Στο φύλλο της εφημερίδας «Ελευθερία» της 20ής-2-21 δημοσιεύτηκε επιστολή από την Πολιτική Κίνηση Οικολόγων Πράσινων του Ν. Λάρισας. Είναι μια προσπάθεια απάντησης σε ένα κείμενό μου που αναρτήθηκε στον ιστότοπο Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον με τίτλο «Όχι στην άλωση της κοινής λογικής» στις 15-2-21. Αυτό είναι το πρώτο μέρος, καθώς στις 18-2-21 (προφανώς δεν το διάβασαν οι συντάκτες) δημοσιεύτηκε και δεύτερο μέρος ως απάντηση σε αντιρρήσεις του φίλου Πάνου και εξηγούσα αναλυτικά τις απόψεις μου. Στο πρώτο μέρος κατέληγα:
«Στη χώρα είναι δύσκολη μια συζήτηση, αλλά πρέπει να βρεθεί τρόπος να την κάνουμε. Για να συμφωνήσουμε στα βασικά στοιχεία ώστε να αναπτυχθούμε με μια παραγωγική οικονομία και όχι με επιδόματα και επιδοτήσεις που πληρώνουμε με δανεικά που όταν θα έρθει ο λογαριασμός θα γυρίσουμε στα μνημόνια».
Επομένως χαίρομαι που υπάρχουν απαντήσεις που δίνουν ευκαιρίες για ανάπτυξη ενός διαλόγου.
Θα αρχίσω την απάντησή μου από το τέλος της επιστολής. Σε ένα επώνυμο κείμενο απαντά μια απρόσωπη ομάδα. Δεν υπάρχουν επώνυμοι συντάκτες; Το δεύτερο είναι η δήλωση ότι δε θα επανέλθουν. Προφανώς έχουν τόσο απόλυτα επιχειρήματα που κάθε επιπλέον συζήτηση είναι περιττή. Θα μπορούσα να κάνω και εγώ το ίδιο. Βοηθάει αυτό στη δημόσια συζήτηση τόσο σημαντικών θεμάτων, όπως οι ΑΠΕ και η εγκατάστασή τους στη χώρα; Κατά τη γνώμη μου μάλλον όχι, εκτός αν το θέμα έχει εξαντληθεί που δεν το πιστεύω.
Ας δούμε τώρα τα επιχειρήματα της επιστολής που υποστηρίζει ότι οι συντάκτες είναι υπέρ των ΑΠΕ και της αντικατάστασης των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά δε συμφωνούν να εγκατασταθούν Φ/Β στο Γεντίκι. Η χρήση του «οικολόγοι» στο άρθρο μου δεν αναφέρονταν στο κόμμα τους, αλλά σε όσους παριστάνουν τους ενδιαφερόμενους για το περιβάλλον λέγοντας όχι σε όλα. Το να υποστηρίζεις τις ΑΠΕ, αλλά όταν είναι να εγκατασταθούν οπουδήποτε εσύ να αντιδράς χωρίς να προτείνεις μία άλλη περιοχή ή κάτι άλλο αυτό θεωρώ ότι σε κάνει «οικολόγο». Είναι ρομαντικό να υποστηρίζεις ότι δεν πρέπει να θίγουμε το περιβάλλον, αλλά πρέπει να εξηγήσεις ταυτόχρονα πώς θα ζήσουν τα 7 δισεκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη. Διαφορετικά υποστηρίζεις μια ουτοπία που το μόνο που κάνει είναι να χειροτερεύει την κατάσταση. Το ίδιο ισχύει για τη χώρα μας. Αν δεν αξιοποιήσουμε όποια πηγή πλούτου έχουμε τότε δεν μπορούμε να διατηρήσουμε το επίπεδο ζωής που έχουμε σήμερα με δανεικά. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να συζητήσουμε πώς θα πετύχουμε αυτήν την αξιοποίηση.
