Όλος ο κόσμος διαισθάνεται ότι σ’ αυτή τη σύγκρουση Ρωσίας- Ουκρανίας για το φυσικό αέριο υπάρχει κάτι πολύ βαθύτερο από την επιφανειακή διαμάχη της Μόσχας με το Κίεβο, για την τιμή που θα παρέχεται το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ουκρανία. Όχι ότι αυτή η σύγκρουση είναι ασήμαντη για την αδύναμη ουκρανική οικονομία ή για τη ρωσική που βλέπει τα έσοδά της από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου να συρρικνώνονται θεαματικά, καθώς προσγειώνονται ανώμαλα σε λογικά επίπεδα οι εξωφρενικές τιμές, στις οποίες είχε οδηγήσει την ενέργεια η χρηματιστηριακή κερδοσκοπία. Δεν αρκεί, όμως, η διαφωνία για τις τιμές για να οδηγήσει τους Ουκρανούς σε τόσο εξτρεμιστική στάση ανοιχτής κλοπής του ρωσικού αερίου που προορίζεται για την Ευρώπη, πράγμα που εμφανίζει τη χώρα τους ως... «πειρατική» στα μάτια των Ευρωπαίων - και μάλιστα την ώρα που υποτίθεται ότι προσπαθούν να εξασφαλίσουν τη συγκατάθεσή τους για να γίνει η Ουκρανία μέλος του Ν.Α.Τ.Ο. και της Ε.Ε.
Ήδη η ένταξή της σε αυτούς τους δύο διεθνείς οργανισμούς πρέπει να θεωρείται άπιαστο όνειρο για την παρούσα φάση, από τη στιγμή που η Ουκρανία έχει αφήσει τη Δυτική Ευρώπη επί δύο εβδομάδες να παγώσει χωρίς φυσικό αέριο μέσα στο χειμώνα και να πασχίζει να βρει άρον άρον πρόσθετες ενεργειακές πηγές για να καλύψει τις ελλείψεις που προκάλεσαν εκβιαστικά οι Ουκρανοί.
Είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι κάποιες πλάτες πολύ σοβαρές έχει η Ουκρανία για να τολμά να συμπεριφέρεται ως πειρατικό κράτος, που παραβιάζει κάθε έννοια διεθνούς νομιμότητας, βλάπτοντας μάλιστα ανεπανόρθωτα τις σχέσεις της με την Ευρώπη.
ΣΤΟΧΟΣ ΝΑ ΦΑΝΕΙ ΟΤΙ Η ΜΟΣΧΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ ΕΤΑΙΡΟΣ
Θα περίμενε κανείς ότι πρώτιστο μέλημα της κυβέρνησης του Κιέβου θα ήταν να συνεχίσει να εξασφαλίζει την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου για την Ουκρανία σε προνομιακά χαμηλές τιμές.
Για να γίνουμε συγκεκριμένοι, ας αναφέρουμε ότι το 2008 η μεν Ευρώπη πλήρωνε το ρωσικό φυσικό αέριο περίπου 500 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα, ενώ η Ουκρανία μόλις 180 δολάρια. Η Μόσχα ζήτησε για το 2009 τιμή από το Κίεβο 250 δολάρια, τη στιγμή που προτίθεται να το πουλήσει στην Ευρώπη 414 δολάρια, καθώς οι τιμές των καυσίμων πέφτουν στη διεθνή αγορά.
Οι Ουκρανοί δεν δέχτηκαν τη ρωσική προσφορά. Απάντησαν ότι αρνούνται να πληρώσουν πάνω από 200 δολάρια. Οι Ρώσοι τότε έγιναν έξω φρενών και τους απάντησαν ότι παύει πλέον να ισχύει η προνομιακή τιμή που έδωσαν και απαιτούν από την Ουκρανία να πληρώσει και αυτή τη διεθνή τιμή - 414 δολάρια! Οι ρωσοουκρανικές διαπραγματεύσεις οδηγήθηκαν έτσι σε αδιέξοδο.
