Φέτος το «επί γης ειρήνη», πάει περίπατο... Όσο για το «εν ανθρώποις ευδοκία», ας μη το συζητάμε καλύτερα, καθώς παρακολουθούμε για μια ακόμα φορά την αδελφοσφαγή στη γη, όπου κυριαρχεί το δόγμα «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Ο χαρακτηρισμός αδελφοσφαγή δεν είναι απλό σχήμα λόγου, αλλά εκφράζει μια αρχέγονη πραγματικότητα που σημαδεύει τη ζωή ενός λαού στη μαρτυρική Παλαιστίνη.
Όσο κι αν αυταπατώνται οι φονείς και οι πυρπολητές ανθρώπων αναμασώντας τον ρατσιστικό εθνικισμό τους, δεν μπορούν να παραγράψουν το γεγονός ότι Εβραίοι και Άραβες είναι αδέρφια και ο πόλεμός τους δεν είναι παρά εμφύλιος.
Θα σας πω ένα «παραμύθι» που όμως κρύβει πολλές αλήθειες: Όπως θυμόμαστε από το σχολείο, η Σάρα δεν μπορούσε να κάνει παιδιά. Όμως στα γεράματά της, με κάποιο από τα θαύματα που είναι συνήθη στις Γραφές, μπόρεσε επιτέλους να χαρίσει στον Αβραάμ τον πολυπόθητο διάδοχο, τον γνωστό σε όλους μας Ισαάκ, τον οποίο αργότερα για άλλους λόγους, που δεν είναι του παρόντος, ο Θεός τού ζήτησε να θυσιάσει.
Στο μεταξύ ο Αβραάμ δεν είχε μείνει άπραγος. Όπως λένε – όχι οι κακές γλώσσες αλλά επίσης οι Γραφές – ερχόταν και προφανώς συχνά, σε επαφή με την αραπίνα υπηρέτριά τους την Άγαρ, η οποία κάποια στιγμή κατέστη έγκυος. Καρπός αυτού του ημιπαράνομου δεσμού (ημιπαράνομου γιατί η Σάρα, που δεν ήθελε να χάσει τον Αβραάμ, έκανε εκτός από τα στραβά μάτια και την ανάγκη φιλοτιμία) υπήρξε ο Ισμαήλ. Όνομα που σημαίνει στα εβραϊκά «ο Θεός ακούει» και που δεν είναι άλλος από τον ετεροθαλή αδελφό του Ισαάκ.
Σύμφωνα με τη Γένεση (κεφ. ιστ’ κε) η Σάρα, την οποία προφανώς κατέτρωγε το σαράκι της ζήλιας, απαίτησε την εκδίωξη του Ισμαήλ από το σπίτι, μαζί με την αντίζηλό της φυσικά, απομακρύνοντας έτσι τον μοναχογιό της από τον ετεροθαλή αδελφό του, ενώ παράλληλα απέφευγε έτσι και πιθανές μελλοντικές διεκδικήσεις του νόμου επί των περιουσιακών στοιχείων του δικού της γιου.
Ο Αβραάμ – όπως ήταν αναμενόμενο – δεν έφερε καμιά αντίρρηση και η δύστυχη Άγαρ, παιδίσκη ακόμα, όπως την αναφέρουν οι Γραφές, περιπλανήθηκε στην έρημο με το μωρό στην αγκαλιά, πεινασμένοι και διψασμένοι, μέχρι που άγγελος Κυρίου τους έσωσε υποδεικνύοντάς της «πηγήν ύδατος».
Λέγεται ότι ο μύθος έχει υιοθετηθεί τόσο από τους Εβραίους, όσο και από τους Άραβες και έχει ενσωματωθεί στις λαϊκές παραδόσεις αμφότερων των φυλών. Ο Ισαάκ θεωρείται κάποιου είδους μακρινός γεννήτορας των Ιουδαίων, πολύ πριν από τον Δαβίδ και ο Ισμαήλ γεννήτορας των Αράβων. Κι ενώ ο Ισαάκ κατά την τελετή της γνωστής θυσίας μετενσαρκώθηκε σε ερίφιο, ο Ισμαήλ είχε καλύτερη τύχη. Απέκτησε δώδεκα γιους, τους Ισμαηλίτες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή που εκτείνεται μεταξύ της Αιγύπτου και του Περσικού Κόλπου. Πολυάριθμες φυλές διατείνονται ότι κατάγονται από τον Ισμαήλ, ο ίδιος δε ο Μωάμεθ τον τοποθέτησε επικεφαλής της γενεαλογίας του!