Στην επιστολή αναφέρεται ότι το κόμμα τους ανήκει στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα. Ομολογώ ότι το αγνοώ, αλλά δε γνωρίζω αν αυτό δίνει μεγαλύτερη ισχύ στα επιχειρήματα. Αναφέρεται επίσης στο ιδιοκτησιακό καθεστώς που δε γνωρίζω ούτε με απασχολεί. Ίσως θέμα για κάποιον νομικό. Η απόσταση πέντε (5) χιλιομέτρων από το ιστορικό λατομείο έγχρωμου μαρμάρου δεν μπορώ να καταλάβω σε τι ενοχλεί. Όπως έγραψα στο δεύτερο μέρος του άρθρου όλη η χώρα είναι γεμάτη από ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία. Μέχρι τώρα σταματάμε, και σωστά κάθε φορά που τα βρίσκουμε όταν κάνουμε ένα τεχνικό έργο, τα μελετάμε και αν δεν είναι σημαντικά τα καλύπτουμε, αν είναι, βρίσκουμε κάποια λύση (παράκαμψη του έργου, μεταφορά και διατήρηση των μνημείων κ.λπ.). Αν αρχίσουμε να σταματάμε και κάθε φορά που περνάμε κοντά από αυτά τότε θα αναστείλουμε κάθε δραστηριότητα στη χώρα.
Ας δούμε όμως το επιχείρημα για τη γονιμοποίηση των αμυγδαλιών της περιοχής. Νόμιζα ότι μόνο οι ανεμογεννήτριες επηρέαζαν το γάλα και τις γεννήσεις των προβάτων. Λάθος μου. Υποθέτω ότι υποστηρίζουν ότι θα περιοριστούν οι μέλισσες αν τα 8.000 στρέμματα καθαριστούν από τη βλάστηση. Δεν το αναλύουν και ελπίζω να μην ερμηνεύω λάθος. Από όσα γνωρίζω όμως το πρόβλημα της κακής γονιμοποίησης των αμυγδαλιών οφείλεται στη μη εγκατάσταση επαρκών επικονιαστών (δηλαδή δέντρων ποικιλιών που η γύρη τους επικονιάζει μέσω μελισσών την καλλιεργούμενη ποικιλία). Αυτό είναι το πρώτο και βασικό πρόβλημα. Δεν πιστεύω ότι η μείωση του χώρου βόσκησης κατά 8.000 στρέμμ. να κάνει τη διαφορά; Επιπλέον οι παραγωγοί δε φροντίζουν να φέρνουν μελίσσια στα χωράφια τους για να γίνει καλή επικονίαση κάτι που κάνουν π.χ. στην Καλιφόρνια. Επομένως το επιχείρημα είναι κατά τη γνώμη μου αδύναμο. Το ίδιο ισχύει και για την κτηνοτροφία. Από όσα γνωρίζω δεν υπάρχουν πλέον πρόβατα να βόσκουν εκεί.
Η κύρια όμως αντίθεσή μου είναι ότι αν τα ηλιακά πάρκα δε γίνουν σε άγονες εκτάσεις, τότε θα γίνουν (όπως ήδη γίνονται δυστυχώς) σε γόνιμες καλλιεργούμενες εκτάσεις. Από τους «οικολόγους» δεν άκουσα σχετική διαμαρτυρία. Έτσι μειώνεται η παραγόμενη τροφή μας (και επιδοτήσεις πολύ μεγαλύτερες από των βοσκοτόπων) και αυτό είναι που θεωρώ έγκλημα και το έχω γράψει πολλές φορές. Βέβαια οι πολιτικοί μας αρνούνται να πάρουν θέση, καθώς κάποιοι (προφανώς ψηφοφόροι) εξασφαλίζουν ένα υψηλό εισόδημα άκοπα. Τι κόστος θα έχει αυτό για τη χώρα ή τη διατροφή των κατοίκων της;
Το επιχείρημα για τη μη ύπαρξη χωροταξικού σχεδιασμού είναι σωστό. Αλλά δεν περιμένουμε για να προχωρήσουμε τα τεχνικά έργα και τις ΑΠΕ.
Παραμένει ένα ερώτημα εφόσον οι συντάκτες είναι υπέρ των ΑΠΕ. Πού προτείνουν να εγκατασταθούν τα Φ/Β ή οι ανεμογεννήτριες ή η παραγωγή βιομάζας ή οι μονάδες παραγωγής Υδροηλεκτρικής ενέργειας; Αυτό θα συμπλήρωνε ίσως την επιστολή τους με τις θέσεις τους για το θέμα, κάτι που αποφεύγουν να κάνουν. Γιατί παραμένουν στο όχι; Δεν έχουν θέσεις; Μήπως για αυτό δε συνεχίζουν τη συζήτηση;
Φάνης Γέμτος, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