Από την Ουκρανία, όμως, διέρχεται το 80% του ρωσικού φυσικού αερίου που κατευθύνεται προς την Ευρώπη, λόγω του παλιού, σοβιετικού συστήματος αγωγών που είχε κατασκευαστεί όταν η Ε.Σ.Σ.Δ. ήταν ενιαία χώρα. Βάσει των διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει η Ουκρανία ως «χώρα διέλευσης», είναι υποχρεωμένη να αφήνει να περνά ανεμπόδιστα από το έδαφός της το ρωσικό φυσικό αέριο, που έχει προορισμό άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και αν η ίδια η Ουκρανία έχει εμπορικές διαφωνίες με τη Ρωσία για την τιμή ή τις ποσότητες του αερίου που προμηθεύεται η ουκρανική οικονομία.
Αντί, όμως, να τηρήσει αυτή τη διεθνή υποχρέωση, η Ουκρανία άρχισε ασύστολα να κλέβει από τους αγωγούς το ρωσικό αέριο με προορισμό ευρωπαϊκές χώρες. Μετά από αυτό, η Ρωσία υποχρεώθηκε να κλείσει εντελώς τις στρόφιγγες για να γλιτώσει από την πειρατεία και δήλωσε ότι θα ξαναρχίσει την παροχή μόλις τοποθετηθούν Ρώσοι, Ουκρανοί και Ευρωπαίοι παρατηρητές - τεχνοκράτες, οι οποίοι θα βλέπουν πόσο αέριο δίνει η Ρωσία στα ουκρανικά σύνορα και πόσο βγαίνει από αυτά, έτσι ώστε να διαπιστωθεί αν οι Ουκρανοί κλέβουν ή όχι.
Κατ’ απαίτηση της Ε.Ε., η Ουκρανία υποχρεώθηκε να υπογράψει σχετική συμφωνία, αν και αρχικά αρνιόταν. Αμέσως μετά την εφαρμογή της συμφωνίας, διαπιστώθηκε ότι το αέριο που έβαλαν οι Ρώσοι εξαφανίστηκε από τους Ουκρανούς κλέφτες!
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση του Κιέβου δεν ενδιαφερόταν για το σίγουρο διεθνή διασυρμό τής χώρας της, αλλά ήθελε πάση θυσία να εμφανίσει τη Ρωσία ως αναξιόπιστο ενεργειακό εταίρο τής Ευρώπης, ανίκανο να εκπληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις του απέναντι στους Ευρωπαίους πελάτες, οι οποίοι πολύ λογικά αδιαφορούν για τις διαφορές τής Μόσχας με το Κίεβο και απαιτούν να παραλάβουν τις ποσότητες φυσικού αερίου που έχουν συμφωνήσει με τη Ρωσία.
Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ Η.Π.Α.
Οι ενεργειακές σχέσεις της Ευρώπης, και πρωτίστως της Γερμανίας, με τη Ρωσία κρύβουν ένα γνωστό, αλλά ανομολόγητο, «μεγάλο μυστικό»: τη σφοδρότατη επιθυμία του Βερολίνου να προμηθεύεται πετρέλαιο και φυσικό αέριο από χώρες που δεν ελέγχονται στρατιωτικά, πολιτικά ή οικονομικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο στόχος είναι σαφέστατος: οι Γερμανοί δεν θέλουν η χώρα τους και η Ευρώπη να είναι «ενεργειακοί όμηροι» των Αμερικανών!
