Καθηγ. Φώτιος Θ. Γραβάνης, Ομότιμος Καθηγητής του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας
Σαν σήμερα το 1974, εκδηλώθηκε η Τουρκική στρατιωτική προέλαση στην Κύπρο, με το κωδικό όνομα «Αττίλας ΙΙ». Είχε προηγηθεί στις 20 Ιουλίου 1974 (25 ημέρες πριν) η Τουρκική απόβαση στην Κερύνεια («Αττίλας Ι») και η δημιουργία μικρού προγεφυρώματος περί την πόλη.
Τρεις (3) ημέρες αργότερα (23/07/74) κατέρρευσε το δικτατορικό καθεστώς της Αθήνας και κλήθηκε και ορκίσθηκε ως Πρωθυπουργός από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Στρατηγό Φ. Γκιζίκη (σημαίνον στέλεχος της στρατιωτικής χούντας) ο πρώην Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής (ο οποίος αυτοβούλως είχε εγκαταλείψει την ενεργό πολιτική και την Χώρα τον Νοέμβριο του 1963 και διέμενε στο Παρίσι), αφού σχημάτισε Κυβέρνηση από πρώην πολιτικά πρόσωπα που μετείχαν στη διακυβέρνηση της Χώρας προ της επιβολής της δικτατορίας.
Πρηγήθηκαν όμως τα εξής:
Την 01/07/74, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απέστειλε επιστολή-τελεσίγραφο προς τον Στρατηγό Φ. Γκιζίκη για ανάκληση σχεδόν του συνόλου των Ελλήνων Αξιωματικών της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου (που ισοδυναμούσε με πρόθεση διάλυσής της), η οποία εάν δεν πραγματοποιούνταν από την Αθήνα, θα γινόταν απέλασή τους από την Κύπρο. Το νοσηρό κλίμα μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας και η εμφύλια διαμάχη στην Κύπρο (με «Μακαριακούς» και «Αντιμακαριακούς»), είχε ως επακόλουθο (15/07/74) την επέμβαση της Εθνοφρουράς με την προτροπή των δικτατόρων της Αθήνας για την ανατροπή του Μακαρίου, με στόχο την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Ο διασωθείς από τους Βρεταννούς (!!) Μακάριος, μεταβάς στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, κάλεσε (19/07/74) τις λοιπές (εκτός της Ελλάδας) εγγυήτριες Δυνάμεις (δηλαδή, τη Βρεταννία και την Τουρκία) να επέμβουν για την αποκατάσταση της Συνταγματικής τάξεως στην Κύπρο. Αυτή η πρόσκληση ήταν η «νόμιμη» αφορμή για την Τουρκία να επέμβει στρατιωτικά, όχι (όπως αποδείχθηκε) για αποκατάσταση της Συνταγματικής τάξεως αλλά για την, Βρεταννικής εμπνεύσεως και ανοχής (αν όχι συνδρομής), κατάληψη της Κύπρου μέχρι την, Βρεταννικής χάραξης, «πράσινη γραμμή», για δημογραφική αλλοίωση με εποικισμό και παγίωση τετελεσμένων. Κατάσταση, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Πρέπει να λάβει κανείς υπόψη και την τότε στρατιωτική υπεροχή της Ελλάδος έναντι της Τουρκίας.
Αυτή είναι η συνοπτική περιγραφή των γεγονότων ενός μηνός (από 15/07/74 μέχρι 14/08/74) που είχαν ως αποτέλεσμα την προδοτική απώλεια Εθνικού εδάφους, την εις βάρος του Ελληνισμού εθνοκάθαρση, τη μετατροπή 200.000 κατοίκων σε πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, με χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες και ακόμη αγνοούμενους στην Κύπρο και την πτώση της Δικτατορίας και αποκατάσταση του Κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα.
Γεννώνται όμως εύλογα ερωτήματα, που παραμένουν αναπάντητα:
1. Αν δεχθεί κανείς την «ερασιτεχνική» διπλωματική δραστηριότητα των αποκομμένων από την διεθνή Δημοκρατική Κοινωνία δικτατόρων της Αθήνας και τους αποδώσει καθ’ ολοκληρία την τουρκική εισβολή (20/07/74) και τη δημιουργία μικρού τουρκικού προγεφυρώματος στην Κερύνεια, τι πρέπει να σκεφθεί κανείς για την εξ αιτίας του Αττίλα ΙΙ τουρκική προέλαση (14/08/74) και κατάληψη του 40% του Κυπριακού εδάφους, ενώ ασκούσαν την εξουσία «επαγγελματίες» πολιτικοί και με κατά τεκμήριο διπλωματική δεινότητα διαπραγματευόμενοι; Αλήθεια τι διαπραγματεύονταν με τους εισβολείς και τους πάτρωνές τους;
2. Πως μπορεί κανείς να εξηγήσει λογικά, ότι μέσα σε 25 ημέρες η προϋπάρχουσα ελληνική στρατιωτική υπεροχή έναντι της Τουρκίας, να έχει δώσει τη θέση της σε πλήρη στρατιωτική απραξία με επιστέγασμα την γνωστή Πρωθυπουργική δικαιολογία «Η Κύπρος κείται μακράν» και την ολοκλήρωση του «Αττίλα ΙΙ»;
3. Γιατί μέχρι σήμερα δεν «άνοιξε» ο λεγόμενος «Φάκελλος της Κύπρου»;
4. Τελικά, ποιοι έχουν ευθύνες για την Εθνική τραγωδία;
Δεν γνωρίζω αν, ευρισκόμενος εν ζωή, θα υπάρξει διαλεύκανση της τραγωδίας της Κύπρου. Η επιμονή όμως της επίσημης Πολιτείας στην διατήρηση επί 40 χρόνια της νεφελώδους αδιαφάνειας, στη μη απόδοση Δικαιοσύνης και στην ατιμωρησία των υπευθύνων, δημιουργεί και παγιώνει την εξίσου νεφελώδη ατεκμηρίωτη απόδοση κατηγοριών προδοσίας σε δικαίους και αδίκους. Τα θύματα όμως είναι εδώ και παραμένουν, κληρονομώντας στους απογόνους τους την πικρή γεύση της αδικίας και διογκώνοντας την αμφισβήτηση προς την Πατρίδα.