«... Σήμερα, σας λέω ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε (π.χ. στην Οικονομία, στην Παιδεία, στην Υγεία...) είναι πραγματικές, σοβαρές και πολυάριθμες αλλά θα τις ξεπεράσουμε... Σήμερα είμαστε εδώ γιατί επιλέξαμε την ελπίδα αντί για τον φόβο, τους κοινούς μας σκοπούς αντί για την έριδα και τη διχόνοια...»
Μπαράκ Ομπάμα, 44ος Πρόεδρος ΗΠΑ από την τελετή ορκωμοσίας.
Όπως γράψαμε και σε προηγούμενο άρθρο μας εμείς, ο νέος ελληνισμός, πρέπει να αναζητήσουμε εκείνους τους νέους και πρωτότυπους τρόπους που θα μας επιτρέψουν να βρούμε διαδρομές όχι απλής επιβίωσης αλλά και προόδου στο εντεινόμενης πολυπλοκότητας και αυξανόμενου ανταγωνισμού και απαιτητικό σε ποιότητα διεθνές περιβάλλον.
Για να το πετύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε εργαλεία ικανά να αναδείξουν τις αρετές μας και να αμβλύνουν ή να απαλείψουν τις γνωστές αδυναμίες μας σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Οφείλουμε να βάλουμε προτεραιότητες και να ιεραρχήσουμε τις ανάγκες μας, αρχίζοντας από το σύστημα εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων.
Το πρόβλημα στο ελληνικό εκπ/κό σύστημα ξεκινάει από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους, δηλαδή παρακολουθεί τα σκαμπανεβάσματα της ιστορικής μας διαδρομής με αιτούμενο πάντοτε μια βαθιά αστική μεταρρύθμιση και το οποίο αιτούμενο παραμένει και σήμερα επίκαιρο. Τι χαρακτηριστικά όμως πρέπει να έχει αυτή;
Τι σχολείο θέλουμε, λοιπόν, ώστε να είναι η ατμομηχανή –μαζί με την οικονομία- που θα μας οδηγήσει στο μέλλον; Ασφαλώς θέλουμε ένα σχολείο το οποίο:
- Να δίνει στους αποφοίτους δεξιότητες, πλούτο γνώσεων, κρίση, καλλιέργεια. Να ολοκληρώνουν τον κύκλο της ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης και να είναι ολόπλευρα µορφωµένοι ώστε να είναι ικανοί και άξιοι πολίτες με δικαιώματα αλλά και με αναπτυγμένη αίσθηση καθήκοντος. Να ετοιμάζει τον Ελληνα-Ευρωπαίο πολίτη.
- Να είναι αντάξιο των προσδοκιών του λαού µας, να αγκαλιάζει όλα τα παιδιά µέχρι τα 18 τους χρόνια, µε όλη τη φρεσκάδα της γνώσης και την παιδαγωγική ελευθερία στο εσωτερικό του.
- Να έχει δασκάλους που γνωρίζουν καλά την δουλειά τους, με οικονοµική άνεση, ώστε να είναι αφοσιωµένοι στο έργο τους και όχι να καταφεύγουν σε άλλου είδους εργασίες για να συµπληρώσουν το εισόδηµά τους.
Βεβαίως θέλουµε εκπαίδευση κυρίως µε δηµόσιο χαρακτήρα σε όλες τις βαθµίδες της που θα δίνει παιδεία πραγμάτωσης της ανώτερης φύσης του ανθρώπου διότι «η παιδεία είναι η ψυχή µιας κοινωνίας που περνά από τη µια γενιά στην άλλη» όπως είπε ο Άγγλος συγγραφέας και ποιητής Γκίλµπερτ Τσέστερτον.
Θέλουµε, λοιπόν, ένα σχολείο που να είναι ξεχωριστό. Ένα όµορφο χώρο, όπου οι µαθητές να χαίρονται πηγαίνοντας για µάθηµα. Ένα σχολείο που να εξυπηρετεί πλήρως το σκοπό του. Ένα σχολείο ας πούμε σαν το φιλανδικό (σταθερά πρώτο και στις επιδόσεις στον διεθνή διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ) όπως μας το παρουσίασε σε σχετική τηλεοπτική εκπομπή-έρευνα ο εξαιρετικός δημοσιογράφος κ. Π. Τσίμας.
Για να πετύχουμε όμως αυτό το μεγάλο στόχο πρέπει να σχεδιάσουμε τις συνθήκες και τις εν γένει υποδομές για τα 105.000 Ελληνόπουλα που θα γεννηθούν το 2009 και για τα επόμενα 25 χρόνια όταν πλέον κάποια από αυτά θα κλείνουν αισίως τον κύκλο της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ως εκ τούτου από την υποχρεωτική προσχολική περίοδο έως το πέρας των σπουδών χρειαζόμαστε:
α. Αίθουσες διδασκαλίας, γυμναστήρια, εργαστήρια, βιβλιοθήκες και κάθε είδους υποδομή που να ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες του σύγχρονου ολοήμερου σχολείου σε κάθε γωνιά της επικράτειας.
β. Τους καλύτερους με βάση τα διεθνή στάνταρντς αξιολόγησης εκπ/κούς σε όλες τις βαθμίδες εκπ/σης. Σταδιακή αποχώρηση των παλιότερων με ευνοϊκούς όρους συνταξιοδότησης.
γ. Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό όλων των προγραμμάτων σπουδών ώστε να προσεγγίζεται με ρεαλισμό η σύγχρονη πραγματικότητα με ευέλικτο ωρολόγιο πρόγραμμα αποφορτισμένο από το άγχος των Πανελλαδικών Εξετάσεων και με απαλλαγή του από πολλά περιττά αντικείμενα. Δεν χρειάζεται π.χ. οι ανθοκόμοι κάποιου τμήματος ΤΕΙ να εξετάζονται στα ανώτερα Μαθ/κά ή στη Φυσική.
δ. Διευθυντές σχολικών μονάδων με επιμόρφωση και γνώση στα θέματα διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού. Δημιουργία Σχολής Στελεχών Εκπ/σης.
ε. Πάγωμα εισαγωγής για μια 5ετία ή μείωση του αριθμού εισαγομένων σε πολλά τμήματα ΤΕΙ/ΑΕΙ (π.χ. φιλολόγων, μαθηματικών κ.λπ.) και επανεξέταση της πιθανής κατάργησης ή ενοποίησης τμημάτων διότι στο θέμα της διασποράς Πανεπιστημιακών Σχολών ανά την επικράτεια απλώθηκε πολύ ο τραχανάς. Απασχόληση του επιστημονικού δυναμικού των καταργούμενων τμημάτων σε ερευνητικά Προγράμματα.
στ. Περίπου 55.000 παιδιά από όσα θα γεννηθούν φέτος πρέπει να κατευθυνθούν στη Δευτεροβάθμια Τεχνική και Επαγγελματική εκπαίδευση με καθιέρωση εξετάσεων από το Γυμνάσιο στο Λύκειο. Από αυτά περίπου 5.000 με βάση τις επιδόσεις τους εκεί να έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα ομόλογα τμήματα ΤΕΙ ενώ περίπου 500 να εισάγονται σε τμήματα ΑΕΙ που τους ενδιαφέρουν.
ζ. Οι υπόλοιποι 50.000 μέσω του Γενικού Λυκείου να εισάγονται στα ΑΕΙ (25000) και στα ΤΕΙ (25000). Η εγγραφή τους να γίνεται π.χ. στις Σχολές Υγείας με βάση τον βαθμό του απολυτηρίου του Γεν. Λυκείου και με συνεξέταση σε 1 ή 2 μαθήματα της επιθυμητής κατεύθυνσης που θα ορίζονται από τις Πανεπιστημιακές Σχολές.
η». Να αναδιαταχθούν Πανεπιστημιακές Σχολές και Τμήματα και να συνδεθούν με τις στρατηγικές επιλογές της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας δηλ. να συμβάλλουν στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο της Ελλάδας με ουσιαστικό τρόπο. Οι Ελληνες βιομήχανοι οφείλουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να συγχρηματοδοτήσουν ερευνητικά προγράμματα που τους ενδιαφέρουν. Δεν αρκεί π.χ. η ελληνική φέτα να είναι Π.Ο.Π. Χρειάζεται συνεχή βελτίωση των ιδιοτήτων της για να κατακτήσει νέες αγορές.
θ. Να γίνεται συνεχής αξιολόγηση κάθε βαθμίδας εκπ/σης με βάση τα προβλεπόμενα από τη μεταρρύθμιση Αρσένη.
Αυτά και αρκετά ακόμη επιμέρους είναι θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προσεχή χρόνια από τους εκάστοτε υπεύθυνους άρχοντες του τόπου. Υπάρχουν όμως δύο καίριας σημασίας εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν. Το ένα είναι η νοοτροπία της κοινωνίας μας που θέλει -αν είναι δυνατό- όλοι να τελειώνουν το Πανεπιστήμιο και δη τις καλύτερες Σχολές και το δεύτερο είναι τα χρήματα που απαιτούνται.
Για το πρώτο απαιτείται διακομματική ή καλύτερα υπερκομματική συνεννόηση ώστε να παρθούν αποφάσεις που δεν θα λογαριάζουν το λεγόμενο πολιτικό κόστος.
Για το δεύτερο ας υλοποιηθεί η πρόταση του τ. υπουργού Αλ. Παπαδόπουλου ο οποίος σε πρόσφατη ομιλία του στη Λάρισα τόνισε ότι το κόστος του εκσυγχρονισμού της χώρας (και της εκπ/σης) θα πρέπει να σηκώσουν όλοι εκείνοι που τις τελευταίες δεκαετίες πλούτισαν εύκολα, γρήγορα και πολύ. Να πληρώσουν δηλ. κυρίως οι συντελεστές της λεγόμενης «μαύρης» οικονομίας. Αυτό επίσης απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις.
Για να γίνουν όμως όλα αυτά είναι αναγκαίο το πολιτικό μας σύστημα να ξεπεράσει τις χρόνιες φοβίες του που σχετίζονται με το πολιτικό κόστος και να υπερβεί εαυτόν σε σχέση με τις τυχόν εξαρτήσεις του από το σκοτεινό λαβύρινθο της παραοικονομίας.
Γι’ αυτό οι ταγοί μας ενθυμούμενοι τα λόγια του νεοεκλεγέντος Προέδρου των ΗΠΑ και για να απαντήσουν στις προκλήσεις που θέτουν οι καιροί για τον τόπο μας «ας επιλέξουν την ελπίδα αντί για το φόβο, τους κοινούς μας σκοπούς αντί για την έριδα και τη διχόνοια...» .
Ο Δημήτρης Νούλας είναι Χημικός
