Ρίγη εθνικής συγκίνησης πλημμύρισαν το είναι μου στην εκπομπή, του Σπύρου Παπαδόπουλου, «στην υγειά μας» που ήταν αφιερωμένο στο Μ. Θεοδωράκη, όταν άκουσα από τα χείλη του μεγάλου μουσικοσυνθέτη τη φράση: «Αν ήμουν νεότερος και έκανα κόμμα θα το ονόμαζα Πατρίδα».
Λόγια πρωτάκουστα. Με πολύ βαθύ νόημα. Γενναία και πολύ πατριωτικά. Στήριγμα της δύστυχης Πατρίδας μας στους δύσκολους καιρούς που περνά. Λόγια που δεν ακούστηκαν από κανέναν σύγχρονο πολιτικό μας. Φοβούμενος προφανώς μη θεωρηθεί εθνικιστής. Λάθος μέγα. Γιατί άλλο εθνικισμός και άλλο φιλοπατρία. Πού σημαίνει αγάπη προς την Πατρίδα. Χωρίς να επιδιώκεις το κακό σε κανέναν λαό και γείτονα, που δεν επιβουλεύεται την εθνική σου ακεραιότητα.
Αυτός είναι ο Μ. Θεοδωράκης. Ένας αληθινός πατριώτης. Πού αγαπά τον τόπο του. Πού τον γέννησε και τον μεγάλωσε. Πού τούδωσε απλόχειρα το ποτήρι της αναγνώρισης, της εκτίμησης και της χαράς. Αλλά κι’ αυτό των διώξεων και των βασάνων. Πολυκύμαντη και πολυβάσανη η ζωή του. Σαν κι’ αυτή της δύστυχης Ελλάδας. Το αποτέλεσμα όμως πολύ όμορφο και θετικό. Γι’ αυτόν και την Πατρίδα του. Τόσο που είναι αδύνατο να το περιγράψει κανείς, όση προφορική και γραπτή δεινότητα κι αν διαθέτει.
Μάρτυρας της φιλοπατρίας του αυτής δεν είναι μόνον ο λαός. Είναι το έργο του, η μουσική του, οι αγώνες του. Είναι ο ίδιος, όταν αντιστέκεται σε κάθε απόπειρα προσβολής της ιστορίας της χώρας του. Όταν ορθώνει το κύρος της φωνής του στους σύγχρονους υπονομευτές της δόξας και του μεγαλείου της Ελλάδας.
Και όταν μιλάει με τη μουσική του αυτόν τον τόπο κι’ αυτά «τα ματωμένα χώματα» υπερασπίζεται. Με τα τραγούδια του κρατά ψηλά το τιμημένο λάβαρο της λευτεριάς. Αυτή που είναι άρρηκτα δεμένη με την εθνική μας ανεξαρτησία. Την εθνική μας ταυτότητα: Τη γλώσσα, την ιστορία, τον πολιτισμό μας, την ορθόδοξη χριστιανική μας παράδοση. Αυτά τα στοιχεία συνθέτουν το βαρύ νόημα της ελευθερίας. Και γιαυτά θα πρέπει να αγωνιζόμαστε. Γιατί, αν τα χάσουμε τότε παύουμε πιά να είμαστε ελεύθεροι.
Επομένως «Πατρίδα» δεν είναι μόνο το γεωγραφικό κομμάτι στο οποίο ζούμε. Είναι και η άλλη πλευρά της. Η ιδέα της. Όλα τα στοιχεία που παραπάνω επισημάναμε. Αυτά εμπεριέχονται στη μουσική του Μίκη. Και αυτά θα πρέπει να τηρούμε. Απαράλλαχτα και αδιαπραγμάτευτα. Τιμημένα, όπως ακριβώς το εννοούν τα λόγια του μεγάλου μουσικοσυνθέτη: «Αν... έκανα κόμμα θα το ονόμαζα Πατρίδα». Ω!, τι όμορφα λόγια. Τα ωραιότερα που έχω ακούσει στους δύσκολους καιρούς που περνάμε. Γιατί μέσα σ’ αυτή τη φράση πέρα από το γεωγραφικό και ιδεολογικό προσδιορισμό περιλαμβάνονται και όλοι οι αγώνες των Ελλήνων: απελευθερωτικοί και αμυντικοί. Όλες οι επαναστάσεις. Οι καημοί και τα δάκρυα των ξενιτεμένων που νοσταλγούν την Πατρίδα, ανεξάρτητα από το πόσο καλά περνούν στην ξένη χώρα.
Απ’ αυτή την ιδέα της Πατρίδας εμπνέεται η μουσική του Μίκη. Και αυτήν θέλει να τιμήσει λέγοντας ότι το κόμμα του θα το ονόμαζε «Πατρίδα». Αυτό καταδεικνύει περίτρανα όχι μόνον τη φιλοπατρία του, αλλά και την ανδρεία του. Γιατί σε καιρούς που κάποιοι αποφεύγουν, ακόμα, και να πούνε τη λέξη αυτή, αυτός ορθώνεται και ανατρέπει με το λόγο του την απαξιωτική αυτή συμπεριφορά. Και στη θέση της, με σθένος πατριωτικό, τοποθετεί την πανώρια ιδέα της Ελλάδας. Όπως ακριβώς πρέπει να είναι. Με την υλική και άυλη υπόστασή της.
Με τη γενναία του αυτή φωνή, ο μεγάλος αγωνιστής της ελευθερίας και του πολιτισμού, βάζει πλέον στη σωστή της διάσταση την έννοια του προοδευτικού ανθρώπου. Ταυτίζοντάς τον πλήρως με την αγάπη του προς την Πατρίδα. Την πρόοδο και προκοπή αυτού του τόπου. Χωρίς δισταγμούς και υποχωρήσεις. Γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε ενδοτικότητα. Εγκατάλειψη. Προδοσία. Θα σήμαινε το θάνατο της αγαπημένης μας Πατρίδας. Και αυτό δεν το θέλει κανένας πατριώτης.
Αυτό νομίζω ότι είναι το βαθύ νόημα της ιστορικής αυτής φράσης του μεγαλύτερου μουσικοσυνθέτη όλων των καιρών της αιώνιας Ελλάδας. Του Μίκη Θεοδωράκη. Αυτός που «αν... έκανε κόμμα θα το ονόμαζε ΠΑΤΡΙΔΑ». Ας συνταχθούμε λοιπόν με το γνήσιο πατριωτικό λόγο του Μίκη και ας τον τιμούμε, ως σύμβολο ελευθερίας και φιλοπατρίας.