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η Γερμανία προωθεί με τόσο πάθος τις ενεργειακές σχέσεις με τη Ρωσία, ιδίως από την εποχή που ανέβηκε στην εξουσία ο Βλαντιμίρ Πούτιν, το 2000, οπότε η Μόσχα απαλλάχτηκε από τον αμερικανικό στραγγαλιστικό εναγκαλισμό της εποχής τού προηγούμενου Ρώσου προέδρου, του Μπορίς Γέλτσιν.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η Γερμανία υποστηρίζει με κάθε μέσο τη γρήγορη κατασκευή καινούριων αγωγών αερίου που ενώνουν τη Ρωσία με τη Δυτική Ευρώπη, παρακάμπτοντας το έδαφος των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, οι οποίες θεωρείται ότι έχουν αμερικανόδουλες κυβερνήσεις και ως εκ τούτου μπορεί να προκαλούν προβλήματα στη μεταφορά της ρωσικής ενέργειας στη Δυτική Ευρώπη, υπακούοντας σε εντολές της Ουάσινγκτον.
Έτσι, μέχρι το 2012 θα κατασκευαστεί ο αγωγός φυσικού αερίου Νορντ Στριμ, ο οποίος θα ενώνει απευθείας τη Ρωσία με τη Γερμανία, καθώς θα είναι ποντισμένος στο βυθό της Βαλτικής, παρακάμπτοντας τις Βαλτικές Χώρες και την Πολωνία, που έχουν αντιρωσικές κυβερνήσεις.
Στο ίδιο πνεύμα, η Γερμανία υποστηρίζει την κατασκευή και του αγωγού φυσικού αερίου Σάουθ Στριμ, στον οποίο έχει ανακοινώσει τη συμμετοχή και της χώρας μας ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής. Ο αγωγός αυτός θα φέρνει ρωσικό φυσικό αέριο απευθείας στη Βουλγαρία, καθώς θα είναι ποντισμένος στο βυθό του Εύξεινου Πόντου, και από εκεί, μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, το ρωσικό φυσικό αέριο θα διοχετεύεται και σε άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Όταν, λοιπόν, ο Κ. Καραμανλής διακηρύσσει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ρωσικό αγωγό Σάουθ Στριμ, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια των Αμερικανών, το κάνει έχοντας την πλήρη στήριξη της Γερμανίας και των άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, πλην, φυσικά, της πάντα αμερικανόφιλης Αγγλίας.
ΛΥΣΣΩΔΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΥΠΟΝΟΜΕΥΣΗΣ
Για τους ίδιους λόγους, αλλά με ακριβώς αντίθετους στόχους, όπως είναι ευνόητο, οι Η.Π.Α. προσπαθούν πάση θυσία να υπονομεύσουν τις ευρωρωσικές ενεργειακές σχέσεις, δεδομένου ότι η ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση της Ευρώπης από τις Η.Π.Α. συνεπάγεται σοβαρή μείωση και της αμερικανικής πολιτικής επιρροής στη Γηραιά Ήπειρο.
Ο Λευκός Οίκος αντιπροτείνει στην Ευρώπη να προμηθεύεται αέριο αμερικανικών συμφερόντων, προερχόμενο από την Κασπία και την Κεντρική Ασία. Θέλει, μάλιστα, οι Ευρωπαίοι να πληρώσουν περίπου 15 δισεκατομμύρια δολάρια για να κατασκευάσουν αυτοί τον αγωγό με το όνομα Ναμπούκο, ο οποίος ξεκινά από το Αζερμπαϊτζάν και μέσω Γεωργίας και Τουρκίας περνάει στη Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Αυστρία.
Αν πετύχουν τα αμερικανικά σχέδια, τότε η Ευρώπη ξαναγίνεται ενεργειακός όμηρος των Η.Π.Α. Αν, όμως, κατασκευαστούν οι ήδη αποφασισμένοι αγωγοί για το ρωσικό φυσικό αέριο, ο Νορντ Στριμ και ο Σάουθ Στριμ, τότε οι Ευρωπαίοι δεν θα έχουν κανένα οικονομικό συμφέρον να κατασκευάσουν τον αγωγό που θέλουν οι Αμερικανοί, το Ναμπούκο. Πόσω μάλλον που επί μία δεκαετία, τουλάχιστον, δεν θα υπάρχουν επαρκείς ποσότητες αζερινού φυσικού αερίου για να γεμίσουν αυτόν τον αγωγό!
