Πρωτοφανή, τουλάχιστον για τα δεδομένα ευρωπαϊκής χώρας (όχι, όμως, και γι’ αυτά χωρών της Λατινικής Αμερικής, τις οποίες, κάποτε, αποκαλούσαν και μπανανίες) είναι τα όσα δραματικά (και με καταιγιστικούς ρυθμούς) γεγονότα που συμβαίνουν, τους τελευταίους μήνες, στην Ελλάδα και την κοινωνία της.
Η κυβέρνηση του Γιώργου Α. Παπανδρέου ανήλθε στην εξουσία, έχοντας καλλιεργήσει απατηλές (όπως αποδείχθηκε) προσδοκίες στους πολίτες, με τα γνωστά ψεύδη («λεφτά υπάρχουν») στη δε συνέχεια μας οδήγησε σε κρίση δανεισμού (μετά και τις γνωστές δηλώσεις περί «διεφθαρμένης» χώρας και περί «Τιτανικού») και τελικώς «πέσαμε» στην καθόλου θερμή αγκαλιά της Τρόικας (ΕΕ – ΕΚΤ και ΔΝΤ).
Η Ελλάδα έχει καθυποταχθεί σε ξένους πάτρωνες, έχει καταστεί χώρα περιορισμένης κυριαρχίας, η κυβέρνησή της έχει μεταβληθεί σε εντολοδόχο των δανειστών του τόπου, η δε κοινωνία οδηγείται σταδιακά στο γκρεμό.
ΑΠΩΛΕΣΕ ΤΑ ΣΤΗΡΙΓΜΑΤΑ
Η αρχή έγινε με την απομάκρυνση των εργαζομένων με καθεστώς Stage, ακολούθησε η «σφαγή» των συμβασιούχων, οι περικοπές των μισθών (αλλά και του 13ου και 14ου μισθού) στους εργαζόμενους στο Δημόσιο τομέα και στους συνταξιούχους, το στραπατσάρισμα των φορτηγατζήδων και τώρα έχουμε το άγριο χέρι στις ΔΕΚΟ και έπεται η συνέχεια στον ιδιωτικό τομέα, τα δε εργασιακά δικαιώματα έχουν γυρίσει πολλές δεκαετίες πίσω.
Ο Γιώργος Α. Παπανδρέου ανατρέπει πλήρως και βάναυσα τη (λαθεμένη και, εν πολλοίς συνυπεύθυνη για το σημερινό οικονομικό μας αδιέξοδο) πολιτική του πατρός του, ο οποίος, με δάνεια και κοινοτικές επιδοτήσεις, είχε προχωρήσει σε αναδιανομή του εισοδήματος, αλλά ταυτόχρονα είχε πετύχει μια «κοινωνική συμμαχία» που τον στήριζε.
Αυτή η κοινωνική συμμαχία η οποία στήριζε το ΠΑΣΟΚ έχει καταλυθεί, ο δε Γιώργος Α. Παπανδρέου «πέτυχε» με την πολιτική του να θέσει απέναντί του ολόκληρη την κοινωνία, ενώ διαλύει τη θεωρούμενη ως ραχοκοκαλιά της, τη λεγόμενη μεσαία τάξη.
Ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ
Οι περισσότεροι αναλυτές επιμένουν (όπως έχουμε ξαναγράψει) ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε έναν πειραματικό σωλήνα για τους νέους σχεδιασμούς του καπιταλισμού, στο δε «Βήμα» γράφτηκε πως το ελληνικό οικονομικό μοντέλο μετατρέπεται σε ένα μοντέλο, το οποίο μοιάζει με εκείνο της Ταϊβάν κι άλλων ασιατικών χωρών.
Γιατί αυτό σημαίνει, σε τελική ανάλυση, η υπερίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των κλαδικών και οι νέες περικοπές απολαβών στις ΔΕΚΟ, δηλαδή, το τέλος του μοντέλου, το οποίο στηριζόταν σε έναν υπερτροφικό κρατικό τομέα και στη διαρκή διεύρυνση του δημοσίου χρέους. Τα δε συμβαίνοντα θα αποτελέσουν τη βάση για την «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή την καθολική μείωση αποδοχών των εργαζομένων.
