Πόσο μου λείπει ο σχολιασμός κατά τη διάρκεια του πρωινού καφέ διαφόρων θεμάτων, επίκαιρων και μη, η άποψη των φίλων μου και άλλων συμμετεχόντων εκ της περιτροπής, οψέποτε αυτό συνέβαινε! Τώρα αντ’ αυτής προκύπτει ένας σύντομος περίπατος με έναν, δύο ίδιους πάντα φίλους, μετά την επίσκεψη στον φούρνο της ίδιας καφετέριας, της οποίας ο χώρος χάσκει τώρα βουβός, άψυχος, ίδιος με άδειο κέλυφος!
Η προσπάθεια περιορισμού της πανδημίας επιβάλλει, και ορθά βέβαια την ελαχιστοποίηση του αριθμού των προσώπων της συναναστροφής μας. Όμως ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος να ανήκει σε ευρύτερα σύνολα πέρα από το οχυρό της οικογένειας. Γιατί η δόμηση της εσωτερικότητάς του, το πρόσωπο που αποκτά απέναντι στους συμπολίτες του, είναι το καταστάλαγμα της ζύμωσης και εντέλει σχηματοποίησης των φυσικών βεβαίως, μα το κυριότερο των πνευματικών ερεθισμάτων που προσλαμβάνει.
Την ώρα που γράφω αυτό το κείμενο απολαμβάνω από το παράθυρο του γραφείου μου το απέραντο λευκό χαλί του χιονιού. Μικρούς και μεγάλους μας ηρεμεί η μαγεία της θέας του. Γιατί άραγε γαληνεύει ο νους κοιτώντας το; Το χρώμα του είναι η σύνθεση άπειρων συχνοτήτων κυμάτων του φωτός σε μια κοινή έκφανση. Κι εγώ, με μία ονειροβατική ίσως διάθεση, το παρομοιάζω με μια προσδοκώμενη αβίαστη σύνθεση έκφρασης των συμμετοχών πολιτών, γιατί όχι και σε μία παγκόσμια διάδραση! Αν συνέβαινε αυτή δε θα μας συνέπαιρνε η γαλήνη της κοινωνικής ισορροπίας την οποίαν όλες οι φιλοσοφίες και τα κοινωνικά συστήματα διατείνονται ότι στοχεύουν;
Όμως η πανδημία στρογγυλοκάθισε για τα καλά σ’ όλη την υφήλιο. Σ’ αυτό το οικοσύστημα που κυριαρχήσαμε και τη βιβλιεντολή του «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε» τιμήσαμε υπέρ το δέον! Όμως τα συστήματα ευρισκόμενα ως εκ του ορισμού τους σε κατάσταση ισορροπίας, κάνουν ό,τι μπορούν για να τη διατηρήσουν. Ο τοκοφόρος πλανήτης μας, όσο και να μη μας συμφέρει, αισθάνεται ότι του καθίσαμε άσχημα στον σβέρκο του με την αλαζονική συμπεριφορά μας! Έτσι, μεταξύ άλλων, βοηθούντος του υπερπληθυσμού, όλο και εμφανίζονται οι πανδημίες που σκοπό έχουν την τελική μείωση του αρνητικού αποτυπώματος που ασκούμε πάνω του. Εδώ και αρκετές δεκαετίες ο άνθρωπος, πλαταίνοντας την ιατρική και την υγειονομική φροντίδα του, αυξάνει το προσδόκιμο της ζωής του. Η ίδια η ασύστολη κυριαρχία μας πάνω στη μάνα Γη είναι καθαρή μορφή βίας, και επειδή η βία προκαλεί ως φυσική συνέπεια μόνο βία, η πανδημία είναι κατ’ ανάγκη η έκφανσή της!
Σίγουρα κι αυτή η ίωση θα περάσει παρά τον σημαντικό αριθμό των θυμάτων της και την οδύνη των οικείων τους. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι σ’ όλους μας η βίωση αυτής της κατάστασης φέρνει βίαιες αλλαγές στον ψυχισμό μας. Την οικογενειακή μας ζωή, τις οικογένειές μας τις έχουμε φτιάξει και μοιάζουν οριστικές. Τους ανθρώπους μας που νιώθουμε στο σπίτι μας και πάντα εκεί επιστρέφουμε! Όμως να το παραδεχθούμε ότι η ζωή μας δε γεμίζει μόνο μ’ αυτούς! Είναι αρχέγονο το ένστικτο να κυκλοφορήσουμε έξω από τη φωλιά μας, έξω από την ασφάλεια της ρουτίνας και της παβλοφικής συμπεριφοράς. Είναι ίδιον του ανθρώπου η αναζήτηση καινούριων συγκινήσεων, άλλων στόχων και όχι η ανακύκλωση ίδιων εμμονών, η σταθερότητα ιδεολογιών, ακόμη και των ίδιων αστείων. Με μια προβολή της σκέψης μας στο μέλλον, μια μαντεψιά ίσως από ένστικτο, αναρωτιόμαστε πώς θα συνεχιστεί η κανονικότητα στον περίγυρό μας. Κι αν ακόμα προσπαθήσουμε να βρεθούμε πάλι με εκείνους που μείναμε στη μέση, που μας ξέρουν και τους ξέρουμε, θα υπάρξουν σίγουρα αλλαγές στις συνθέσεις της συντροφιάς μας! Είναι μια ενστικτώδης αμυντική κίνηση αυτή, ιδίως αν το αναλογισθούμε σαν σχηματική παράσταση της οποίας οι κάθετες συνιστώσες ονομάζονται α) συνεχή περιβαλλοντική επιβάρυνση, β) υπερπληθυσμός, τότε δε η συνισταμένη της αποφέρει οξεία και συχνότερα πανδημικά φαινόμενα!
Η καραντίνα μάς έφερε πρόσωπο με πρόσωπο με μια μοναξιά καθόλου γοητευτική, καθόλου ενδιαφέρουσα. Η βία της μας έχει κάνει να νιώθουμε ότι η ζωή μας έχει ραγίσει. Και ενώ προσμένουμε την ανάρρωσή μας και την επιστροφή μας στη νέα κανονικότητά της, μια έντονη περιέργεια μας πιάνει να δούμε πώς θα είναι τα πράγματα, η λειτουργία μας μετά. Με άλλους ανθρώπους, άλλες συζητήσεις, προτεραιότητες, όνειρα! Συνάμα, ιδίως αν δίπλα μας υπήρξε ένα από τα ατυχή θύματα της τωρινής πανδημικής βίας, τότε νιώθουμε έντονα και απότομα ότι η ζωή μας κονταίνει χρονικά, κι όμως έχουμε τόσα πολλά ακόμα να κάνουμε και να νιώσουμε!
Προς το παρόν αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμη μετράμε κάποιο κύμα της πανδημίας, φοράμε αναγκαστικά τη μάσκα στο πρόσωπό μας, μην επιτρέποντας να φανεί το συναίσθημά μας, και περιοριζόμαστε σ’ έναν σύντομο χαιρετισμό, που φορές υποψιάζομαι ότι η χροιά της φωνής μας είναι το μοναδικό σημάδι αλληλοαναγνώρισης!
Από τον Παύλο Δ. Γιατσιάκη
