αποτέλεσμα πολλά επαγγέλματα να έχουν καταργηθεί. Μεταξύ αυτών και ο καροποιός.
Όσα θα ακολουθήσουν είναι οι εμπειρίες, διηγημένες μέσα από την εξιστόρηση των αδελφών Τσάπαλου (Βασίλειος και Χρήστος). Τους άρεσε πάντα να λένε ότι, κάποτε είχαν το μεγαλύτερο ...μικρό εργοστάσιο στην οδό Βύρωνος στον πολύβουο και σημαντικό για την πόλη της Λάρισας (όλη η πόλη εκεί βρισκόταν, γιατί και η αγορά της και ο κόσμος της, εκεί και πέριξ του χώρου αυτού κινούνταν) λόφο του φρουρίου, για την επισκευή κάρων όλων των ειδών και όλων των χρήσεων. Η σχέση μου μαζί τους είναι πάρα πολύ συγγενική, γι' αυτό είχαν και την ευχέρεια και τη διάθεση να μου ανοίξουν την καρδιά τους και να μου αποκαλύψουν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής τους, αλλά και της παράδοσης του τόπου μας, το οποίο κληρονόμησαν από τον πατέρα τους.
Το «κάρο Γιάννη, άρχισαν την αφήγησή τους, ήταν το ...σύγχρονο όχημα των αγροτών και των γεωργών της περιοχής». Ήταν ξύλινο στην αρχή με την ανάλογη προσθήκη κάποιων μεταλλικών συνδέσμων και εξαρτημάτων. Το έσερναν τα γαϊδουράκια, τα μουλάρια, τα άλογα και τα βόδια, ανάλογα με τη χρήση που είχε το καθένα από αυτά. Αποτελούνταν από τους τροχούς, την καρότσα και το τιμόνι. Όλος ο κόσμος με αυτό πήγαινε στα χωράφια. Με αυτό και με βοηθούς τα ζώα, μετέφεραν τα γεωργικά εργαλεία για τις δουλειές στο χωράφι και όλα τα απαραίτητα σύνεργα που απαιτούνταν για το όργωμα ή την καλλιέργεια, κουβαλούσαν εργάτες ή φόρτωναν τα προϊόντα και τη συγκομιδή τους καθώς και τα διάφορα εμπορεύματα. Έπρεπε λοιπόν να είναι γερά κατασκευασμένα, για να αντέχουν στη σκληρή χρήση, αλλά και στους κακοτράχαλους δρόμους, που ήταν χωματόδρομοι και γεμάτοι με πέτρες και λακκούβες. Τα σημαντικότερα, τα πολυχρησιμοποιημένα και τα χαρακτηριστικότερα ήταν τα παρακάτω: α) Το «Διπλοκάρο» (το εργαλείο του γεωργού). Χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά των εργαλείων του (αλέτρια, υνιά κ.ά), τα «γεννήματα» και τη σοδειά τους, κ.ά. β) Η «Σούστα» (το μεταφορικό μέσο του περιβολάρη και του αμπελουργού), γ) Η «καγκελόσουστα», δ) Το «Μακρύ κάρο» (κάτι σαν το σημερινό φορτοταξί), ε) Το «Ανατρεπόμενο Μονόκαρο (για τα οικοδομικά υλικά και τα μπάζα) και τέλος στ) Το «Κάρο Βυτίο Μεταφοράς Νερού»ή «Υδροφόρα» (τη χρησιμοποιούσαν οι «σακατζήδες» ή «νερουλάδες», για να μεταφέρουν νερό από τον Πηνειό, στα σπίτια των Λαρισαίων). Στη συνέχεια και χωρίς να κουραστούν καν, προσπάθησαν να με βάλουν στην προσωπική τους ζωή, στα καροποιεία και στα βάσανα που πέρασαν μέσα από αυτή τη δουλειά και αυτό το επάγγελμα. Καροποιός «ο επαγγελματίας του είδους». Και όχι μόνο αυτό, αλλά συγχρόνως και πεταλωτής ή καλιγωτής (έπρεπε τότε αναγκαστικά να υπομένουν και να κάνουν και αυτό). Αυτοδίδακτοι μάστορες και ειδικοί τεχνίτες του ξύλου. Το επάγγελμά μας ανθούσε όταν, πριν από πολλές δεκαετίες το κάρο ήταν το... απαραίτητο αυτοκίνητο της εποχής. Μιλάμε για ένα πάρα πολύ δύσκολο επάγγελμα, γιατί από τα 13 – 14 μας, δουλεύαμε (για μεροκάματο καλύτερα να μην συζητάμε, γιατί ίσως και να μην υπήρχε) από το πρωί μέχρι το βράδυ, μέσα στον ήλιο και μέσα στη βροχή. Μέσα στη μουντζούρα και στη βρωμιά. Και ξέρετε «τότε δούλευες για να ζήσεις... Ενώ τώρα ζεις για να δουλεύεις». Τα κάρα λοιπόν, ήταν και αυτά «μηχανήματα» και χαλούσαν (συνήθως ζημιά πάθαιναν ως επί το πλείστον οι ρόδες τους). Έπρεπε λοιπόν να βρουν και αυτά «τον μάστορά τους»! Τον βρήκαν λοιπόν που λες Γιάννη μου, μέσα από το επάγγελμά μας, το οποίο συνδύαζε περισσότερο την τέχνη του ξυλουργού και την τέχνη του σιδερά. Μέσα από το επάγγελμά μας, που κάναμε με μαστοριά, με τέχνη και με ζηλευτό μεράκι. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαμε ήταν το σκεπάρνι, ο ξυλοφάγος, η βαριά, το σφυρί, το πριόνι, το σφιχτήρι, η αρίδα κ.ά. Στη δεκαετία του ‘60 άρχισε σταδιακά η αντικατάσταση του κάρου από τα τρακτέρ με πλατφόρμα. Έτσι αντικαταστάθηκε το κάρο από τα σύγχρονα μηχανήματα, όχι μόνο για τις μεταφορές, αλλά και για όλες τις υπόλοιπες εργασίες, τις οποίες ο άνθρωπος και η φύση του είχαν δώσει, μέσω του καθηκοντολογίου του, να εκτελέσει. Μαζί όμως με το κάρο και τις εργασίες του, αναγκαστήκαμε Γιάννη μου «με μεγάλο πόνο ψυχής» (γιατί και το αγαπήσαμε και γιατί εκτιμήσαμε αυτό το λίγο ψωμί που εκεί φάγαμε) να αποχωρίσουμε και να περάσουμε στην εφεδρεία και σε μια άλλη περίοδο της ζωής μας και «εμείς». Όσοι λοιπόν έχουν ζήσει στην πόλη μας ή στα χωριά της, όσοι και όσες έχουν ζήσει και έχουν βιώσει όλα αυτά και έχουν προσωπικές εμπειρίες και εικόνες, αναπολούν συχνά με νοσταλγία τη φτωχή, αλλά ανέμελη εκείνη εποχή και τα παιδικά τους χρόνια με τα κάρα. Τότε που ξυπόλητοι έτρεχαν να σκαρφαλώσουν κρυφά σε κάθε διερχόμενο κάρο. Τότε που επιθυμούσαν ν' ανέβουν στο κάρο και να παίξουν τον ρόλο του οδηγού. Σήμερα τα κάρα αποτελούν μουσειακό και διακοσμητικό είδος. Συχνά συναντούμε ολόκληρα κάρα ή κομμάτια από αυτά σαν διακοσμητικό στοιχείο σε αυλές, σε κήπους αλλά και σε σπίτια ή καταστήματα, για να θυμίζουν την ιστορία της οικογένειας και γενικά το πέρασμά τους από την περιοχή, από την παράδοση και τον πολιτισμό της πατρίδας μας!
Από τον Γιάννη Γούδα