Σε γενικές γραμμές, αυτή η συνταγή προσιδιάζει στο «μοντέλο Ταϊβάν» και γενικώς στο «ασιατικό μοντέλο», όπως εφαρμόζεται στην Κίνα, στο Βιετνάμ, στη Μαλαισία ή στην Ινδονησία, όπου η ισχνή αγοραστική δύναμη καθηλώνει την εσωτερική ζήτηση και οι χαμηλοί μισθοί στηρίζουν το τουριστικό προϊόν και την παραγωγή αγαθών προς εξαγωγή, έγραψε το «Βήμα».
Ωστόσο, στην εν λόγω εφημερίδα τονίζεται πως «η μεταμόσχευση του «μοντέλου Ταϊβάν» σε μια ευρωπαϊκή χώρα είναι πρακτικώς αδύνατη» και αυτό γιατί, όπως προστίθεται στο εν λόγω ρεπορτάζ:
«Το ξένο μόσχευμα μπορεί να απορριφθεί για τρεις λόγους: πρώτον, οι κοινωνικές αντιδράσεις μπορεί να είναι ανεξέλεγκτες ανατρέποντας κάθε οικονομικό προγραμματισμό, δεύτερον, η μείωση της αγοραστικής δύναμης και η συνακόλουθη καθίζηση των τιμών της γης θα αυξήσει περαιτέρω τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τρίτον η μείωση της αγοραστικής δύναμης και η περαιτέρω καθίζηση της εσωτερικής ζήτησης μπορεί να οδηγήσουν στην κατάρρευση των εσόδων από φόρους με αποτέλεσμα για να επιτευχθεί ο στόχος του προϋπολογισμού να καταστεί αναπόφευκτη η λήψη νέων έκτακτων μέτρων περιστολής των μισθών και των συντάξεων».
ΜΕ ΚΑΘΕ ΚΟΣΤΟΣ
Παρά ταύτα, ο πρωθυπουργός επιμένει στην πολιτική του (η οποία υπαγορεύεται από το διαβόητο Μνημόνιο) το δε πρόσφατο πολυνομοσχέδιο που προώθησε και τέθηκε σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου ήταν το μήνυμα, το οποίο, δίκην εξετάσεων, ήθελε να στείλει στους δανειστές της χώρας, αλλά, κυρίως, στους Γερμανούς και του Γάλλους (που έχουν διαμορφώσει κοινή γραμμή) ότι είναι αποφασισμένος και με κάθε κόστος να εκπληρώσει στο ακέραιο όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Μνημόνιο.
Ο πάντα αισιόδοξος Μίμης Ανδρουλάκης ερωτηθείς προ ολίγου καιρού για τις εξελίξεις στην ΕΕ ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου, είχε πει πως Γιώργος Α. Παπανδρέου «κρατάει στα χέρια του μια υδρογονοβόμβα, που είναι το 1,7 τρισ. τα χρέη όλων των χωρών της ευρωζώνης. Αν δεν μας δώσουν αντισταθμιστικά οφέλη, τότε θα έχουμε οικονομικό Αρμαγεδώνα πέρα από την Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο».
Ο Γ. Α. Παπανδρέου εμφανίζεται αδιάλλακτος στο να υποχωρήσει από τον πυρήνα των προωθούμενων αλλαγών, ακόμη και εάν υπάρξουν ισχυρότατες συντεχνιακές αντιδράσεις από τους κόλπους του ίδιου του ΠΑΣΟΚ.
Μέχρι στιγμής, έχει καταφέρει να ελέγξει τις κοινωνικές αντιδράσεις, με όπλο το δίλημμα «Μνημόνιο ή χρεοκοπία» (πείθοντας προφανώς ότι η πολιτική της είναι μονόδρομος) με την ενοχοποίηση της κοινωνίας (τονίζοντας υπαρκτές παθογένειες των μικρομεσαίων στρωμάτων) και με την «σαλαμοποίηση» των όποιων αντιδράσεων, συνεπικουρούμενος από ορισμένα ΜΜΕ.
«Οι κινητοποιήσεις έχουν ηθικοπολιτικά κηρυχθεί αντικοινωνικές ενέργειες, ανεξαρτήτως εάν είναι δικαιολογημένες ή όχι και έτσι όπως έχουν έλθει τα πράγματα, οι κοινωνικές ομάδες δεν διαθέτουν πια δυνατότητα άμυνας. Οι ήττες έχουν εδραιώσει την εντύπωση ότι οι κινητοποιήσεις είναι ατελέσφορες, ότι λόγω του διεθνούς οικονομικού ελέγχου η κυβέρνηση δεν έχει περιθώριο υποχώρησης. Κατά συνέπεια, κάθε αντίσταση στην πολιτική του Μνημονίου είναι μάταιη. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στους κυβερνώντες να λειτουργούν σαν οδοστρωτήρας», τονίζει ο Σταύρος Λυγερός στην «Καθημερινή».
