Ο θάνατος του εμποράκου

Από τον Δημήτρη Μάρδα,
καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ.,
π. αν. υπουργό Οικονομικών
και υφ/γό Εξωτερικών

Προκαλούν ανησυχία οι διατάξεις του νέου Νόμου 5019/2023 -και αυτός παραμονές εκλογών-, ο οποίος αναφέρεται στη λειτουργία των καταστημάτων όλες τις ημέρες της εβδομάδας, όλες τις ώρες και τις 24 ώρες λοιπόν. Ο νόμος αφοράένα σημαντικό σύνολο καταστημάτων που

ανήκουν σε δώδεκα κλάδους.
«Συγχαρητήρια, ένας ακόμα νόμος… εις βάρος της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Συνεχίστε, είμαστε ακόμη ζωντανοί. Σας ενημερώνουμε, όμως, ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι πλέον πολύ σκληρές για να πεθάνουν...» σημειώνει σε επιστολή του στις 3 Απριλίου προς τον υπουργό Ανάπτυξης, ο κ. Παντελής Φιλιππίδης, πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Εμπορικών Συλλόγων της Κεντρικής, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Συνεχίζοντας, ο κ. Φιλιππίδης τονίζει στην επιστολή του ότι: «Θέλουμε να σας ενημερώσουμε ότι εκτός από τα ξενοδοχεία, τα πρατήρια υγρών καυσίμων και τα γραφεία τελετών, που για λόγους ανάγκης λειτουργούν όλο το 24ωρο, οι υπόλοιπες επιχειρήσεις έχουν ξεπεράσει το σύνδρομο της σκλαβιάς και λειτουργούν με ανθρώπινα ωράρια το 2023».
Ο νόμος αυτός, έτσι όπως γράφηκε, εξυπηρετεί μόνο τις αλυσίδες καταστημάτων και τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, προκαλώντας για ακόμα μια φορά προβλήματα στις οικογενειακές επιχειρήσεις, που εύλογα αδυνατούν να είναι ανοιχτές όλο το 24ωρο.
Όμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι εκεί εργαζόμενοι. Με έναν συγκαλυμμένο τρόπο μέσα από τις διατάξεις του και αυτός ο νόμος δίνει το «πράσινο φως» για 24ωρη στη λειτουργία των μεγάλων επιχειρήσεων.
Είναι αδύνατον, όμως, μια οικογενειακή επιχείρηση να επωμισθεί το βάρος μιας τέτοιας ρύθμισης. Να επισημάνουμε, τέλος, ότι τα μαγαζιά τα κρατά ανοιχτά η ζωντάνια της αγοράς και όχι ο εθελοντισμός για 24ωρη εργασία, που προκύπτει από κάποιον γραφειοκράτη που σύνταξε έναν νόμο για την αγορά!
Βέβαια, στον αντίλογο των θέσεων του νόμου προτάσσεται το γεγονός ότι τα ανωτέρω μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή μόνο μετά την αρχική έγκριση των τοπικών Εμπορικών Συλλόγων.
Οπότε δεν πρόκειται να εφαρμοστούν! Εδώ επισημαίνονται τα εξής: Πρώτον, πλην ενός Εμπορικού Συλλόγου, της Θεσσαλονίκης, δεν υπάρχει αντίδραση στις προβλέψεις του εν λόγω νόμου από άλλους. Ο νόμος ψηφίσθηκε εδώ και δύο μήνες. Δεύτερον,  ουδείς υπουργός προτείνει έναν νόμο προς ψήφιση όταν γνωρίζει ότι αυτός δεν θα εφαρμοστεί εξαιτίας κάποιων διατάξεών του.
-Τη μη ευοίωνη εικόνα της αγοράς συμπληρώνουν, επίσης, και άλλα στοιχεία. Αναλυτικότερα, οι απώλειες στον τζίρο των καταστημάτων της λιανικής είναι σημαντικές. Ο κ. Φιλιππίδης θεωρεί ότι τα καταστήματα έχασαν θεαματικά έδαφος, καταγράφοντας απώλειες του τζίρου τους κατά 50%, από το 2019 έως σήμερα. Στο πλαίσιο αυτό, η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος, που εύλογα εισάγει αβεβαιότητα και κρατά τον καταναλωτή επιφυλακτικό στις αγορές του, έρχεται να δώσει ένα άλλο ράπισμα με την κάμψη των πωλήσεων.
Και σε όλη αυτήν την κατάσταση έρχονται και τα χαμηλά εισοδήματα πολύ κόσμου που είναι ανεπαρκή για να καλύψουν τις οικογενειακές ανάγκες όλο τον μήνα. Να σημειώσουμε ότι μελέτη της ΓΣΕΒΕΕ σημείωνε ότι το 52% του πληθυσμού βλέπει να εξανεμίζεται το εισόδημά του στις πρώτες 18 ημέρες του μήνα.
Υπάρχει μια σωρεία μέτρων υπέρ των μικρών επιχειρήσεων που εφαρμόζονται στα άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και τα οποία δίνουν ανάσες ζωής. Πολλά από αυτά δεν απαιτούν υψηλά κονδύλια ή χρειάζονται ελάχιστα χρήματα για να εφαρμοστούν. Αποτελούν, όμως, καλές πρακτικές διαχρονικά για αντιγραφή. (βλ. αναλυτικότερα http://mardas.eu/2009/09/11/εισήγηση-για-μέτρα-στο-εμπόριο-και-παρ.).
Αντί αυτού, εδώ προτιμώνται μέτρα που οδηγούν στην όλο και μεγαλύτερη συρρίκνωση των μικρών και οικογενειακών επιχειρήσεων, φλερτάροντας τις μεγάλες.
Την απασχόληση, όμως, την κρατούν στα υφιστάμενα επίπεδα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις!