
