Ξεπέρασε κάθε δημοσκόπηση και κάθε πρόβλεψη η έκταση της θριαμβευτικής επικράτησης του Αντώνη Σαμαρά επί της Ντόρας Μπακογιάννη, στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη προέδρου στη Ν.Δ. Δέκα ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες διαφορά δεν ήταν κάτι που περίμενε κανείς. Πόσο μάλλον που η τέως υπουργός Εξωτερικών ξεκίνησε αυτήν την κούρσα ως το απόλυτο φαβορί με ποσοστά... τετραπλάσια (!) του Αντ. Σαμαρά, ο οποίος στις δημοσκοπήσεις άρχισε ως... τρίτος, μετά και τον Δημήτρη Αβραμόπουλο.
Αν θέλουμε, όμως, να είμαστε διεισδυτικοί αναλυτές, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι το κοινωνικοπολιτικό φαινόμενο του οποίου ήμαστε μάρτυρες δεν ήταν η ανατροπή των συσχετισμών και η νίκη Σαμαρά. Ήταν η αυθόρμητη συγκρότηση ενός κατά φαντασίαν «μετώπου» ευρύτατων τμημάτων του ελληνικού λαού, που επιθυμούσαν σφοδρότατα να... χάσει οπωσδήποτε η Ντόρα Μπακογιάννη!
Αυτό δεν έχει ξαναγίνει. Να έχει, δηλαδή, ένα κόμμα εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη αρχηγού και αντί, όπως συνήθως, οι οπαδοί των άλλων κομμάτων να παρακολουθούν αδιάφοροι ή να κάνουν χάζι την πολιτική αλληλοσφαγή των υποψηφίων, αυτή τη φορά να ξενυχτούν στην τηλεόραση με αγωνία μην τυχόν και εκλεγεί η Ντόρα!
Εμβρόντητη η Ελλάδα, ενώ στην αρχή συζητιόταν αν θα φτάσουν ή όχι τις εκατό χιλιάδες οι νεοδημοκράτες που θα ψήφιζαν, έβλεπε ποτάμια ολόκληρα δεξιών ψηφοφόρων να προσέρχονται στις κάλπες, φτάνοντας τελικά στον αδιανόητο εκ των προτέρων αριθμό των σχεδόν οκτακοσίων χιλιάδων.
Ήταν φανερό ότι στους κόλπους των μελών, οπαδών και ψηφοφόρων της Ν.Δ. σημειώθηκε βουβά και αθόρυβα μια «εξέγερση» της κομματικής βάσης, με στόχο την αποτροπή εκλογής της Ντόρας Μπακογιάννη. Αυτή ήταν που έδωσε τη νίκη στον Αντώνη Σαμαρά.
Η ΝΤΟΡΑ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ
Μετά την επικράτηση Σαμαρά, είδαν το φως της δημοσιότητας διάφορες πιθανές ή επιδερμικές «ερμηνείες» της ήττας της Ντόρας. Ένας έλεγε για το άλφα ή βήτα «επικοινωνιακό λάθος», άλλος έφτασε να πει ότι έχασε επειδή... ήταν γυναίκα!
Κατά παράδοξο τρόπο, όλοι σχεδόν αυτού του είδους οι αναλυτές προσπαθούσαν να αποφύγουν να αναφερθούν σε αυτό που όλη η Ελλάδα είχε ως κύρια αιτία της πολιτικής αντιπάθειας προς την Ντόρα Μπακογιάννη: τις θέσεις της στα κορυφαία ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, αυτά που συνηθίζουμε να αποκαλούμε εθνικά θέματα.
