Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου, των Εθνών

Από τον Απόστολο Ποντίκα,
 δάσκαλο, θεολόγο, φιλόλογο,
Πολιτικών Επιστημών

Ο Απόστολος των Εθνών, Παύλος, δεν ανήκε στη χορεία των δώδεκα Αποστόλων και δεν αξιώθηκε να γνωρίσει τον Ιησού, αλλά κλήθηκε προσωπικά στο αποστολικό έργο.

Τις πληροφορίες για τον βίο και το έργο του μεγάλου Αποστόλου τις αντλούμε από το βιβλίο των «Πράξεων των Αποστόλων» του ευαγγελιστού Λουκά και από τις δεκατέσσερις Επιστολές του, που είναι γεμάτες με θεολογικό περιεχόμενο.
Γεννήθηκε κάπου μεταξύ 5-15 μ.Χ. στην Ταρσό της Κιλικίας από Iουδαίους εύπορους γονείς, της φυλής του Βενιαμίν, που είχαν και τη ρωμαϊκή υπηκοότητα. Ονομαζόταν Σαούλ, ενώ το ρωμαϊκό του όνομα ήταν Παύλος. Έγινε μέτοχος υψηλής μορφώσεως (κυρίως θεολογικής) και μετά εξελίχθηκε σε σημαίνον μέλος των Φαρισαίων.
Κατά το πρότυπο των περισσοτέρων νομοδιδασκάλων έμαθε μια τέχνη για να εξασφαλίζει τα προς το ζην μέσω ενός χειρωνακτικού επαγγέλματος, αυτό του σκηνοποιού. Ήταν ιδιαίτερα σεβαστός και γνωστός από τους ομοεθνείς του για τις ικανότητες του πνεύματός του.
Ο ζήλος του για τη διατήρηση της εβραϊκής θρησκείας τον μετέτρεψε σε φανατισμένο διώκτη των χριστιανών και παρόντα στον λιθοβολισμό του πρωτομάρτυρα Στεφάνου. Κατά την πορεία του στη Δαμασκό για την πάταξη της εκεί χριστιανικής κοινότητας (περίπου το 36 μ.Χ.), ο Σαούλ αντίκρυσε ένα υπερκόσμιο φως, το οποίο τυφλώνοντάς τον, τον έριξε από το άλογό του. Ταυτόχρονα ακούστηκε μια φωνή να του λέγει: «Σαούλ, Σαούλ, τι με διώκεις;».
Ο τρομοκρατημένος Παύλος ρώτησε: «Τις ει, Κύριε;», για να λάβει την απάντηση: «Εγώ ειμι Ιησούς ον συ διώκεις, αλλά ανάστηθι και είσελθε εις την πόλιν, και λαληθήσεται σοι τι σε δει ποιείν». Το συγκλονιστικό αυτό γεγονός συντάραξε τον Παύλο, που αφού μετανόησε και θεραπεύτηκε από την τύφλωση, κατηχήθηκε και βαπτίστηκε Χριστιανός.
Από τότε, ο Παύλος ξεκίνησε μια επιμελή προετοιμασία, προκειμένου να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία της Εκκλησίας, αναλαμβάνοντας εν συνεχεία το έργο της εκχριστιανίσεως των εθνικών, δηλαδή των μη Ιουδαίων.
Με συνοδεία αγίων συνεργατών, όπως του Βαρνάβα και του Μάρκου, ο Παύλος ξεκίνησε το 48 μ.Χ. την πρώτη μεγάλη αποστολική περιοδεία του, όπου κήρυξαν και ίδρυσαν εκκλησίες στη Σαλαμίνα και την Πάφο της Κύπρου. Στη συνέχεια, ο Παύλος έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Ιερουσαλήμ (48 μ.Χ.) και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο για την πορεία της ιεραποστολής στους εθνικούς. Εκεί κατόρθωσε να πείσει τους λοιπούς Αποστόλους, κάμπτοντας και τη σθεναρή αντίδραση του Πέτρου, ότι η χάρη του Θεού επενεργεί εξίσου σε όποιον άνθρωπο που συντάσσεται με τον Χριστό, ανεξαρτήτου καταγωγής.
