Γράφει ο Α. Γιουρμετάκης
ΜΙΑ από τα ίδια και φέτος: «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία»... Και από πίσω, η υπογράμμιση του ξύλινου λόγου «...και φέτος, αυτό το σύνθημα είναι επίκαιρο όσο ποτέ...». Μόνο που το ίδιο σύνθημα είναι «επίκαιρο όσο ποτέ» από το 1975... Μια ματιά στο αρχείο της «Ε», θα μας πείσει: στις ομιλίες κάθε 17ης Νοέμβρη, στις συνεντεύξεις των εκπροσώπων των φορέων που διοργανώνουν την τελετή, οι ίδιοι άνθρωποι επαναλαμβάνουν το ίδιο ακριβώς πράγμα «...και ξέρετε, αυτό το σύνθημα σήμερα, είναι επίκαιρο όσο ποτέ...».
ΕΠΙΚΑΙΡΟ το 1985 που, κατά την εκδοχή των τότε πασοκτσήδων και σήμερα συριζαίων «ο Ανδρέας αποκατέστησε τη δημοκρατία και έδωσε ψωμί στον κοσμάκη»... Επίκαιρο το 1989 που, το περί ελευθερίας αίτημα διασταυρωνόταν με τη μοναδική για τα ελληνικά χρονικά άνοδο της Αριστεράς (του ενιαίου, τότε, Συνασπισμού) στην εξουσία κι ορκίζονταν υπουργοί ο Δραγασάκης, ο Κωνσταντόπουλος, ο Κουβέλης... Επίκαιρο το 1998 όταν η Ψωροκώσταινα περπατούσε στους δρόμους με τη σομόν φυλλάδα στη μασχάλη κι αγωνιούσε για τη μετοχή του Καρδασιλάρη... Επίκαιρο το 2004 που το ιδιαίτερο μάθημα ο καθηγητής του δημοσίου το κοστολογούσε 15 και 20 ευρώ την ώρα, και δεν προλάβαινε να τους εξυπηρετήσει όλους... Επίκαιρο το 2005, το 2006, το 2007 που οι σχολικές εκδρομές στην Αθήνα κατέληγαν στη Βίσση και πλήρωναν τη φιάλη 140 ευρώ... Επίκαιρο και το 2007 που, τα Χριστούγεννα στη Βιέννη, συναντούσες περισσότερους Λαρισαίους από Αυστριακούς...
ΨΩΜΙ, παιδεία, ελευθερία...Όταν ασύστολα το εκστομίζεις καμιά τριανταριά χρόνια, υποστηρίζοντας κάθε φορά ότι είναι επίκαιρο ως σύνθημα, με τι λόγια να το υπερασπίσεις σήμερα, που, πράγματι, είναι περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ; Πώς να κινητοποιήσεις τις μάζες μ’ ένα φθαρμένο από την πολυχρησία σύνθημα, όταν στη μικρή κοινωνία της Λάρισας σε θυμούνται το 1979 να το εκστομίζεις ως Κνίτης, το 1987 ως συνδικαλιστής του Δήμου, το 1989 ως δημοτικός σύμβουλος, το 1996 ως γκριζομάλλης, το 2004 ως εργατοπατέρας και το 2014 ως φαλακρός συνταξιούχος;
ΚΟΛΛΗΜΕΝΗ η βελόνα!... «Ψωμί» σε μια πόλη που κάθε γειτονιά της έχει δύο- τρεις υπερσύχρονους φούρνους που πωλούν σαράντα είδη ψωμιού ο καθένας και ταΐζουν τα πιο παχύσαρκα – σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – παιδιά στον κόσμο!... «Παιδεία», σε μια χώρα που το εξάμηνο στα ΑΕΙ μπορεί να διαρκέσει πέντε εβδομάδες με ευθύνη αυτών που διατυπώνουν το αίτημα!... «Παιδεία», στη χώρα στην οποία οι ΕΛΜΕ δεν απαγορεύουν στα διορισμένα στο δημόσιο μέλη τους που κάνουν τα ιδιαίτερα μαθήματα, να φωνάζουν το σύνθημα!... «Παιδεία», στη χώρα στην οποία όποιος διαφωνεί με τον πρύτανη, τον χτίζει με τούβλα στο γραφείο του!... Και βεβαίως, «ελευθερία»... Γιατί πράγματι, λείπει η «ελευθερία» σ’ αυτή τη χώρα... Ο πολίτης νιώθει το αστυνομικό