Είναι πολύ απλό. Η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, αλλά και των ψηφοφόρων της Ν.Δ., όπως αποδείχτηκε από το αποτέλεσμα, θεωρεί υπερβολικά ενδοτικές τις θέσεις της Ντόρας Μπακογιάννη απέναντι στην Τουρκία και στα Σκόπια. Θεωρεί ότι είναι υπέρ το δέον φιλοαμερικανική, με αποτέλεσμα να αισθάνεται ο κόσμος ότι, αν νικούσε και κυβερνούσε κάποτε τη χώρα, η πολιτική της θα ήταν υποτελής απέναντι στις Η.Π.Α., των οποίων την πολιτική θα ακολουθούσε τυφλά. Ε, αυτό δεν το θέλουν ούτε οι Έλληνες ούτε οι νεοδημοκράτες! Ακριβώς αυτό αποδοκίμασαν με την ψήφο τους.
Τις πολιτικές απόψεις της πλήρωσε με την ήττα της η Ντόρα, αυτές που με τόση αλαζονεία και προκλητικότητα ορισμένες φορές επεδείκνυε όλα αυτά τα χρόνια, επιδιώκοντας και πετυχαίνοντας να εξασφαλίσει την εύνοια των Αμερικανών.
Όντας η ίδια «παιδί των μηχανισμών» από πολιτική σκοπιά, νόμιζε ότι αυτό αρκεί για να της χαρίσει την ηγεσία του κόμματός της και μελλοντικά την πρωθυπουργία. Το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών απέδειξε περίτρανα ότι η εύνοια των Αμερικανών και του συνόλου των Μ.Μ.Ε. δεν αρκεί, προσγειώνοντάς την ανώμαλα στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα.
Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ «ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ»
Δεν ήταν, όμως, μόνο η Ντόρα ως σύμβολο της αμερικανοκρατίας που ηττήθηκε. Η Ντόρα ηττήθηκε και ως σύμβολο του κοινωνικά ανάλγητου νεοφιλελευθερισμού, των αχαλίνωτων αγορών, της ασυδοσίας των παρασίτων του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αυτών, δηλαδή, που συνηθίσαμε να αποκαλούμε «γκόλντεν μπόις» και που θεωρούν «δικαίωμά» τους να τζογάρουν εκατομμύρια με τα λεφτά των άλλων, ακόμη και να οδηγούν στον όλεθρο την παγκόσμια οικονομία και, επιπλέον, για τη στάση τους αυτή να τσεπώνουν δεκάδες εκατομμύρια για τον εαυτό τους. Η Ντόρα ηττήθηκε, γιατί στη λαϊκή συνείδηση ταυτίστηκε με όλον αυτόν τον εσμό των διάφορων μεγαλόσχημων «ειδικών», που οι ίδιοι εισπράττουν τριάντα και πενήντα χιλιάδες ευρώ το μήνα για να αποφαίνονται με βαρύγδουπο τρόπο ότι «η οικονομία μας δεν αντέχει» να δώσει αύξηση ένα κατοστάρικο στους χαμηλοσυνταξιούχους ή στους μισθωτούς. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα «νεοδημοκρατικά λαμόγια» είχαν ταχθεί υπέρ της Ντ. Μπακογιάννη.
Την Ντόρα, όμως, την έκαψε και ο χειρισμός της υπόθεσης του «δαχτυλιδιού», που μυστικά, αλλά σαφέστατα, της είχε δώσει ο ταπεινωτικά αποχωρήσας τέως πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, έχοντας συμφωνήσει να της παραδώσει την αρχηγία του κόμματος.
Η προκλητική στάση του Κ. Καραμανλή, ο οποίος αρχικά προσπάθησε να αρνηθεί την προσφυγή στην κομματική βάση και εν συνεχεία διαρκώς πίεζε εκβιαστικά να γίνουν αμέσως οι εκλογές, γιατί αυτός «βιαζόταν να φύγει» (να πάει πού και να κάνει τι, άραγε, αφού όλη μέρα κάθεται πλέον), αποσκοπούσε, φυσικά, να ολοκληρώσει το πέρασμα της κομματικής εξουσίας στα χέρια της Ντόρας.