Το 52 μ.Χ. με συνεργάτη του τον Σίλα αναχώρησε για τη δεύτερη αποστολική περιοδεία και στα Λύστρα γνωρίστηκε με έναν ένθερμο και ευσεβή νέο, τον Τιμόθεο, που τον ακολούθησε στην πορεία του. Διέβησαν μαζί στην Τρωάδα, όπου είδε όραμα: «Ένας άνδρας Μακεδόνας στεκόταν όρθιος, παρακαλώντας τον και λέγοντας: Διάβα στη Μακεδονία, και βοήθησέ μας» (Πράξ. 16:9). Έτσι, πέρασαν στη Μακεδονία, ιδρύοντας εκκλησίες στους Φιλίππους, πρώτη Χριστιανική Εκκλησία επί ευρωπαϊκού εδάφους, στη Θεσσαλονίκη, στη Βέροια, στην Αθήνα.
Η τέταρτη και τελευταία περιοδεία του Αποστόλου τερματίστηκε στη Δύση, σύμφωνα με την παράδοση. Δεδομένου ότι η εξιστόρηση των υπεράνθρωπων αγώνων του Παύλου στο ιερό βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων τελειώνουν με το τέλος της τρίτης αποστολικής περιοδείας του.
Συνελήφθη (γύρω στο 67 μ.Χ.) και φυλακίστηκε για δεύτερη φορά. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Παύλος αποκεφαλίστηκε, χωρίς προηγουμένως να βασανιστεί, καθώς ο νόμος απαγόρευε τους βασανισμούς στους Ρωμαίους πολίτες. Με τον τρόπο αυτόν, επισφράγισε το γεμάτο από κόπους, πληγές, φυλακίσεις, διωγμούς, συκοφαντίες, στερήσεις, ραβδισμούς, λιθοβολισμούς, οδοιπορίες, ναυάγια, στερήσεις, αγρυπνίες κ.λπ. «Ένα τιτάνιο ιεραποστολικό έργο, κατά το πρότυπο του Αγαπημένου του Κυρίου».
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Η μοναδική του σύνδεση με την Αθήνα υπήρξε η ιεραποστολική του επίσκεψη στην περιώνυμη πόλη των αρχαίων φιλοσόφων, που τερματίστηκε με τη μνημειώδη και πιο πολυσυζητημένη αποστολική περικοπή της ομιλίας του για τον Αναστάντα Χριστό, στον Άρειο Πάγο. Η ομιλία του Παύλου ακολούθησε μια προσέγγιση, αφού εκμεταλλεύτηκε την αθηναϊκή παράδοση, παίρνοντας αφορμή από τον βωμό του Αγνώστου Θεού. Η ύπαρξη του βωμού αυτού σήμαινε την παραδοχή των Αθηναίων ότι δε γνώριζαν τα πάντα επί των θρησκευτικών ζητημάτων και παράλληλα, καταδείκνυε τη θρησκευτικότητά τους, που εξήρε ο Παύλος, καθότι χωρίς να το γνωρίζουν υιοθετούσαν την αθανασία της ψυχής. Έθεσε τις βάσεις του Αποστολικού Λόγου, σύμφωνα τον οποίο οι συνεχιστές και μαθητές του έργου του, Άγιος Διονύσιος Αεροπαγίτης, Άγιος Ιερόθεος, Αεροπαγίτης, Δάμαρις, θα εκχριστιάνιζαν την Αθήνα κατά τη διάρκεια των επερχόμενων γενεών. Θεωρείται ο ιδρυτής της Εκκλησίας των Αθηνών και πρόδρομος των Αθηναίων Αγίων, καταλαμβάνοντας τιμητικά την πρώτη θέση.
Οι θεόπνευστες επιστολές του Παύλου βρίθουν θεολογικών νοημάτων και είναι έργα περιστασιακά, αφού συντάχθηκαν προς ενίσχυση και διαποίμανση των νεοϊδρυθεισών εκκλησιών. Οι δεκατέσσερις αυτές παύλειες επιστολές αποτελούν ένα μεγάλο τμήμα της Καινής Διαθήκης και κατανοούνται καλύτερα σε συνδυασμό με το ιστορικό πλαίσιο που θέτουν οι Πράξεις των Αποστόλων για αυτές. Οι δεκατέσσερις επιστολές, που μας άφησε παρακαταθήκη ο Παύλος, κατέχουν σπουδαία θέση στον Κανόνα της Καινής Διαθήκης: