Ο φάκελος της Κύπρου «άνοιξε», αλλά σοφότεροι δεν γίναμε σε Ελλάδα και Κύπρο. Λιγοστό φως θα ρίξουμε σήμερα πλησιάζοντας πρόσωπα που είχαν ρόλο στα πράγματα και δίνουν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
«...Πιάσαμε με υποκλοπή, αναφορά του σταθμάρχη της CIA στην Κύπρο. Του είπαν να χρησιμοποιήσει πράκτορες και ζητούσαν από τον Lagley, πόσο budget θέλει. Αυτός απαντούσε: «Δεν χρειάζομαι καθόλου». Του λένε «Γιατί;», «Γιατί οι Έλληνες είναι φθηνοί προδότες, αρκεί να τους τάξεις, κάποια θέση». (Αντιπλοίαρχος Π. Νικολόπουλος, διευθυντής 2ου Γραφείου ΓΕΝ).
Ο Νικολόπουλος ήταν μετριοπαθής, απογοητευμένος απ’ το καθεστώς της 1ης και 2ης Χούντας. Τα λέει το 2002, στον απόστρατο Α. Κακαρά: «... Εξ ου και μετά από λίγο, διεφώνησα εγγράφως. Έστειλα επιστολές από τον Δεκέμβριο, στον Αραπάκη (αρχηγός ΓΕΝ) και στον Ιωαννίδη, ότι δεν θα συμμετέχω πλέον στο πολιτικό σκέλος της νέας κατάστασης. Θα ασχολούμαι ψυχρά με τα στρατιωτικά μου καθήκοντα, πώς θα φτιάξουμε πιο δυνατό ναυτικό. Είδα τα ίδια που γινόντουσαν επί Παπαδόπουλου. Αξιωματικοί χωρίς ανάλογες γνώσεις τηλεφωνούσαν του Υπουργού και δίναν κατευθύνσεις. Οι υπουργοί ήταν κι αυτοί ανδρείκελα κι όλες οι ηγεσίες. Γι’ αυτό είπα στον Ιωαννίδη ότι θα αναγκαστώ να είμαι και πάλι εναντίον αυτού του κατεστημένου και η Ελλάς δεν είναι Βραζιλία που γίνονται όλο ανατροπές».
Ήταν πρωί, 18 Ιουλίου 1974 (2 μέρες πριν τον Αττίλα 1). Μια συνάντηση της Ομάδας Ειδικών Δράσεων, υπό την προεδρία του Χένρι Κίνινγκερ εξελίσσεται:
Secretary Kissinger: {...} Γνωρίζω ότι ορισμένοι απ’ τους συναδέλφους μου πιστεύουν ότι υποστηρίζουμε την ανατροπή της Κυβέρνησης Ιωαννίδη, αλλά αυτό δεν είναι πολιτική μας. {...} Στόχος μας είναι να αποφευχθεί ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος, η σοβιετική επέμβαση ...και η ενίσχυση του ΑΚΕΛ. {...} Δεν ανησυχώ για τον Ιωαννίδη. Αν πέσει, καλώς. Αυτό δεν με ανησυχεί. Αφήστε τον να πέσει λόγω της δικής του ανικανότητας. Το να ξεφορτωθείς τον Ιωαννίδη δεν είναι άλλη ανησυχία από το να κρατήσεις τον Ιωαννίδη. Δεν είναι παράγοντας. {...}
Mr. Colby: Είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα. (Παράθεση αρχείων, Νίκος Λυγερός).
Με την εισβολή στην Κύπρο «Πολεμικό Συμβούλιο έχει κι η Χούντα. Ο Μπονάνος (αρχηγός ενόπλων δυνάμεων) προτείνει επιστράτευση κι ετοιμασίες που θα εκληφθούν από Τουρκία – ΗΠΑ, πολεμικές.
- Ανδρουτσόπουλος: «Η Αμερική δεν θέλει πόλεμο Ελλάδας – Τουρκίας, κάποιος θα πληρώσει τα έξοδα (το μάρμαρο) ή εμείς ή η Τουρκία».
- Ιωαννίδης: «Άρχισε ένας πόλεμος. Πρέπει να το καταλάβουμε. Η Τουρκία, άρχισε τον πόλεμο. Ν’ ανακληθεί αμέσως το κλιμάκιο της Σμύρνης. Τι ΝΑΤΟ; Θα θυσιαστούμε εμείς για τη Δυτική συμμαχία; Μα δεν την ξέρουμε τη λύση κ. Πρωθυπουργέ. Αυτοί θα βγούνε στην Κερύνεια και θα μπουν. Αυτό που θέλουν οι Τούρκοι το κάνουν, ποια έξοδα...».
- Ανδρουτσόπουλος: «Εννοώ αν θα τους σταματήσουμε...».
- Ιωαννίδης: «Μα θα τους σταματήσουμε μετά, αφού πάρουν το λιμάνι και ενώσουν με τη Λευκωσία, τότε θα σταματήσουν».
