Καθόλου λογικό!

ΨΥΧΟΛΟΓΗΣΕ ΜΕ

Από τον Δημήτρη Παπαχατζόπουλο

Τρέφω απέραντο σεβασμό στους νομοθέτες που ανάγκασαν τα βενζινάδικα να αναρτούν τις τιμές τους σε τεράστιες ταμπέλες.

Σκοτώνω την ανία της οδήγησης, κυρίως στις ευθείες, συγκρίνοντας ποσά που αντιστοιχούν στις τιμές ανά λίτρο ακόμη και στο πετρέλαιο θέρμανσης, αν και το χειμώνα ζεσταίνομαι με ξυλόσομπα. Απομνημονεύω τα λεπτά των υποδιαιρέσεων του ευρώ και τα συγκρίνω με αυτά στο επόμενο βενζινάδικο που συναντώ. Στρίβω απότομα, αν χρειάζομαι βενζίνη και η τιμή είναι χαμηλότερη, έστω κι ένα λεπτό. Μετά, στο μίνι μάρκετ του πρατηρίου αγοράζω την 5η ξυριστική μηχανή, αν και δεν ξυρίζομαι ποτέ, επειδή την είχαν 50% κάτω! Καθόλου λογικό!
Την ίδια εκτίμηση, όπως και παραπάνω, έχω και για τους σχεδιαστές εσωτερικού χώρου των αυτοκινήτων, της καμπίνας δηλαδή, που εδώ και χρόνια έχουν προσθέσει στο ταμπλό την ένδειξη της εξωτερικής θερμοκρασίας. Σε κάθε έξοδο στροφής, σε κάθε ανέβασμα λόφου, σε κάθε θέα θάλασσας, λίμνης (υδάτινου στοιχείου τέλος πάντων), το μάτι καρφώνεται στον βαθμό, που ο θείος Κέλσιος έδωσε το όνομά του. Τσουπ, ανέβηκε έναν βαθμό, χαχα τώρα να, κατέβηκε δύο ολόκληρους! Σιγοτραγουδώ, αλλάζω ταχύτητες, αλλά το δεξί το μάτι αλληθωρίζει προς το κέντρο, αφού εκεί βρίσκεται στο δικό μου αυτοκίνητο η ένδειξη θερμοκρασίας. Ούτε το γάλα θα ξινίσει, ούτε θα πέσει πάγος το κατακαλόκαιρο, αλλά το κόλλημα εκεί! Το κιβώτιο αν χαλάσει, θα προχωρήσω με μπλοκαρισμένη τη δευτέρα, μη «τα παίξει», όμως, το θερμόμετρο! Οδική βοήθεια, με τη μία!
Εργάζομαι σε εσωτερικό χώρο με ρυθμισμένη σταθερά τη θερμοκρασία και η μόνη ίσως αληθοφανής δικαιολογία της εμμονής μου με τον έλεγχο της εξωτερικής θερμοκρασίας να είναι η μανία που έχω με τον τζόγο και τη σωστή πρόβλεψη: Τώρα θα ανέβει έναν βαθμό, τώρα θα πέσει δύο! Ασχολούμαι συνέχεια με ένα θέμα που έχει μηδαμινή συμμετοχή και σχέση με την πλήρως προστατευμένη θερμοκρασιακά ζωή που ζω. Καθόλου λογικό, επίσης!
Εδώ ακριβώς βρίσκεται το ζήτημα. Πολλές από τις επιλογές μας είναι εντελώς παράλογες. Αποδεδειγμένα. Εδώ οι δημοσκόποι έχουν δίπλα από το κόμμα «Νίκη», στους συγκεντρωτικούς πίνακες με τα ποσοστά που παρουσιάζουν στις κατά διαστήματα έρευνες που πραγματοποιούν, με το κόμμα που ονομάζεται «Φωνή της Λογικής». Πόσο λογικό είναι αυτό; Εκτός κι αν οι άνθρωποι με τα γκρίζα κουστούμια έχουν χιούμορ, που δε τους το ‘χω!
Η επιστήμη έχει, για να σοβαρευτούμε, πλήρως αποδομήσει την κοινώς πανθομολογούμενη πεποίθηση ότι ο άνθρωπος είναι το λογικό ον που βασίζεται στην κρίση του προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα και να επιλέξει τον τρόπο της αντίδρασής του. Είναι ανόητο να μετράω τα λεπτά του ευρώ και να πετάω τα δεκάρικα σε άχρηστα ψώνια, είναι ηλίθιο να εστιάζω με τέτοια σχολαστικότητα σε ένα μέγεθος, όπως η εξωτερική θερμοκρασία, αφού δεν επηρεάζει ούτε κατά το ελάχιστο τη μέρα μου. Τέτοιες λογικές συνεπαγωγές, όμως, σαν αυτές τις δύο προηγούμενες, απλώς δε λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλο. Κι όταν ακόμη καταλήξουμε σε αυτές, είναι δύσκολο, σχεδόν αδύνατο να επιβληθούμε και να τροποποιήσουμε τη συμπεριφορά μας. Κι αυτό γιατί οι όποιες επιλογές και αντιδράσεις μας βασίζονται περισσότερο στα ένστικτά μας και τη διαίσθησή μας, με αποτέλεσμα η απόφαση να έχει ληφθεί κάποια χιλιοστά του δευτερολέπτου πριν ο καθένας μας συνειδητοποιήσει την επιλογή ως αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης και κρίσης. Όσο τρελό κι αν ακούγεται σε σένα που ψάχνεις να παντρευτείς, μπορεί όταν γράφεις στο χαρτί όλα τα πλεονεκτήματα του πιθανού γαμπρού Κώστα, ο οποίος είναι γιατρός, να σου φαίνονται όλα υπέροχα, αλλά ίσως θα πρέπει να προτιμήσεις τον Σάκη τον υδραυλικό, που ενώ έχει τη λίστα των προτερημάτων του σχεδόν άδεια, εσένα σου κάνει αυτό το «κλικ» κι ας μην έχεις ιδέα το γιατί! Είναι αυτό που προσπαθείς να εξηγήσεις όταν σε ρωτούν οι φίλες γιατί απέρριψες τον γιατρό κι αν τρελάθηκες, και συ απαντάς: «Κάτι μέσα μου μου λέει…».
Το ομολογούν και οι πιο αξιόπιστες έρευνες. Όταν η επιλογή μας έχει να κάνει, για παράδειγμα, με εσώρουχα, μια κατηγορία ρούχων που μπορούν να διαχωριστούν με βάση 3-4 χαρακτηριστικά (χρώμα, υλικό κατασκευής, σχέδιο), τότε αξίζει να προσεγγίσουμε την επιλογή μας ορθολογικά. Θέλω μαύρα, βαμβακερά, σε κλασικό σχέδιο. Μια χαρά! Όταν, όμως, η επιλογή πρέπει να λάβει υπόψη της έναν σωρό παράγοντες, όπως όταν αγοράζουμε νέο αυτοκίνητο (τιμή, χρώμα, μάρκα, σέρβις, ανταλλακτικά, σχήμα, ιπποδύναμη, κατανάλωση, αξία μεταπώλησης, χώροι επιβατών, εξοπλισμός, πορτ-μπαγκάζ κ.ά.), τότε η ασφαλέστερη οδός προσέγγισης της αγοράς (του σωστού αυτοκινήτου για τον καθένα) είναι να πάμε μ’ αυτό που «μας γεμίζει το μάτι».
Όσο λογικό είναι να μετράς τα λεπτά του ευρώ στα βενζινάδικα και μετά να πετάς τα δεκάδες ευρώ σε άχρηστα πράγματα, όσο λογικό σου φαίνεται πως είναι να κολλάς με τις ασήμαντες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας ενώ είσαι παντελώς οχυρωμένος και αλώβητος ακόμη κι από ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας, άλλο τόσο λογικό είναι να πιστεύεις ότι έχεις τον απόλυτο έλεγχο της ζωής σου. Χαλάρωσε, λοιπόν, κι απόλαυσέ την!