Του Δημ. Νταφούλη, επίτ. σχολικού συμβούλου και θεολόγου
«Το αρχέτυπον του βίου αυτός έσο, ώσπερ εικών προκείμενος, ώσπερ νόμος έμψυχος, ώσπερ κανών και όρος της ευζωίας. Τον γαρ διδάσκαλον τοιούτον είναι χρη».
Και ποιος είναι ο διδάσκαλος, αγαπητέ αναγνώστη; Μπορεί να είναι κάθε θεσμός, κάθε άνθρωπος που ασκεί αγωγή με λόγο ή πράξη. Με τη ζωή του, τη δράση του, τον τρόπο ζωής του που οφείλει να είναι όπως ο λόγος τον ορίζει.
Μπορεί να είναι η πολιτική και ο πολιτικός, η εκκλησία και ο λειτουργός της, η οικογένεια και ο γονιός, ο στρατηγός, ο δικαστής, ο προϊστάμενος, ο εκπαιδευτικός...
Αυτούς τους λόγους και τις συμβουλές έκαναν πράξη και οι Τρεις Ιεράρχες, που σήμερα Εκκλησία και λαός γιορτάζουμε. Αυτοί είναι, κατά τον υμνωδό της Εκκλησίας μας και τη διδασκαλία της «η πηγή της Θεολογίας, τα προπύργια της εκκλησίας, οι στύλοι της ευσεβείας, οι διαπρύσιοι κήρυκες, οι είσοδοι του παραδείσου, οι φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος, οι μελίρρυτοι ποταμοί της σοφίας, η των ανθρώπων χαρά και της οικουμένης διδάσκαλοι, οι ιατροί των νοσημάτων της ψυχής, οι χρυσολόγοι, οι ένθεοι!».
Εραστές του θείου, υπηρέτες και προστάτες του δικαίου, του φτωχού, της παράδοσης, της πίστης, της γλώσσας και της αλήθειας, που θυσίασαν τη ζωή τους για το Χριστό, ποτέ όμως το Χριστό για τη βόλεψή τους, για τη ζωή τους!
Μίλησαν για «πρότυπα» ζωής και έγιναν οι ίδιοι πρότυπα διαχρονικά της Εκκλησίας και του λαού της.
Μελέτησαν Ελληνισμό, κήρυξαν Χριστιανισμό και έθεσαν τα θεμέλια του ελληνορθόδοξου δόγματος και του ελληνορθόδοξου πολιτισμού μας.
Έγραψαν στην ελληνική το τελειότερο γλωσσικό όργανο με το οποίο εκφράστηκε ο λόγος του Ευαγγελίου.
Μίλησαν για τον άνθρωπο και την πνευματική του προίκα. Για στολή ψυχής, για αρετή και σεμνότητα, για εγκράτεια και σωφροσύνη για τελειότητα, σύνεση και αγάπη.
Μίλησαν για ελληνορθόδοξο πολιτισμό!
Δεν ήταν μόνο ιεράρχες του λόγου, της θεωρίας και της διδαχής. Ήταν πρωτίστως και της πρακτικής θεολογίας εραστές. Γιατί πίστευαν πως ο Θεός θέλει τον άνθρωπο να σκέφτεται ορθά, να αγαπά και να έχει χέρια ευλογημένα που να κάνουν τη σκέψη και την αγάπη πράξη. Η φιλανθρωπία τους μνημειώδης! Καυτηρίασαν πολιτικούς ηγήτορες για τον τρόπο άσκησης της εξουσίας και της ζωής τους και για όλα αυτά ταπεινώθηκαν, εκδιώχθηκαν και εξορίστηκαν αλλά ποτέ τους δεν δείλιασαν, δεν παρέδωσαν Χριστό και λαό!
Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας με ιδιαίτερη λαμπρότητα τους τιμά σήμερα τους Πατέρες της Ορθοδοξίας, τους Τρεις Ιεράρχες, τους προστάτες των τεχνών και των γραμμάτων και ορθώς τους προβάλλει ως πρότυπα ζωής, αν και σήμερα φαίνεται πως δεν θέλουμε «πρότυπα» γιατί αυτά είναι φορείς αρχών και αξιών, είναι βαρύς σταυρός, είναι «συνείδηση» που ελέγχει!
Οι ίδιοι δεν έχουν ανάγκη των μνημοσύνων μας και των πανηγυρικών λόγων. Εμείς έχουμε ανάγκη της ευλογίας των μήπως και συνέλθουμε κάποτε και συνδέσουμε στην πράξη το σκοπό της αγωγής και του σχολείου με τον άνθρωπο, με το κατά «εικόνα και ομοίωση», γιατί ακόμα υπάρχει ο Κάιν και ο Άβελ, ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος!
Να αποκτήσουμε μια παιδεία αντάξια του πολιτισμού μας. Ένα σχολείο συνδεδεμένο με τις πηγές της ελληνορθόδοξης παράδοσης. Να μορφώνουμε «υιούς αναστάσεως, υιούς φωτός» και όχι Έλληνες με κατ’ επιλογήν μόρφωση!
Για μας τους ορθόδοξους χριστιανούς, η γιορτή των Τριών Ιεραρχών δεν μπορεί να είναι αργία ή ένα θρησκευτικό πυροτέχνημα. Είναι γιορτή αφύπνισης, διδαχής, εμβάθυνσης στο θείο λόγο, γιορτή πολιτισμού, σκέψης και περισυλλογής, τιμής και ευγνωμοσύνης.
Γιορτή υπόσχεσης και πίστης των μορφωτών δασκάλων στα ελληνορθόδοξα μορφωτικά αγαθά, το σεβασμό στον άνθρωπο και τη διαφορετικότητά του, στο δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζεται και να ζει ελεύθερα. Η βίωση του ελληνορθόδοξου πολιτισμού μας είναι ένα μήνυμα αισιοδοξίας και ελπίδας για την κατάκτηση της αρετής.
Οι κίνδυνοι πολλοί, αλλά και το σίγουρο ένα. Όσο θα χτυπά η καμπάνα της εκκλησίας θα ακούγεται ο θείος λόγος του Γρηγορίου. Όσο θα λειτουργεί ένα σχολείο, θα μιλά ο Χρυσόστομος. Κι όσο θα γεννιέται ένα παιδί, θα έρχεται ο Άι-Βασίλης! Η διδασκαλία τους είναι φως που λάμπει και η πίστη μας σε αυτούς «ιερά άγκυρα και ασπίδα προστασίας»! Ας τους εμπιστευόμαστε!