κράτος καθημερινά στο πετσί του (αλλά, μόλις τον γράφει για παράνομο παρκάρισμα ο τροχονόμος, του λέει «ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε;»)!... «Ελευθερία», γιατί οι εκλογές γίνονται μόνο κάθε δυόμισι με τρία χρόνια (εν αντιθέσει με τις λαϊκές δημοκρατίες όπου γίνονται κάθε εξήντα και εβδομήντα) και συμμετέχουν σ’ αυτές μόνο σαράντα κόμματα!... «Ελευθερία», γιατί στα κανάλια καλούνται μόνο οι καθεστωτικοί για να τσακωθούν με τη Λιάνα Κανέλλη (που έχει πιάσει στασίδι από τα 26 της) ή τον Παναγιώτη Λαφαζάνη που ξεκινάει το πρωί από το MEGA για να καταλήξει τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας στο STAR!... Επίκαιρο όσο ποτέ το σύνθημα για «ελευθερία», ώστε να μπορούμε χωρίς φόβο να λέμε «κλέφτες» αυτούς που μας κυβερνούν, «γερμανοτσολιάδες» αυτούς που μιλούν με τους δανειστές, «ηλίθιους» τους αρχηγούς νέων κομμάτων και «βλάκα» τον πρωθυπουργό, χωρίς να κινδυνεύουμε με εξορίες και πολύχρονες ποινές φυλάκισης όπως τώρα, που κάποιοι βγάζουν εκατομμύρια στη τηλεόραση κρίνοντάς τους με επιθεωρησιακό τρόπο!...«Ελευθερία»!... Στη χώρα που ο φασίστας εκθειάζει τηλεοπτικώς τον Χίτλερ κι ο ορθόδοξος αμφισβητεί το ολοκαύτωμα των Εβραίων!...«Ελευθερία»... Στη χώρα που, στο ίντερνετ ο καθένας γράφει ό,τι θέλει, όποια ώρα θέλει και βγάζει τ’ απωθημένα του χωρίς να τον ενοχλεί κανένας!...
ΔΥΣΤΥΧΩΣ, πρέπει να στερηθείς κάτι για να καταλάβεις την αξία του... Οι ογδοντάχρονοι π.χ. που δεν φορούν παρωπίδες «βγαίνουν από τα ρούχα τους» όταν ακούν ότι σήμερα ζούμε σε συνθήκες κατοχής ή χούντας, ότι δεν έχουμε ψωμί να φάμε...Όπως λέει η Άλκη Ζέη: «Θυμώνω όταν ακούω διάφορους να λένε ότι έχουμε κατοχή, πείνα, χούντα. Βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις, αλλά δεν έχουμε ούτε κατοχή, ούτε πείνα, ούτε χούντα. Όμως εμείς, παρόλη την πείνα και την κατοχή, είχαμε κάτι που δεν υπάρχει τώρα, είχαμε όραμα και, άσχετα με το πώς μας βγήκε, πιστεύαμε σ’ αυτό με όλη μας την ψυχή... Απ’ τον καιρό που έγινε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Αριστερά παγκοσμίως δεν βρήκε τον βηματισμό της, με αποτέλεσμα να παραπαίει προσπαθώντας να προχωρήσει με παλιά συνθήματα. Δεν γίνεται έτσι! Περάσαμε από το μολύβι φαμπέρ στον υπολογιστή. Πρέπει και τα κόμματα να το καταλάβουν αυτό και να βρουν νέα συνθήματα. Δεν μπορεί να παλεύεις με παλιά συνθήματα»....
Η ΑΛΚΗ Ζέη δεν είναι αντιδραστική. Δεν είναι «παπαγαλάκι» του συστήματος. Είναι η πλέον μεταφρασμένη (σε πάνω από 20 γλώσσες) συγγραφέας λογοτεχνικών και θεατρικών έργων. Το «καπλάνι της βιτρίνας» το έγραψε το 1963 στη Μόσχα, εξόριστη για πολιτικούς λόγους... Η αντίδρασή της στη στείρα συνθηματολογία δεν οφείλεται στην πρόθεση της να στηρίξει την κυβέρνηση, αλλά τη λογική σ’ αυτή τη χώρα... Γιατί, περισσότερο από «ψωμί, παιδεία, ελευθερία», αυτή η χώρα πάσχει από λογική...
