* Από τη Χρυσούλα Δαρδακούλη
Η βία στην εποχή μας έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και πλήττει όλες τις κοινωνικές ομάδες, ιδιαίτερα όμως τα παιδιά και τους εφήβους. Ο σχολικός εκφοβισμός (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Έρευνες σε διεθνές επίπεδο έχουν δείξει ότι περίπου το 15% των μαθητών έχουν βιώσει κάποια μορφή εκφοβισμού από συμμαθητές τους εντός του σχολικού περιβάλλοντος.
Ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο είναι επιθετικές μορφές συμπεριφοράς με σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους. Έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και στη διαδικασία της μάθησης.
Εμφανίζεται με διάφορες μορφές όπως: λεκτικός (κοροϊδία, απειλές), κοινωνικός (διάδοση φημών, απομόνωση από την ομάδα), σωματικός (χτυπήματα, κλωτσιές), καθώς και ηλεκτρονικός (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου ή μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).
Τα παιδιά που πέφτουν θύματα νιώθουν έντονο άγχος και ανασφάλεια, παρουσιάζουν σχολική άρνηση, εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες και διάφορα ψυχοσωματικά προβλήματα (πονοκεφάλους, πόνους στην κοιλιά, διαταραχές ύπνου), νιώθουν φοβίες και κατάθλιψη.
Οι γονείς συνήθως δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα, γιατί τα θύματα εξομολογούνται το γεγονός του εκφοβισμού πιο εύκολα στους φίλους τους. Οφείλουν λοιπόν αφενός να προσεγγίσουν το παιδί τους, ώστε να τους νιώθει στήριγμα και να αποκτήσει το θάρρος της γνώμης, αφετέρου να έρθουν σε επικοινωνία με το σχολείο και τους αρμόδιους φορείς που ασχολούνται με θέματα παραβατικής συμπεριφοράς.
Το σχολείο από την πλευρά του αποτελεί έναν πρόσφορο χώρο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σχολικής βίας. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να συζητά με τους μαθητές για τους κανόνες συμπεριφοράς, να ενισχύει τη φιλία μεταξύ μαθητών, να ενθαρρύνει τους νέους για συμμετοχή τους στα κοινά, στις τέχνες και τον αθλητισμό, να προβάλλει πρότυπα σωστής συμπεριφοράς, να αντιμετωπίζει τις αιτίες απομόνωσης και περιθωριοποίησης μαθητών.
Εν κατακλείδι, εκπαιδευτικοί και γονείς καλούνται να ακολουθήσουν ενιαία γραμμή για την αντιμετώπιση της βίας και αν κριθεί απαραίτητο να συνεργαστούν με τους αρμόδιους φορείς και τις Υπηρεσίες που αγωνίζονται για την εξάλειψη της νεανικής παραβατικότητας. Τα παιδιά έχουν απόλυτο δικαίωμα σε ένα σχολικό περιβάλλον που να τους παρέχει ασφάλεια, σιγουριά και προστασία, σε ένα σχολείο που να δημιουργεί προϋποθέσεις για δημιουργική μάθηση και ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και που προάγει την υγιή νοητική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, του αυριανού πολίτη της κοινωνίας μας.
* Η Χρυσούλα Δαρδακούλη είναι Δασκάλα
