Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Τα πιο δύσκολα και θλιβερά, μεταπολεμικώς, Χριστούγεννα, περνά η ελληνική κοινωνία, η οποία είναι βυθισμένη στην απόγνωση και ουδείς είναι σε θέση, όσο κι αν το προσπαθήσει, να της δώσει έναν τόνο αισιοδοξίας, να της δείξει ένα φως στο βάθος του τούνελ, στο οποίο έχει εισέλθει, εξαιτίας των πολιτικών που εφαρμόζονται, πολιτικών οι οποίες, όπως ομολογείται από όλες τις πλευρές, έχουν αποτύχει, αλλά, παρά ταύτα, συνεχίζονται.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη τραγικότερη, αφού οι (υποτιθέμενοι) πολιτικοί μας ταγοί, παρ’ ότι έχουν βουλιάξει στην ανυποληψία, ασχολούνται μόνο με τα του οίκου τους και με τις εκλογές, θέματα, όμως, τα οποία αφήνουν παγερά αδιάφορους τους πολίτες.
Την ίδια δε στιγμή, ως εταίροι στη κυβέρνηση, τρώγονται μεταξύ τους, αδυνατούντες να συμφωνήσουν ακόμη και σε αυτά για τα οποία (υποτίθεται ότι) έχει προϋπάρξει μεταξύ τους συμφωνία, καθώς είναι εγκλωβισμένοι σε λαϊκισμούς, μικροκομματικές και εκλογικές σκοπιμότητες, αλλά και σε υποσχέσεις και ευχολόγια, τα οποία (πρέπει να) γνωρίζουν καλώς ότι με δεδομένη τη δυσμενή συγκυρία, είναι αδύνατον να φέρουν σε πέρας.
ΕΦΙΑΛΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Η νέα χρονιά, στην Ελλάδα και τον κόσμο, θα είναι εφιαλτική, όπως σαφώς εξήγησε η Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία τόνισε ότι «η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει κίνδυνο οικονομικής ύφεσης, αύξησης του προστατευτισμού, απομόνωσης, δηλαδή ό,τι έγινε στη δεκαετία του 1930».
Η επικεφαλής του ΔΝΤ τόνισε, εξάλλου, ότι το Ταμείο σκλήρυνε τη στάση του έναντι της Ελλάδος, όταν η ελληνική κυβέρνηση «άρχισε να μένει πίσω στην επίτευξη των στόχων του Μνημονίου», την ίδια δε στιγμή, ο περιώνυμος οίκος αξιολογήσεως Fitch κρίνει αδύνατη την έξοδο από την κρίση χρέους της ευρωζώνης, «με τις υπάρχουσες συνθήκες».
Ενδεικτική, ωστόσο, της αποτυχίας των μέτρων που έχουν ληφθεί, είναι και η προβληματική που αναπτύσσεται από οικονομολόγους, όπως οι Πολ Κρούγκμαν και Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίοι τονίζουν ότι οι δυτικές κυβερνήσεις, υιοθετώντας τη γραμμή της αυστηρής λιτότητας, επιταχύνουν την πτώση στην ύφεση.
Η περικοπή των δημόσιων δαπανών και η αύξηση των φόρων σε μια, ήδη, εξασθενημένη οικονομία, είναι μια συνταγή που οδηγεί με βεβαιότητα στην καταστροφή και αυτό ήταν το πιο σοβαρό λάθος του Ρούσβελτ το 1937, είπαν. Θύμισαν δε ότι εκείνη τη χρονιά, ο Αμερικανός πρόεδρος, που εφάρμοσε την πολιτική του New Deal, πίστεψε ότι είχε νικήσει οριστικά τη Μεγάλη Ύφεση, του 1929 -30 και άρχισε τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και την αύξηση στη φορολογία, με αποτέλεσμα να υπάρξει νέα πτώση σε μια βαριά ύφεση.
Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Μόντι ζήτησε από τους ηγέτες της ευρωζώνης «να μην συνεχίσουν την ίδια πολιτική της υπερβολικής λιτότητας που χωρίζει την Ευρώπη στα δύο», ο δε Ανδρέας Λοβέρδος «έβαλε φωτιά» στην κυβέρνηση, στην οποία μετέχει, λέγοντας ότι αυτή «χάνει χρόνο», η δε χώρα «καταρρέει» και «αν δεν υπάρξει ανάπτυξη, το 2012 και το 2013, θα κλείσουν βασικές υποδομές στην Υγεία, στην Παιδεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση».
ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ
Παρά το κλίμα αυτό και τις προειδοποιήσεις, ένα πράγμα είναι βέβαιο: είτε η παρούσα κυβέρνηση (αν επιβιώσει), είτε η όποια επομένη (αν κι αυτή καταφέρει να επιβιώσει) θα λάβουν νέα μέτρα, τα οποία θα είναι εξίσου επώδυνα με αυτά που εφαρμόζονται, η δε επιστροφή της Τρόικας στην Αθήνα περί τα μέσα Ιανουαρίου (που θα κρίνει και την τύχη της επόμενης δόσεως ύψους 89 δισ. ευρώ) δημιουργεί ασφυκτικά πλαίσια.
