Κατ’ αρχήν να το ξεκαθαρίσουμε: φοροφυγάδες είμαστε όλοι. Άλλος λίγο, άλλος πολύ, καθένας από μας βρίσκει τρόπο, σκόπιμα ή όχι, να φοροδιαφύγει. Όποιος αρνείται αυτό το αυταπόδεικτο γεγονός είναι υποκριτής και θα πιστέψω ότι τελικά σκόπιμα την κάνει τη δουλειά... Από καταβολής εφορίας και φορολογούμενων συνεχίζεται ένας ανηλεής πόλεμος. Οι εφορίες προσπαθούν να εισπράξουν περισσότερα και οι φορολογούμενοι αγωνίζονται να δώσουν τα λιγότερα και να κρύψουν τα περισσότερα.
Λένε ότι «μας κλέβει η εφορία» συνεπώς και ο πολίτης προσπαθεί να κάνει το ίδιο, να κλέψει, με τη σειρά του, την εφορία. Όμως είναι άλλο να έχεις λεφτά και να θέλεις να τα κάνεις περισσότερα ακόμα, κλέβοντας εκτός των άλλων και την εφορία κι άλλο είναι να αγωνίζεσαι να επιβιώσεις γλιτώνοντας έστω και τα λίγα που σου παίρνει η εφορία.
Η φοροδιαφυγή είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση, γι’ αυτό και το κυνήγι των φοροφυγάδων δεν τελειώνει ποτέ, αν δεχθούμε το γεγονός ότι υπάρχει πραγματικά τέτοιο κυνήγι.
Τελευταία για μια ακόμα φορά γίνεται λόγος για φοροδιαφυγή και η κυβέρνηση, όπως κάθε κυβέρνηση, κάνει κι αυτή σκέψεις για το πώς θα την πατάξει. Ακολουθώντας τη γνωστή και χιλιοεφαρμοσθείσα συνταγή, (αν και παταγωδώς αποτυχημένη) αρχικά επισημαίνει το φαινόμενο. Ακολουθεί η δαιμονοποίηση εκείνων που ολοφάνερα φοροδιαφεύγουν. Καταγγελίες, επισημάνσεις, απειλές, ίσως και διαπομπεύσεις ολόκληρων επαγγελματικών τάξεων, αλλά με γενικότητες, μισόλογα και επιφανειακή αντιμετώπιση των κακών φοροφυγάδων, για να καταλήξει σε φορολογικά μέτρα κατά των συνήθων υποζυγίων, των μισθωτών, των συνταξιούχων, ακόμα και των ανέργων.
Γι’ αυτό, τόσο η φοροδιαφυγή, όσο και οι πραγματικοί φοροφυγάδες, ζουν και βασιλεύουν εις υγείαν των κορόιδων!
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η ίδια εικόνα στην κατανομή των φορολογικών βαρών. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι σηκώνουν το βαρύτερο φορτίο. Ωσάν αυτοί, παγίως και αναντιρρήτως, να αποτελούν την κατηγορία των «εχόντων και κατεχόντων»! Αυτός ο ετήσιος παραλογισμός καλά κρατεί για να επιβεβαιώνεται πως όσες φορολογικές μεταρρυθμίσεις – και είναι άπειρες – κι αν έχουν γίνει, με στόχο να γίνει, όπως κάθε φορά υποστηρίζεται, δικαιότερη η φορολογία, καθόλου δεν ελάφρυναν το φορτίο εκείνων ακριβώς που αποτελούν τη μικρομεσαία και συνεπέστερη κατηγορία φορολογούμενων.
Δεν προκαλεί πλέον εντύπωση το γεγονός ότι οι μισθωτοί εμφανίζονται με υψηλότερο ετήσιο εισόδημα από άλλες τάξεις όπως οι επιχειρηματίες, οι γιατροί και λοιπές κατηγορίες κάποιων ελεύθερων επαγγελματιών, που πλουτίζουν σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.
Είναι γνωστό ότι ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός λειτουργεί άψογα μόνον εκεί που το εισόδημα φορολογείται στην πηγή, δηλαδή στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους.