Τα ηχητικά ντοκουμέντα για την εισβολή στην Κύπρo (38 λεπτά), που φέρει στο φως ο Παπαχελάς στο πολιτικό του θρίλερ «Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974», προβληματίζουν. Απορώ αυτά τα μυαλά, πώς έμειναν στην εξουσία επί 7 χρόνια; Τους ενδιέφερε η διαιώνιση της «εξουσίας» τους κι όχι η τύχη της Κύπρου; Το ίδιο ισχύει και για την Κυβέρνηση Καραμανλή; «Αδράνησε» στον Αττίλα 2 για ν’ αρχίσει ανέφελα η νέα πολιτική του περίοδος; Τις κορυφαίες στιγμές, σύγχυσης, απόγνωσης ή μάλλον κενού εξουσίας μεταφέρει πρώην πρέσβης που ανήμερα της εισβολής περνούσε έξω απ’ το Υπουργείο Εξωτερικών και του ζητούν ν’ ανέβει, γιατί ο Κίσιγκερ περιμένει ...στο τηλέφωνο. «Του μίλησα σκληρά» είπε ο διπλωμάτης (δεν θυμάμαι τ’ όνομά του).
Ποιος «γάνωσε» το μυαλό του Ιωαννίδη (όσο υπήρχε). Ο Ετσεβίτ; «Αν δεν χτυπήσετε, δεν θα χτυπήσουμε» οι ΗΠΑ; «Δευτέρα θα πάνε οι Τούρκοι στη Γενεύη, θα πάρουνε μια βάση και η λοιπή χώρα θα ενωθεί με την Ελλάδα». Η CIA; Ο φόβος, το ένστικτο αυτοσυντήρησης; Τα μυστικά τα πήρε στον τάφο.
Ωστόσο κάτι μαθαίνουμε απ’ τον Νικολόπουλο: «Πήγα στις 9:00 π.μ. και είπα ότι το αρματαγωγό, με την ΕΛ.ΔΥ.Κ. να το ξαναστείλω πίσω (Κύπρο). Για να τους εκβιάσω, είπα ψέματα ότι είναι στην Πάφο, ενώ κόντευε να φτάσει στη Ρόδο. Αυτοί θα έπρεπε να βγουν να πολεμήσουν. Ο Μπονάνος είπε «Άστο, να τελειώσει το Συμβούλιο και να δούμε τι θα γίνει». Τους είπα ότι αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους διότι τούρκικα αεροπλάνα θα το βουλιάξουν και θα πνιγούν άνθρωποι και πλοίο. Επενέβη ο Ιωαννίδης με τον Γκιζίκη, ο οποίος μου είπε «Στείλτο». Ανέβηκα στο αρχηγείο και είπα να γυρίσει πίσω και πήγε ο Χανδρινός. Ίσως σήμερα να αισθάνομαι τύψεις, γιατί πολλά παιδιά απ’ αυτά σκοτώθηκαν, ενώ ήταν φτιαχτό να την πουλήσουμε την Κύπρο».
Πράγματι ο πλωτάρχης Χανδρινός έδρασε στην Πάφο. Με τα πυροβόλα του πλοίου άρχισε να σαρώνει τις θέσεις των Τουρκοκυπρίων. Βάλλοντας σχεδόν 1.000 βλήματα, υποχρέωσε δύο τάγματα Τουρκοκυπρίων να υψώσουν λευκή σημαία. Με την υποστήριξη του «Λέσβος», οι ελληνικές δυνάμεις υπερίσχυσαν άμεσα και οι Τουρκοκύπριοι άρχισαν να παραδίδονται κατά δεκάδες. [Οι Τούρκοι πανικοβλήθηκαν, έτσι βούλιαξαν και το δικό τους «Kocatepe» (Militaire)].
«Το δόγμα Γρίβα ήταν: «Ο εχθρός στη θάλασσα». Ούτε σπιθαμή της Κύπρου στους Τούρκους, γιατί και βάση να τους έδινες, μ’ ενισχύσεις θα την καταλάμβαναν όλη. Ανεξαρτήτως αν πηγαίνανε υποβρύχια, αεροπλάνα, σύμφωνα με τα σχέδιά μου (μηχανικός), οι δυνάμεις που είχαμε τοπικώς στην Κύπρο, αν πολεμούσαν ήταν αδύνατο οι Τούρκοι να βγουν έξω και λόχος να πυροβολούσε, δεν θα έβγαιναν» (Νικολόπουλος).
Αιχμάλωτοι, αγνοούμενοι, πρόσφυγες, βιασθείσες, νεκροί και ζωντανοί, όλοι Κύπριοι και Ελλαδίτες αποζητούν απαντήσεις! Δυστυχώς, μετέπειτα ηγεσίες και πολίτες αντάμα είναι κατώτεροι των περιστάσεων.
Από τον Πέτρο Ιωάννου*
* Ο Πέτρος Ιωάννου είναι απόμαχος της Εκπαίδευσης.