Δεν πρέπει δε να διαλάθει της προσοχής μας το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σοβαρές συνδικαλιστές ηγεσίες και αυτές που υπάρχουν έχουν εκφυλιστεί και έχουν καταστεί αναξιόπιστες.
Ο συνδικαλισμός στον καθαρά ιδιωτικό τομέα έχει σχεδόν καταργηθεί, ενώ δεν είναι τυχαίο πως ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος, φαίνεται ότι έχει, σε μεγάλο βαθμό, «καεί».
Στην κυβέρνηση (φαίνεται να) πιστεύουν πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, όσο στις απεργίες και τις κινητοποιήσεις πρωτοστατούν η ΓΣΕΕ και το ΠΑΜΕ (του ΚΚΕ) και φέρονται να λένε πως «θα ανησυχήσουμε όταν στο χορό των αντιδράσεων θα εισέλθει η Νεολαία».
Η ΔΥΣΧΕΡΗΣ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ
Παρά ταύτα, ο πρωθυπουργός παίζει το χαρτί της συναινέσεως, μίας συναινέσεως, η οποία, όμως, είναι δύσκολο να υλοποιηθεί στο εύρος που θα την ήθελε.
Με ένα πολιτικό σύστημα πλήρως απαξιωμένο, η ΝΔ προσπαθεί να ισορροπήσει σε πολλά ταμπλό: Επικρίνει την κυβέρνηση όπου «την παίρνει», αλλά ουσιαστικά στηρίζει. Άλλωστε, είπε ναι στις αλλαγές στις ΔΕΚΟ, αλλά όχι στα εργασιακά, ενώ θεωρείται βέβαιο πως θα ανεβάσει τους τόνους στα εθνικά θέματα.
Η κοινοβουλευτική Αριστερά (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) παραμένει λειτουργούσα συστημικά και δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν λόγο για «μάχες» που δίνει για «την τιμή των όπλων».
Το ΚΚΕ τονίζει, πάντως, ότι «ο πόλεμος θα είναι σκληρός», αλλά και ότι «θα χρειαστούν μακρόχρονες θυσίες», εσχάτως δε επανέφερε και τα περί της επικαιρότητας του σοσιαλισμού, αν και μένει αδιευκρίνιστο αν εννοεί τον «υπαρκτό», ο οποίος κατέρρευσε. Ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά τελεί εν διαλύσει, αν και ο Αλέξης Τσίπρας ανεβάζει τους τόνους, ο δε Π. Λαφαζάνης ομιλεί κι αυτός περί σοσιαλισμού.
Πολλοί κάνουν λόγο για «προθύμους» να συναινέσουν και αναφέρονται στη «Δημοκρατική Αριστερά» του Φώτη Κουβέλη και στην κα Ντόρα Μπακογιάννη, ο δε ΛΑΟΣ δεν δείχνει ότι μπορεί να πείσει λόγω των συνεχών μεταμορφώσεών του.
Το βέβαιο είναι πως η κυβέρνηση επιδιώκει να στήσει σκηνικό πολιτικής συναινέσεως για να διευκολυνθεί στην εφαρμογή της πολιτικής της ή να φθείρει τους πολιτικούς αντιπάλους της, κατηγορώντας τους για έλλειψη διάθεσης συνεννοήσεως και συνεργασίας σε δύσκολες για τον τόπο στιγμές.
Ωστόσο, ο έμπειρος αναλυτής Γιώργος Κύρτσος έχει υποστηρίξει ότι από τη στιγμή που η λήψη αποφάσεων έχει μεταφερθεί σε ξένα κέντρα, η συναίνεση χάνει την πρακτική της σημασία, ο δε Γ. Α. Παπανδρέου αποφεύγει ακόμα και συμβολικού χαρακτήρα κινήσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αναζήτηση συναινέσεως έστω και στα ασφυκτικά πλαίσια του Μνημονίου.
Η κατάσταση είναι οριακή για τον τόπο, την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα, όπως δε έλεγε στην «Ε» κυβερνητικό στέλεχος , σε έναν χρόνο είτε θα έχουμε καταρρεύσει, είτε θα έχουμε συνηθίσει...
