Κατά τις δημόσιες εμφανίσεις του, στην Ολυμπία, στους Δελφούς αλλά κυρίως στην Αθήνα χρησιμοποίησε τη ρητορική του δεινότητα για να προωθήσει την ιδέα της πανελλήνιας ένωσης των Ελλήνων, άποψη που υιοθέτησε προπάντων ο μαθητής του Ισοκράτης. Ο Γοργίας ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη Ρητορική, γιατί θεωρούσε την τέχνη της Πειθούς το ύψιστο αγαθό. Γι’ αυτόν δεν υπάρχει απόλυτη γνώση για τίποτα, παρά μόνο γνώμη, πιθανότητα. Συνεπώς εκείνο που τον ενδιαφέρει είναι η ικανότητα να διατυπώνει ο άνθρωπος τη γνώμη του με πειστικό τρόπο και έτσι να πετυχαίνει τον σκοπό του. Θεωρούσε ότι όποιος κατέχει τη ρητορική τέχνη μπορεί να εξουσιάσει τους άλλους ανθρώπους και να τους κατευθύνει όπως θέλει σύμφωνα με τα προσωπικά του θέλω. Όπως συνήθιζε να λέει, μπορούσε να υποδουλώνει τους ανθρώπους όχι με τη βία αλλά με την πειθώ. Σημασία έχει η αληθοφάνεια όχι η αλήθεια. Σημασία έχει να πείσει κανείς και όχι το δίκαιο ή το άδικο. Ήταν τόσο σίγουρος για τις ικανότητές του που συχνά ζητούσε από του συνομιλητές του να διαλέξουν εκείνοι το θέμα και μετά τους έπειθε και τους κατεύθυνε όπου ήθελε εκείνος.
Ως ιδρυτής του έντεχνου αττικού πεζού λόγου οδήγησε τη φιλοσοφία σε έναν χώρο που μέχρι τότε δεν είχε ανακαλυφθεί. Ο Γοργίας είναι ο πρώτος άνθρωπος στην παγκόσμια ιστορία που κατάλαβε τη δύναμη της υποβολής. Κατάλαβε ότι αυτή είναι μια πανίσχυρη δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για καλό, όσο και για κακό. Υποστήριξε ότι οι τραγωδίες, η ποίηση, η ζωγραφική έχουν τη δύναμη να διεγείρουν τα συναισθήματα των ανθρώπων και υποστήριξε την ιδέα της παραίσθησης, της δικαιολογημένης δηλαδή απάτης.
Σχετικά με το θέμα της αρετής υποστήριξε μια εντελώς διαφορετική άποψη σε σχέση με τους άλλους σοφιστές. Για τον Γοργία η αρετή είναι μια ορισμένη ποιότητα συμπεριφοράς που έχει στενή σχέση με την πραγματικότητα και τις κοινωνίες. Επειδή όμως οι κοινωνίες αλλάζουν, αλλάζει αναπόφευκτα και το τι είναι η αρετή. Κάτι που θεωρείται ηθικό σε μια ορισμένη εποχή, σε μια άλλη εποχή θεωρείται ανήθικο. Μια κοινωνία μπορεί να θεωρεί ηθικό κάτι και ταυτόχρονα μια άλλη κοινωνία το ίδιο χαρακτηριστικό να το θεωρεί ανήθικο. Γι’ αυτόν η αρετή είναι μια αφηρημένη έννοια, γιατί ουσιαστικά δεν υπάρχει. Πιστεύει ότι άνθρωποι που κατέχουν την τέχνη της πειθούς και χρησιμοποιώντας την ψυχαγωγία, μπορούν να κατευθύνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ως ηθικό, ό,τι θέλουν εκείνοι.
Ο Γοργίας ήταν από τους πιο ακριβοπληρωμένους σοφιστές και πάρα πολλοί νέοι που ήθελαν να ασχοληθούν με τα κοινά έτρεχαν να μαθητεύσουν κοντά του. Είναι ο πρώτος που έβαλε ποιητικά στοιχεία στον πεζό λόγο, έφτιαξε κανόνες ρητορικής και χρησιμοποίησε διάφορα σχήματα, μεταφορές, αντιθέσεις, που προς τιμήν του ονομάστηκαν Γοργεία σχήματα.
Σε πολλές πόλεις που πήγε αντιμετώπισε οργή και διώχθηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Άργος επέβαλαν πρόστιμο σε όποιον παρακολουθούσε μαθήματά του. Αντίθετα στη Λάρισα έτυχε θερμής υποδοχής. Στην πόλη αυτή πέθανε το 375 π.Χ., σε ηλικία 108 χρονών έχοντας πλήρη πνευματική διαύγεια. Όταν κάποιος τον ρώτησε γιατί θέλησε να ζήσει τόσο πολύ, απάντησε: δεν έχω τίποτε εναντίον των γηρατειών.
Από τον Νίκο Τάχατο,
φιλόλογο