«Να ψηφίζουμε να τελειώνουμε» ήταν η γραμμή Ντόρας - Καραμανλή. Την ώρα που ο κόσμος της Ν.Δ. ήταν βαθιά πληγωμένος από την απροσδόκητης έκτασης συντριβή στις βουλευτικές εκλογές, την ώρα που αναζητούσε εξηγήσεις, επιμερισμό ευθυνών και πάνω απ’ όλα παρηγοριά και ελπίδες για το μέλλον, η Ντόρα και ο Καραμανλής του έλεγαν «αφήστε τα αυτά και ψηφίστε για να ξεμπερδεύουμε»!
Ο Δ. ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΣΑΜΑΡΑ
Την κρίσιμη αυτή ώρα, που ο κόσμος της Ν.Δ. πνιγόταν από αυτή τη συμπεριφορά, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος έριξε την ιδέα της προσφυγής στη βάση για εκλογή αρχηγού από τα μέλη και τους φίλους της Ν.Δ. και όχι από τους συνέδρους.
Εννοείται ότι η πρόταση αυτή ήταν ιδιοτελής. Μόνο μέσω της βάσης είχε θεωρητικά κάποια ελπίδα εκλογής ο Δ. Αβραμόπουλος, καθώς το μηχανισμό της Ν.Δ. και τους συνέδρους τους ήλεγχε σε συντριπτικό ποσοστό η Ντ. Μπακογιάννη και πολύ υποδεέστερα στηρίγματα είχε ο Αντ. Σαμαράς.
Στις προαναφερθείσες συνθήκες, με το που έριξε την ιδέα για εκλογές από τη βάση ο Δ. Αβραμόπουλος, η πρότασή του απέκτησε ακατανίκητη δυναμική. Ο ίδιος δεν ωφελήθηκε άμεσα από αυτήν. Είχε, όμως, την πολιτική εξυπνάδα, μόλις βεβαιώθηκε ότι δεν μπορούσε να πετύχει τίποτα καλύτερο από την τρίτη θέση, να αποσυρθεί από την κούρσα διαδοχής. Διαπιστώνοντας προς τα πού κινείται το ρεύμα, ενώ η απόσυρσή του ευνοούσε την Ντόρα, επανέκαμψε με θεαματικά σκηνοθετημένο τρόπο υπέρ του Σαμαρά, αλλάζοντας οριστικά και αμετάκλητα, όπως αποδείχτηκε, τους εσωκομματικούς συσχετισμούς.
Ο Δ. Αβραμόπουλος κατέστη, κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο αδιαφιλονίκητος αρχιτέκτονας και καταλύτης της ανάδειξης του Αντ. Σαμαρά στην προεδρία της Ν.Δ.
Η Ντόρα άργησε πολύ να αποδεχθεί ότι η προσφυγή στη βάση είναι αναπότρεπτη. Μέχρι να το κάνει, η κομματική βάση της Ν.Δ. είδε στο πρόσωπό της εκείνο το τμήμα του ηγετικού κομματικού κατεστημένου που αρνείται στη βάση το δικαίωμα φωνής και άποψης. Και αυτό το πλήρωσε πολύ ακριβά η Ντόρα, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες νεοδημοκράτες έσπευσαν στις κάλπες για να υπερασπιστούν αυτό το δικαίωμα που για πρώτη φορά τους αναγνωριζόταν.
ΠΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗ Ν.Δ. Ο ΣΑΜΑΡΑΣ;
Ο τρόπος με τον οποίον επιτεύχθηκε η νίκη του Αντώνη Σαμαρά αδιαφιλονίκητα προκάλεσε ευφορία στους οπαδούς της Ν.Δ. Τους έκανε να ξεχάσουν κάπως την πανωλεθρία των βουλευτικών εκλογών, καλλιέργησε κλίμα ελπίδων και προσδοκιών. Υπερβολικών ίσως προσδοκιών για ριζικές αλλαγές στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο Αντ. Σαμαράς εξελέγη πρωτίστως ως ο εκλεκτός της κομματικής βάσης απέναντι στους μηχανισμούς του κομματικού κατεστημένου. Εξελέγη ως ο εκπρόσωπος της «πατριωτικής» Δεξιάς εναντίον της «αμερικανόφιλης» Ντόρας. Εξελέγη, επίσης, ως εκπρόσωπος της «λαϊκής» Δεξιάς εναντίον του ασύδοτου νεοφιλελευθερισμού που εκπροσωπούσε η Μπακογιάννη.