Ο πρώτος που ομίλησε για νέα μέτρα και τόνισε ότι δεν μπορεί να τα σηκώσει μόνος του (εκτός κι αν υπάρξει τώρα συνεννόηση των κυβερνητικών εταίρων) αλλά η επόμενη κυβέρνηση, που θα προκύψει από τις εκλογές, ήταν ο Ευ. Βενιζέλος.
Ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, υπουργός Επικρατείας Γιώργος Σταυρόπουλος, ανέφερε πως «είμαστε στο χείλος του γκρεμού και πρέπει να πάρουμε επώδυνες αποφάσεις...».
Όμως, η ΝΔ και ο ΛΑΟΣ, αν και γνωρίζουν καλώς ότι αυτό θα συμβεί, «πετούν την μπάλα στην εξέδρα» και λαϊκίζουν, με τη Συγγρού να σημειώνει πως η λήψη ακόμη και διαρθρωτικών μέτρων για το 2012, θα πρέπει να αποφασιστεί από την επόμενη κυβέρνηση και ότι η κυβέρνηση που θα πάρει δύσκολες αποφάσεις «δεν μπορεί να σταθεί χωρίς νωπή εντολή από τον λαό».
Ήδη, προωθούνται μειώσεις στον κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα (αν και λέει πως το αρνείται ο πρόεδρος του ΣΕΒ) και στις επικουρικές συντάξεις (αν και το δεύτερο έχει προσώρας παγώσει, λόγω διαφωνίας της ΝΔ και ως εκ τούτου αναζητείται συμβιβαστική φόρμουλα) είναι δε βέβαιο ότι η Τρόικα αναμένει «να ακούσει» και άλλα μέτρα, το μέγεθος των οποίων εκτιμάται ότι θα είναι της τάξεως των 2 δισ. ευρώ, αφού οι τελευταίες προβλέψεις για τον προϋπολογισμό αναφέρουν ότι το έλλειμμά του θα διαμορφωθεί περίπου στο 10% του ΑΕΠ, δηλαδή μία μονάδα πάνω από το στόχο, που είχε τεθεί.
Προσώρας, η Τρόικα και η κυβέρνηση εμφανίζονται να έχουν αποκλείσει άλλες οριζόντιες μειώσεις μισθών και συντάξεων και νέους φόρους, αλλά ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν «υπέδειξε» απολύσεις στον δημόσιο τομέα, κάτι που επιμελώς «συγκαλύπτει» ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρυθμίσεως Δημ. Ρέππας, αλλά το θεωρεί βέβαιο ο υπουργός των Εσωτερικών Τάσος Γιαννίτσης.
Το πλέον σημαντικό είναι η σαφής προειδοποίηση της Τρόικας, αφενός προς την κυβέρνηση ότι δεν πρέπει να θεωρεί δεδομένο το νέο δανειακό πακέτο των 130 δισ. ευρώ, αφετέρου προς τους ιδιώτες επενδυτές, ότι μπορεί να υποστούν ένα μη εθελοντικό κούρεμα των ομολόγων τους, εάν δεν καταλήξουν σε συμφωνία με το ελληνικό Δημόσιο για το PSI (πάντως, σύμφωνα με τον Ευ. Βενιζέλο, οι σχετικές συζητήσεις είναι σε καλό δρόμο) ενώ εξεφράσθη «απογοήτευση» των δανειστών για τις καθυστερήσεις, κυρίως στις διαρθρωτικές αλλαγές.
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΑΡΑΠΑΙΕΙ
Οι ανωτέρω, επώδυνες για την κοινωνία, διεργασίες, εξελίσσονται, εν μέσω τριβών μέσα στην παραπαίουσα κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, κατ’ αρχήν μεταξύ υπουργών του ΠΑΣΟΚ (οι οποίοι αντιμάχονται εαυτούς και αλλήλους, με το βλέμμα στραμμένο στην «επόμενη μέρα» στο κόμμα τους) οι δε προερχόμενοι από τη ΝΔ είναι σαφές ότι διακατέχονται από το εκλογικό άγχος της ηγεσίας τους.
Στελέχη κοντά στον πρωθυπουργό εκφράζουν, σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα, την ανησυχία τους για το αμέσως επόμενο διάστημα, καθώς εκτιμούν ότι μόλις ανοίξει ο Γιώργος Α. Παπανδρέου τα χαρτιά του για το «αύριο» του ΠΑΣΟΚ, θα φουντώσει το κλίμα εσωτερικής αναταραχής στην κυβέρνηση.
Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος βρίσκεται πολύ ψηλά στις προτιμήσεις των «πράσινων» ψηφοφόρων, κινούμενος σε άλλη γραμμή από την Άννα Διαμαντοπούλου (η οποία θέλει παράταση της θητείας της σημερινής κυβερνήσεως) ζήτησε τη διενέργεια εκλογών το συντομότερο δυνατό, επειδή «η χώρα καταρρέει» και τόνισε ότι «φοβάμαι πως η κυβέρνησή μας χάνει χρόνο».