Δύσκολα μπορεί κανείς να αντισταθεί στη σημειολογία αυτών των θρύλων και στην αναζήτηση σημερινών αντιστοιχιών τους. Όπως λόγου χάρη ότι ο Εβραίος Ισαάκ έχει ετεροθαλή αδελφό έναν Άραβα ή έναν Αιγύπτιο και εν τέλει Μωαμεθανό, τον Ισμαήλ. Ή το γεγονός ότι χωρίσθηκαν βίαια μεταξύ τους από την Εβραία μάνα του ενός, με τη σιωπηρή συγκατάθεση του επίσης Εβραίου κοινού τους πατέρα.
Άλλη αντιστοιχία, με ψυχολογικές μάλιστα προεκτάσεις, θα μπορούσε να είναι το άσβεστο μίσος που ενστάλαξαν σίγουρα στην ψυχή τους, τόσο η Σάρα στο Εβραιόπουλο, για το νόθο της υπηρέτριας, όσο και η κυνηγημένη Άγαρ στην ψυχούλα του Αραβόπουλου για τη Σάρα, κυρίως όμως για τον άβουλο και διπρόσωπο Αβραάμ, ο οποίος από τη μια έκανε τη «δουλειά του» κι από την άλλη πέταξε μάνα και γιο στην έρημο, όταν πια δεν τους χρειαζόταν, να τους φάνε τα τσακάλια.
Βρείτε τώρα εσείς τις σημερινές αντιστοιχίες για τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές μιας τραγωδίας που συνεχίζεται με αμέτρητα θύματα, πότε από τη μια και πότε από την άλλη πλευρά, αιώνες τώρα.
Πώς προσωποποιείται άραγε σήμερα η στείρα και τελικώς απατημένη Σάρα και πώς η μικρούλα κυνηγημένη αραπίνα Άγαρ; Κι ο κοινός τους πατέρας, ο άβουλος θρησκόληπτος και τελικά συμφεροντολόγος Αβραάμ, ποιος να είναι στις μέρες μας;
Διότι τα ομόαιμα παιδόπουλα, που χωρίστηκαν βίαια από την ασφάλεια του σπιτιού και των παιχνιδιών τους, ξέρουμε πολύ καλά σε ποια σημερινά παιδιά αντιστοιχούν. Τα βλέπουμε καθημερινά στους δρόμους του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, να μοιάζουν τόσο πολύ τα χαρακτηριστικά τους! Όμορφα όλα, με τη σταρένια τους επιδερμίδα και τα μεγάλα μαύρα εκφραστικά τους μάτια, άλλοτε τρομαγμένα, ματωμένα ή και ζωσμένα εκρηκτικά, να «παίζουν» και πάλι μαζί, αυτή τη φορά όμως το παιχνίδι του θανάτου και της φρίκης. Φτυστά είναι τα παιδιά εκεί κάτω. Όσα είναι ακόμα ζωντανά έχουν τον ίδιο ακριβώς τρόμο στο όμορφο βλέμμα τους και είναι τόσο δύσκολο να ξεχωρίσεις τα άψυχα κορμιά τους όταν κείτονται στις γειτονιές της Γάζας, σήμερα, της Ιερουσαλήμ, του Τελ Αβίβ, της Ραμάλα ή της Τζενίν αύριο. Ποιο απ’ όλα να είναι ο Ισμαήλ και ποιο ο Ισαάκ;
Δεν υπάρχουν βέβαια νικητές αλλά μόνον ηττημένοι. Αυτός ο πόλεμος στη μαρτυρική γη της Παλαιστίνης και ειδικότερα η σφαγή στη Δυτική όχθη της, η διεθνώς διακινούμενη εικόνα της, οι «τραγικές σκηνές», τα «εφιαλτικά στιγμιότυπα», η «απερίγραπτη φρίκη», καθώς και οι εσκεμμένες παραλείψεις, οι νοθεύσεις και οι λογοκριτικές παρεμβάσεις, δεν συνιστούν τίποτε άλλο παρά μια ανηλεή αδελφοσφαγή χωρίς τέλος, που θα σημαδεύει για πολλά χρόνια ακόμα τους αδελφούς λαούς της Παλαιστίνης, όσο τα συμφέροντα και οι σκοπιμότητες που τη συντηρούν θα διψούν για αίμα.
ΝΙΚ. ΝΑΚΟΣ