Μετά από την ανάλυση αυτή, γίνεται πια προφανές ότι οι Αμερικανοί έσπρωξαν τον αμερικανόφιλο πρόεδρο της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιούστσενκο, άνθρωποι του οποίου ελέγχουν τον ενεργειακό τομέα στη χώρα τους, να μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και να υποχρεώσει τη Μόσχα να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ώστε οι Ευρωπαίοι να τη θεωρήσουν αναξιόπιστη.
Η ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ ΘΑ ΧΑΣΕΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Παράλληλα, οι Αμερικανοί κινητοποίησαν όλες τις φιλοαμερικανικές δυνάμεις μέσα στην Ευρώπη - από τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ως τους Βρετανούς κ.λπ. - καθώς και όλα τα μέσα ενημέρωσης που επηρεάζουν, προκειμένου να δυσφημήσουν τη Ρωσία και να προβάλουν την ανάγκη «πολλαπλών πηγών ενέργειας», εννοώντας την υπαγωγή στην αμερικανική ομηρία!
Αυτή, λοιπόν, είναι η ουσία της αντιπαράθεσης Ουκρανίας - Ρωσίας για το φυσικό αέριο. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, έχουμε να κάνουμε με μια τιτανομαχία Η.Π.Α. - Γερμανίας, για τη σχετική ανεξαρτησία της Ευρώπης, μια σύγκρουση που διεξάγεται μέσω... αντιπροσώπων!
Αυτός είναι ο λόγος που και οι δύο πλευρές είναι αμετακίνητες. Το Κρεμλίνο πρέπει να αποδείξει στους Γερμανούς ότι δεν κάμπτεται στις αμερικανικές πιέσεις, πράγμα που είναι απολύτως αναγκαίο για να πείσει το Βερολίνο ότι και στο μέλλον θα συνεχίσει να είναι στρατηγικός ενεργειακός εταίρος της Γερμανίας ό,τι και αν κάνουν οι Αμερικανοί.
Από την άλλη μεριά, στην Ουκρανία ο πρόεδρος Γιούστσενκο είναι πολιτικά «ξοφλημένος». Η θητεία του λήγει φέτος και το ποσοστό δημοφιλίας του είναι γύρω στο... 10%. Δεν έχει, επομένως, καμία ελπίδα επανεκλογής, οπότε μοναδική του ελπίδα είναι «να τα πάρει χοντρά» από τους Αμερικανούς για τις υπηρεσίες που τους παρέχει και να ελπίζει στη στήριξή τους για μια πολιτική επάνοδο αργότερα, αν οι περιστάσεις το επιτρέψουν.
Είναι προφανές, όμως, πως οι Αμερικανοί θα χάσουν το παιχνίδι, καθώς η Ρωσία είναι αυτή που έχει το φυσικό αέριο και ο Πούτιν είναι πολύ σκληρός παίκτης. Σε πρώτη φάση, φυσικά, και σοκαρίστηκαν οι Ευρωπαίοι που τον είδαν να κόβει το φυσικό αέριο προς την Ευρώπη και, βεβαίως, οι καταναλωτές είναι θυμωμένοι με τη στάση της Μόσχας, άσχετα αν είναι πολύ περισσότερο εξοργισμένοι με τους κλέφτες Ουκρανούς.
Η γερμανική ηγεσία, όμως, και οι ηγετικοί κύκλοι της Ευρώπης βγάζουν από την αποφασιστικότητα του Κρεμλίνου το συμπέρασμα ότι οι Ρώσοι έχουν πλήρη συναίσθηση της κρισιμότητας της ενεργειακής σύγκρουσης με τις Η.Π.Α. και παίζουν χωρίς αναστολές και ταλαντεύσεις αποκλειστικά το γερμανικό και ευρωπαϊκό «χαρτί».
