Το υπουργείο Παιδείας με ένα κείμενο εργασίας προς τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, τα συνδικαλιστικά όργανα των υπαλλήλων του υπουργείου, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και τα Παιδαγωγικά Τμήματα των πανεπιστημίων, δημοσιοποίησε προτάσεις «για την αναδιοργάνωση του συστήματος διοίκησης της εκπαίδευσης και προσαρμογής του στη νέα καλλικρατική δομή της δημόσιας διοίκησης». Τόσο εύηχα και τόσο απλά. Και δικαιολογημένα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς... ποιους πραγματικά αφορά μια τέτοια αναδιάρθρωση στη διοίκηση της εκπαίδευσης;
Πραγματική παραπλάνηση μια και ένα τόσο σοβαρό ζήτημα αφορά γονείς, μαθητές, το σύνολο των εκπαιδευτικών, μελλοντικούς εκπαιδευτικούς, μελλοντικούς γονείς... κυριολεκτικά τους πάντες.
Είναι γεγονός ότι από εδώ και στο εξής τα σχολεία μας θα βρίσκονται σε μια διαρκή αβεβαιότητα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, οι τομείς γνώσης θα είναι εξαρτημένα από τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητά τους.
Για την παιδεία του τόπου μας ξεκινάει μια νέα εποχή, βασισμένη σε δύο πυλώνες: στην περιφερειακή Δ/νση Εκπαίδευσης και στην «αυτόνομη» σχολική μονάδα.
Περί αυτονομίας τώρα του σχολείου, το παραμύθι για ελεύθερο σχολείο, ανεξάρτητο από την κεντρική διοίκηση, που θα διαμορφώνει το αναλυτικό του πρόγραμμα με τέτοιο τρόπο που να καλύπτει τις ανάγκες των μαθητών αλλά και να συμπορεύεται σύμφωνα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες, δεν πείθει κανέναν. Η αλήθεια είναι ότι δρομολογείται ο σχεδιασμός του νέου σχολείου – επιχείρηση, με έσοδα, έξοδα, απολογισμό και με την υποχρέωση να διατηρήσει «ισορροπία» στα οικονομικά του. Πρέπει να παίρνει τα ορθά μέτρα η κάθε «αυτόνομη σχολική μονάδα», για τη συνδιαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής, για τη διαχείριση πόρων και πιστώσεων, για την ενίσχυση των θεσμών κοινωνικής λογοδοσίας. Με απλά λόγια θα αναζητά πόρους για τις ανάγκες του και θα προσπαθεί να «εκμεταλλεύεται» την καλή θέληση των γονιών - που θα αναγκάζονται να στηρίζουν οικονομικά το σχολείο, να πληρώνουν ξανά και ξανά τις μορφωτικές ανάγκες των παιδιών τους.
Το «μέτρο» της οικονομικής ενίσχυσης είναι ήδη γεγονός, αφού οι γονείς, σε πολλά σχολεία, καλούνται να ενισχύσουν το σχολείο, στα λειτουργικά του έξοδα (από αναλώσιμο έως και εποπτικό υλικό). Σε αυτό το κλίμα, λοιπόν, ο «χορηγός» - επιχείρηση θα είναι σχεδόν «καλοδεχούμενος», αφού θα «προσφέρει», για αρχή, υλικό για την κάλυψη αναγκών της σχολικής μονάδας και στη συνέχεια θα απαιτήσει και την παρέμβαση στο πρόγραμμα σπουδών. Ένα πρόγραμμα σπουδών, που ετοιμάζεται απ' το υπουργείο Παιδείας και θα οδηγήσει σε σχολεία πολλών ταχυτήτων. Διαφοροποιημένα σχολεία, ανταγωνιστικά σχολεία, σχολεία που θα αφήνουν αμόρφωτα τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών. Όσο για τους διευθυντές των σχολείων θα έχουν πλέον τη θέση των διαχειριστών της «επιχείρησης».
Ο άλλος πυλώνας τώρα του εκπαιδευτικού σχεδιασμού η Περιφέρεια, έχει την ευθύνη α) για την εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών, β) την οργάνωση και στήριξη της αξιολόγησης και επαναξιολόγησης, γ) τη λήψη αποφάσεων για την ίδρυση, οργάνωση, συγχώνευση και μετατροπή σχολικών μονάδων. Γίνεται αντιληπτό ότι η περιφέρεια θα εξειδικεύει την πολιτική της κυβέρνησης. Θα προσανατολίζει κάποια σχολεία στην εύρεση χορηγών, θα εισάγει μαθήματα με γνώμονα τις «τοπικές ιδιαιτερότητες», θα έχει την ευθύνη για την κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού, για τις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών.
Έτσι θα είναι το νέο «καλλικρατικό» σχολείο. Ένας ακόμα εφιάλτης που μας προσφέρει η κυβέρνηση, παραμερίζοντας τις «δήθεν αγωνίες» της πλειοψηφίας των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ένα έκτρωμα το οποίο εκποιεί στην κυριολεξία το κοινωνικό αγαθό της δημόσιας εκπαίδευσης. Και το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: ως εκπαιδευτικοί αλλά και ως γονείς θα μείνουμε στα «παράπονα», ή θα περάσουμε στο πεδίο της ουσιαστικής αντίδρασης για ένα δημόσιο σχολείο που θα χωράει όλους τους μαθητές, όλους τους εκπαιδευτικούς και ολόκληρη την γνώση;
* Η κ. Λέλα Μάγγου Στατήρη
είναι εκπαιδευτικός