Ο κόσμος της Ν.Δ. περιμένει πολλά από τον Αντ. Σαμαρά. Περισσότερα από όσα ενδεχομένως θα κάνει. Αυτός οφείλει να αποδείξει ότι και από τη νέα θέση του αρχηγού του κόμματος παραμένει πιστός σε όσα έχει διακηρύξει. Ακόμη και σε αυτά που στο παρελθόν τον έχουν οδηγήσει να πληρώσει βαρύ προσωπικό πολιτικό τίμημα για τις επιλογές και τη στάση του, όπως π.χ. στα εθνικά θέματα.
Καθόλου αυτονόητο δεν είναι ότι οι θέσεις του θα παραμείνουν αναλλοίωτες. Τώρα ο Αντ. Σαμαράς δεν είναι ένα άτομο, είναι αρχηγός ολόκληρης της Ν.Δ. Ενός κόμματος εξουσίας με μηχανισμούς, διασυνδέσεις με τμήματα του κατεστημένου, διαμορφωμένες ιδεολογικοπολιτικές κατευθύνσεις.
Αυτά δεν αλλάζουν τόσο εύκολα, επειδή απλώς άλλαξε ο αρχηγός. Είναι προφανές π.χ. ότι ο Αντ. Σαμαράς θα χρησιμοποιήσει στελέχη του στρατοπέδου της Ντόρας. Ποια ακριβώς, όμως, και ποια μηνύματα συμβολισμού θα περάσουν τα πρόσωπα αυτά στη βάση της Ν.Δ. και την ελληνική κοινωνία;
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΩΝ «ΤΑΛΙΜΠΑΝ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ»
Ειδικά στον κρίσιμο τομέα της οικονομίας, τα πράγματα είναι πολύ λεπτά. Αν αποπειραθεί να αξιοποιήσει άτομα όπως π.χ. τον τέως... υπουργό Ιδιωτικών Κολεγίων Ευριπίδη Στυλανίδη ή τον υπουργό Εκποίησης της Δημόσιας Περιουσίας Κωστή Χατζηδάκη και κάποιους άλλους «ταλιμπάν του νεοφιλελευθερισμού», τότε το έχει χάσει το παιχνίδι στον τομέα της αλλαγής του κόμματος. Δεν δίνει ελπίδα μια ομάδα που έχει μεν καινούριο αρχηγό, αλλά παίκτες όλους εκείνους που οδήγησαν με την πολιτική και τη στάση τους στην εκλογική πανωλεθρία της Ν.Δ.
Ποια μεγαλύτερη κοινωνική αναλγησία μπορεί να επιδείξει η Ν.Δ. από τη στάση π.χ. του Ευριπίδη Στυλιανίδη, ο οποίος έδωσε ανενδοίαστα αύξηση... 100%(!) στα κόμιστρα των ταξί μέσα σ’ ένα χρόνο από τις τσέπες του κοσμάκη ή έβαλε μπροστά αυξήσεις διπλασιασμού των εισιτηρίων των τρένων; Χώρια το μεγάλο κόλπο με τα δισεκατομμύρια για τα ιδιωτικά κολέγια, δηλαδή στην ουσία για τη δημιουργία ιδιωτικών εταιριών έκδοσης πανεπιστημιακών πτυχίων, με θύματα δεκάδες και στη συνέχεια εκατοντάδες χιλιάδες νέους.
Οι προκλήσεις είναι πολλές. Ο νέος αρχηγός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα κριθεί από την πολιτική του και τις πράξεις του, όχι από τις εκ των προτέρων εκτιμήσεις. Ούτως ή άλλως, αρχή άνδρα δείκνυσι...
