* Χρηστίδου Παρασκευή
Λογοθεραπεύτρια
Ο τραυλισμός κάνει την εμφάνισή του κατά τη νηπιακή ηλικία, ανάμεσα στα 2 με 5 έτη και μπορεί να ξεκινήσει είτε σταδιακά, είτε απότομα. Ακόμη, χαρακτηρίζεται από λεκτικές και συναισθηματικές διαστάσεις και μπορεί να επηρεάσει την κοινωνικότητα του παιδιού, ενώ εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια. Πριν γίνει λόγος όμως για τον τραυλισμό, πρέπει να γίνει μια αναφορά στο πώς καθορίζεται ο ρυθμός της ομιλίας ενός ατόμου.
Ο εισπνεόμενος αέρας περνά από τη ρινική κοιλότητα, τον φάρυγγα, τον λάρυγγα, την τραχεία και καταλήγει στους πνεύμονες. Κατά την επιστροφή του ο αέρας περνά από τις ίδιες δομές και διαφεύγει από τη ρινική ή τη στοματική κοιλότητα. Η ‘διαδρομή’ αυτή είναι η ροή του αέρα που καθορίζει τον ρυθμό της ομιλίας ενός ατόμου. Ο ρυθμός της ομιλίας εξαρτάται από:
* Την αναπνοή
* Τη λειτουργική και δομική επάρκεια των δομών που διέρχεται ο αέρας
* Τη δυνατότητα συντονισμού της φωνής και του αέρα για την παραγωγή φωνημάτων, λέξεων και προτάσεων
Ο τραυλισμός είναι η διαταραχή στη ροή της ομιλίας και εμφανίζεται με ασυντόνιστες κινήσεις του μυϊκού συστήματος, της αναπνοής, της φωνής και της άρθρωσης, ενώ παρουσιάζεται στην αρχή ή στη μέση του λόγου, σαν επανάληψη συλλαβών, φθόγγων και λέξεων, ή σαν ένα επίμονο κόμπιασμα σε ένα φθόγγο. Αφορά τη διαταραχή του ρυθμού, της προσωδίας και της ταχύτητας της ομιλίας.
Οι τραυλισμός χωρίζεται σε 3 κατηγορίες:
* Κλονική μορφή: χαρακτηρίζεται από την επανάληψη συλλαβών(κα-κα-καλημερα)
* Τονική μορφή: χαρακτηρίζεται από διαταραχές στην προσωδία, την μελωδικότητα της ομιλίας(εεεεεε-φαγα)
* Κλονικοτονική μορφή: όπου παρατηρούνται και οι δύο μορφές μαζί
Δεν είναι ακόμη γνωστά τα αίτια του τραυλισμού. Ο τραυλισμός μπορεί να προκαλείται από διαφορετικούς παράγοντες σε κάθε άνθρωπο ή να είναι αποτέλεσμα συνδυασμού αιτιών. Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν πως υπάρχει πρόβλημα σε επίπεδο ψυχολογίας, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για κληρονομική βάση.
Ο τραυλισμός του κάθε παιδιού είναι διαφορετικός. Υπάρχουν διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις που ταιριάζουν στο κάθε παιδί. Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης, στόχος του θεραπευτικού προγράμματος είναι το παιδί να μπορέσει να μορφοποιήσει ή να τροποποιήσει τον τραυλισμό του και να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερα τα συμπτώματά του.
Το θεραπευτικό πλάνο του λογοθεραπευτή για τον τραυλισμό περιλαμβάνει αρχικά ασκήσεις χαλάρωσης για τους μιμικούς και τους αρθρωτικούς μύες. Είναι πολύ σημαντικό το άτομο να είναι ήρεμο και χαλαρό. Η χρήση λογοθεραπευτικού μασάζ είναι σημαντική καθώς έτσι ευαισθητοποιούνται τα αισθητήρια νεύρα της επιδερμίδας και των μυών με αποτέλεσμα να γίνεται καλύτερα η τροφοδοσία των μυών, του λεμφικού συστήματος και του μεταβολισμού. Τέλος, πραγματοποιούνται ασκήσεις σωστής αναπνοής και φώνησης.
Μερικές συμβουλές προς τους συγγενείς ατόμων με τραυλισμό:
* Δεν θα πρέπει να αγχώνετε το παιδί για τον τρόπο που μιλάει.
* Να μην δείχνετε τη δυσαρέσκειά σας ή το άγχος σας. Κάθε σας συναίσθημα ‘περνάει’ και στο παιδί.
* Μην του κάνετε παρατηρήσεις επί μονίμου βάσεως. Σε μια τέτοια περίπτωση μόνο κακό μπορείτε να κάνετε.
* Δώστε ένα χρονικό περιθώριο για την απάντηση του παιδιού. Μην βιάζεστε να λάβετε απάντηση αμέσως. Τα παιδιά θέλουν τον χρόνο τους.
* Δώστε βαρύτητα στο τι λέει και όχι στο πως το λέει.
* Καλό είναι να καταγράφονται γεγονότα, μέρη ή καταστάσεις ακόμη που πυροδοτούν τέτοια τραυλικά επεισόδια, ώστε να αποφεύγονται.
* Συχνά στην ηλικία των 3-4 ετών, τότε που το λεξιλόγιο του παιδιού αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, είναι πιο εύκολο για τα παιδάκια στην προσπάθειά τους να πουν όλα αυτά που θέλουν, να παρουσιάσουν ένα ‘παροδικό’ τραυλισμό(στην πορεία σταματάει). Συχνό λάθος των γονιών είναι να προσπαθούν να διορθώνουν συνεχώς το παιδί, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να εδραιώνεται η δυσκολία αυτή της ομιλίας του.
