(Ημέρα μνήμης του Αγίου, η 20ή Οκτωβρίου)
Από τον Γεώργιο Ν. Ξενόφο
Πολλές φωτισμένες μορφές παρέλασαν από τις σελίδες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μια τέτοια ήταν και η εξαιρετική προσωπικότητα του Αγίου Αρτεμίου. Ο Μεγαλομάρτυρας έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ο Μέγας Κωνσταντίνος, εκτίμησε τα ιδιαίτερα χαρίσματά του και τον ανέδειξε σε Δούκα και μετέπειτα σε ανώτατο διοικητή όλης της Αιγύπτου. Όταν, όμως, αργότερα ανέλαβε την εξουσία ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, όχι μόνο δεν αναγνώρισε τον ευσεβή χαρακτήρα του, την ευγένεια της ψυχής του και το ήθος του, αλλά τα θεώρησε μεγάλο μειονέκτημα. Οσο δε για τη χριστιανική του πίστη την έλαβε ως μέγα αμάρτημα. Αφού τον εξευτέλισε θέλησε να τον τιμωρήσει για αυτήν την πίστη του. Η ηρεμία και η γαλήνη που ενέπνεε ο Αρτέμιος συγκλόνιζαν τον αποστάτη βασιλιά και μηχανευόταν όλο και πιο σκληρά βασανιστήρια. Ο Άγιος διατηρεί την ψυχραιμία του και λέει: "Οι δίκαιοι, κι αν πάσχουν και θλίβονται, κι αν ταλαιπωρηθούν και βασανισθούν για λίγο στην παρούσα ζωή θα λάβουν μεγάλες αμοιβές και βραβεία στην αιωνιότητα. Για την αιωνιότητα προοριζόμαστε όλοι οι άνθρωποι. Την αιωνιότητα πρέπει να έχουμε πάντα στη σκέψη μας. Για αυτήν πρέπει και να αγωνιζόμαστε" (Σοφ. Σολομ. γ' 4-5). Ο Άγιος αντιμετώπιζε τα βασανιστήρια με ζηλευτή ψυχραιμία και καρτερία, ώσπου τελικά ο Ιουλιανός διέταξε να του κόψουν το κεφάλι. Ο δήμιος σήκωσε το σπαθί κι αποκεφάλισε τον Άγιο. Έτσι τελείωσε μια ζωή που σύνθημά της είχε: "Να επιδιώκετε τα αγαθά που βρίσκονται στον ουρανό. Προς αυτά να είναι στραμμένες οι σκέψεις σας και όχι προς τα γήινα πράγματα". Μια χριστιανή διακόνισσα, πήρε το λείψανο του Αγίου από την Αντιόχεια και το μετέφερε στην καρδιά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Εκεί τον ενταφίασε σε ένα από τα νησιά των Πριγκιπονήσων, την Οξειά, στην εκκλησία του Προδρόμου. Τεμάχιο λειψάνου του φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Οι Χριστιανοί καταφεύγουμε στη χάρη του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Αρτεμίου και ζητάμε με πίστη τη θεραπεία του σώματος και της ψυχής μας. Ημέρα μνήμης του Αγίου καθιερώθηκε η 20ή Οκτωβρίου και τιμάται δεόντως από την Ελληνική Αστυνομία ως προστάτης της κάθε χρόνο. Απολυτίκιο Ήχος πλ. α'. Ευσέβειας τοις τρόποις καλλωπιζόμενος, αθλητικής αγλαΐας, ώφθης, σοφέ, κοινωνός, προς αγώνας ανδρικούς παραταξάμενος όθεν ως λύχνος φωταυγής, των θαυμάτων τας βολάς, εκλάμπεις τη Οικουμένη, Αρτέμιε Αθλοφόρε, προς σωτηρίαν των ψυχών ημών.