Ο Ευ. Βενιζέλος δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν μπορεί να πάει τώρα η χώρα σε εκλογές, ενώ ορισμένοι (με πρώτο τον κυβερνητικό εταίρο Γιώργο Καρατζαφέρη, ο οποίος έκανε σχετική προαναγγελία, αλλά και το Μάκη Βορίδη, που το είπε ευθέως στο Υπουργικό Συμβούλιο) κάνουν λόγο για την ανάγκη ανασχηματισμού της κυβερνήσεως.
Ο Λουκάς Παπαδήμος είναι εξοργισμένος με τους υπουργούς του και φοβάται ότι τα πάντα κινδυνεύουν να τιναχθούν στον αέρα, καθώς αντιλαμβάνεται ότι οι μεν «πράσινοι» παίζουν τα εσωτερικά τους παιχνίδια, οι δε «γαλάζιοι» (όπως φάνηκε με τη στάση τους στο θέμα της περικοπής των επικουρικών συντάξεων) λαϊκίζουν και κάνουν ό,τι μπορούν για να οδηγηθούμε σε εκλογές και εξ αυτού ζήτησε συνάντηση με τον Αντώνη Σαμαρά για να ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Είχε δε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος εκδήλωσε τη διαθεσιμότητά του να συγκληθεί συμβούλιο πολιτικών αρχηγών για να προσδιορισθεί το πλαίσιο λειτουργίας της κυβερνήσεως και ο χρόνος των εκλογών, αλλά η ΝΔ ήδη (πριν τη συνάντηση Παπαδήμου – Σαμαρά) εμφανίσθηκε αρνητική στο ενδεχόμενο σύγκλησης του συμβουλίου των αρχηγών, ίσως για να μη δεσμευθεί σε τίποτα.
ΚΑΙ Η ΝΔ ΘΕΛΕΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΑΛΛΑ...
Κι ενώ ο Λουκάς Παπαδήμος φαίνεται να πιστεύει πως οι εκλογές «πάνε» μάλλον για το Μάρτιο (ή και τον Απρίλιο, αν κρίνει κανείς από το πώς έχει δηλώσει ότι «βλέπει» να προχωρά το PSI) ο μεν Γιώργος Καρατζαφέρης εκφράζει φόβους για εκλογική άνοδο της Αριστεράς (και θέλει εκλογές είτε τώρα, είτε να υπάρξει συμφωνία για παράταση του βίου της κυβερνήσεως) η δε ΝΔ φάνηκε ότι «ξεπέρασε» τη δήλωση Σαμαρά ότι «δεν κοιμόμαστε με το ημερολόγιο αγκαλιά» και επέμεινε ότι «η ημερομηνία των εκλογών έχει αποφασιστεί και είναι η 19η Φεβρουαρίου, έστω λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα, ανάλογα με την εξέλιξη του PSI».
Μετά τη συνάντηση του Λουκά Παπαδήμου με τον αρχηγό της ΝΔ ουδεμία αναφορά έγινε στην ανακοίνωση του εκπροσώπου του Α. Σαμαρά για το χρόνο των εκλογών, παρά μόνον ότι «ισχύουν τα όσα συμφωνήθηκαν στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, δηλαδή η ολοκλήρωση του κυβερνητικού έργου και κυρίως του PSI και του νέου οικονομικού προγράμματος που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους».
Κι επειδή η ηγεσία της ΝΔ αντιλαμβάνεται τις πιέσεις που ασκούνται από πολλές πλευρές για παράταση του βίου της παρούσης κυβερνήσεως, φαίνεται (με βάση σχετικά δημοσιεύματα) ότι κινείται σε τροχιά αποδομήσεως του προφίλ του Λουκά Παπαδήμου, αλλά και «πράσινων» υπουργών, όπως ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης (ο οποίος εμφανίσθηκε σαν να ήλθε τώρα στην Ελλάδα και δήλωσε ότι ήταν λάθος το Μνημόνιο).
Από το «γαλάζιο» επιτελείο αμφισβητούν όσες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν ενισχυμένη την εικόνα του Λουκά Παπαδήμου, ενώ ευθείες βολές εναντίον του έχουν αρχίσει να εξαπολύουν στελέχη της λεγόμενης λαϊκής Δεξιάς, τα οποία, όμως, βρίσκονται και σε ανοικτή γραμμή με την ηγεσία τους.
Είναι προφανές οι δύο βασικοί κυβερνητικοί εταίροι, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, κάνουν ό,τι μπορούν για να υπονομεύσουν την κυβέρνηση, οι μεν με το βλέμμα στα εσωτερικά τους, οι δε με το άγχος της εκλογικής επικρατήσεως, αλλά θεωρείται βέβαιο πως ό,τι και να συμβεί με την κυβέρνηση ή με τις εκλογές, νέα μέτρα, είτε τώρα, είτε αργότερα, θα επιπέσουν επί της κεφαλής της κοινωνίας.