Αυτά που ανακοίνωσε πρόσφατα η Κυβέρνηση για τους «πάμφτωχους» γιατρούς του Κολωνακίου είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα. Εκείνο που περιμένουμε ν’ ακούσουμε είναι αν θα επιβληθούν και ποιες θα είναι οι ποινές και τα πρόστιμα στους φοροφυγάδες.
Δεν νομίζω πως υπάρχει σαφέστερη απόδειξη από τα στοιχεία αυτής της απύθμενης φοροδιαφυγής, για το πόσο φαιδρή είναι η χώρα στην οποία ζούμε. Για ποιες μεταρρυθμίσεις, εκσυγχρονισμούς και αλλαγές μιλάμε; Για ποια κόμματα και για ποιους θεσμούς, για ποια δικαιοσύνη, για ποιο ήθος, για ποια λογική, όταν έχουμε μπροστά μας τέτοια στοιχεία φοροδιαφυγής και ελληνικής κακοήθειας;
Μιλάμε συχνά για το περίφημο «δαιμόνιο της φυλής». Ξέρετε τι είναι αυτό το «δαιμόνιο»; Είναι η ικανότητα των Ελλήνων προς μαζική απάτη, ώστε εμείς οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι να βγαίνουμε τελικά σήμερα οι πλουσιότεροι των Ελλήνων!
Η ανακίνηση όμως του ζητήματος της φοροδιαφυγής στις δύσκολες συνθήκες που περνάει η χώρα, έχω την εντύπωση ότι βολεύει πολλούς. Κυρίως αποσπά την προσοχή του κόσμου από τις αιτίες της δημιουργίας των διαφόρων ανοιγμάτων στον προϋπολογισμό. Συγχρόνως, αρκετά διακριτικά βέβαια, προσπαθεί να μεταθέσει ευθύνες.
Είναι ένα μήνυμα που λέει πολύ καθαρά κι αρκετά ξεδιάντροπα, ότι για το οικονομικό κατάντημα, που έχει περιέλθει ο δημόσιος τομέας, δεν φταίνε οι υπεξαιρέσεις χρημάτων και οι υπερβάσεις στις διάφορες κρατικές και ημικρατικές επιχειρήσεις, ούτε κι εκείνοι που λεηλατούν χρόνια τώρα το δημόσιο χρήμα και τα ασφαλιστικά ταμεία, ούτε ακόμα και οι μεσάζοντες στις διάφορες συμβάσεις του δημοσίου, αλλά φταίνε μόνο οι αδιόρθωτοι πολίτες που επιδίδονται συστηματικά στο αποδοτικό σπορ της φοροδιαφυγής κι αυτοί πρέπει να χτυπηθούν. Και χτυπιούνται, αλλά πάντα οι λάθος φορολογούμενοι οι οποίοι σηκώνουν τελικά και όλες τις επιβαρύνσεις. Αν φοροδιαφεύγουν εισοδήματα που προέρχονται από νόμιμες δραστηριότητες δεν φταίνε γιαυτό πάντα οι φορολογούμενοι, αλλά το ίδιο το φορολογικό σύστημα. Κάθε πολίτης οσοδήποτε συνεπής κι αν είναι στις υποχρεώσεις του απέναντι στο κράτος, πάντα προσπαθεί να αποφύγει την πληρωμή κάποιων φόρων. Ιδιαίτερα στις χώρες όπου τα φορολογικά βάρη είναι δυσανάλογα μεγάλα και οι υπηρεσίες που – για αντάλλαγμα σ’ αυτά – παρέχει το κράτος στους πολίτες του είναι ασήμαντες ή υποβαθμισμένες, όπως συμβαίνει εδώ.
Ένα φορολογικό σύστημα λοιπόν που λειτουργεί σωστά και δίνει αποδείξεις για την αξιοπιστία του κράτους, όχι μόνον εδραιώνει τη φορολογική συνείδηση στους πολίτες του, αλλά και δεν τους δίνει ευκαιρίες, ούτε και τους αφήνει περιθώρια για φοροδιαφυγή.