Ο Δαμιανός γεννήθηκε στην Αράχωβα ή το Μυρίχοβο (1) των Αγράφων γύρω στο 1500. Νέος κατευθύνθηκε στην Ι.Μ. Φιλοθέου του Αγίου Όρους όπου και εκάρη μοναχός. Μερικά έτη αργότερα άκουσε μυστικά μια φωνή να του λέει: «Δεν πρέπει να αναζητάς μόνο το συμφέρον σου αλλά και των άλλων». Έτσι αναχώρησε στα χωριά του Ολύμπου και κήρυττε επανευαγγελίζοντας τους «ραγιάδες» Χριστιανούς. Κάποιοι όμως «Χριστιανοί» τον αποκαλούσαν πλάνο και τον κατέτρεχαν. Ο ίδιος δεν απαντούσε στις κατηγορίες και, για να ειρηνεύσουν οι αμφισβητίες του, αναχώρησε από εκεί και άρχισε περιοδείες σε χωριά της Λάρισας και της Όσσας, κηρύττοντας το θείο Λόγο. Κυνηγημένος όμως κι από 'κει δίδαξε στα ορεινά χωριά των Αγράφων. Εκεί κατά την παράδοση έκτισε την Ι. Μονή της Παναγίας Πελεκητής. Όμως ούτε και σ' αυτή την περιοχή, συνεργεία του μισόκαλου διαβόλου, έγινε δεκτός. Τότε αναχώρησε για την Όσσα όπου ίδρυσε την Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου κοντά στη Σελίτσανη (Ανατολή). Εκεί πήγαιναν πολλοί κάτοικοι των χωριών της Αγιάς και άκουγαν τα κυρήγματά του. Κάποια μέρα, κι ενώ δίδασκε στη Βουλγαρινή (Έλαφο) συνελήφθη από Οθωμανούς, που τον έστειλαν στο μουλά (δικαστή) της Λάρισας για να δικαστεί με την κατηγορία ότι εμπόδιζε τους Χριστανούς να πουλάνε και να αγοράζουν τις Κυριακές και ότι τους στερέωνε στην πίστη (2). Στη Λάρισα τον ξυλοκόπησαν άγρια, του φόρεσαν βαριές αλυσίδες και τον έριξαν στη φυλακή. Εκεί για 15 ολάκερες μέρες υποβαλλόταν σε συνεχή βασανιστήρια για να αρνηθεί την πίστη του. Όμως ο δικαστής, βλέποντας την υπομονή του Αγίου, εξαγριώθηκε και, την 14η του Φεβρουαρίου 1568, διέταξε να τον απαγχονίσουν. Οι δήμιοι τον κρέμασαν κάπου στην περιοχή Ξυλοπάζαρο της Λάρισας (κοντά στο τέλος της σημερινής οδού Βενιζέλου, προς το ποτάμι), όμως, καθώς κάποιος βάρβαρος Τούρκος τον χτύπησε με ξύλο στο κεφάλι, κόπηκε το σκοινί. Στη συνέχεια, ημιθανής καθώς ήταν, ρίχτηκε στην πυρά. Τη στάχτη του την έριξαν στον Πηνειό. Η μνήμη του Οσίου τιμάται την 14η Φεβρουαρίου. Σήμερα στην Ι. Μονή του Οσίου εγκαταβιώνει γυναικεία αδελφότητα μοναζουσών η οποία και έχει ανακαινίσει εκ βάθρων τα κτίρια και τους βοηθητικούς χώρους, δίνοντας νέα πνοή στην πνευματική ζωή της Όσσας. Αξίζει να αναφερθεί ότι σώζεται και το ασκηταριό του Οσίου κοντά στην Ι. Μονή.
“Χαίροις, μάρτυς πάτερ, των ασκητών και των Λαρισαίων
κλέος τε και καύχημα το σεμνόν.
Στερρώς ανόμων θράση κατέβαλες αθλήσας
δυνάμει του Χριστού σου, Δαμιανέ παμμακάριστε. (3)»
Ο κ. Κων/νος Οικονόμου είναι δάσκαλος
(1). Σήμερα Αγία Τριάδα Καρδίτσης.
(2). Μτθ. Λαγγής, Ο Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμος Β΄ (14/2).
(3). Ιερ. Χρ. Μητραλής, Τοπικοί Αγιοι της Μητροπόλεως Λαρίσης, Λάρισα 1981, σ. 21.
