πολύ ως αυταρχικό ηγεμόνα, με το επιχείρημα ότι ο πρώτος κυβερνήτης της χώρας κατέλυσε το Σύνταγμα της Τρίτης Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας (1827) και κυβέρνησε απολυταρχικά.
Αν και στόχος του παρόντος σημειώματος δεν είναι ο έλεγχος των απόψεων του κ. Χατζή, αξίζει να αναφερθεί ότι η πολιτική συγκυρία της εποχής εκείνης καθώς και ο βαθμός δυσκολίας των πρωτοβουλιών του Καποδίστρια δικαιολογούν σημαντικά τη συγκέντρωση μεγάλου τμήματος εξουσίας στο πρόσωπό του.
Βέβαια, ο Ιωάννης Καποδίστριας δεν κυβέρνησε, για όσο τουλάχιστον διάστημα του το επέτρεψαν, ως «Τσάρος πάντων των Ελλήνων», ωστόσο πώς αλλιώς θα μπορούσε να διαχειριστεί κανείς τους φατριασμούς των Ελλήνων μετεπαναστατικά, τη δίψα τους για εξουσία και την πραγματοποίηση ατομικών, οικογενειακών και άλλων συμφερόντων;
Η κατάληξη των προσπαθειών του Καποδίστρια για τη δημιουργία κρατικής οντότητας μέσα από τις στάχτες και τα συντρίμμια της Επανάστασης είναι γνωστή. Αντιμέτωπος με ισχυρά πελατειακά δίκτυα και καθεστηκυίες νοοτροπίες χρόνων, από τις οποίες εμφορούνταν συγκεκριμένες ευάριθμες κάστες προεπαναστατικά, «πλήρωσε» για τις αγαθές προθέσεις του αλλά και για τις αδόκιμες, πλην όμως επιβεβλημένες από την ίδια την πραγματικότητα της εποχής, μεθόδους διακυβέρνησής του.
Τα φονικά βόλια των Μαυρομιχαλαίων εκείνο το φθινοπωριάτικο πρωινό της 27ης Οκτωβρίου 1831 έξω από τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, τερμάτισαν άδοξα το μεταρρυθμιστικό του έργο και σηματοδότησαν την αντίδραση ενός ολόκληρου κόσμου, στο νέο, στην αλλαγή.
Η διαχρονική παρουσία της οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων στη Μάνη είχε συνδεθεί από αιώνες με την έντονη δραστηριότητά τους ως επιδέξιων πειρατών στην απόκοσμη αυτή γωνιά της Πελοποννήσου. Στην περίπτωση βέβαια της δολοφονίας του πρώτου κυβερνήτη, η συγκεκριμένη οικογένεια αναγκάστηκε να παίξει τον «βρόμικο ρόλο». Στην πραγματικότητα οι «φονείς» ήταν πολύ περισσότεροι.
Για τα κίνητρα πάντως των δολοφόνων του Καποδίστρια αλλά και τη φύση της διακυβέρνησής του που κυρίως ενδιαφέρει εδώ, ο «ανήσυχος» αναγνώστης μπορεί να ανακαλέσει σημαντικές πληροφορίες από διάφορες ιστορικές συγγραφές και μελέτες, παλιότερες και σύγχρονες. Ωστόσο, η μεγέθυνση και το εύρος της «αντίδρασης» και της άρνησης που δοκίμασε η γνώμη ενός «ειδικού», στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για την πραγματική υπόσταση της έννοιας του «τυράννου», πραγματικού ή «κατασκευασμένου».
Τα ερωτήματα αυτά μπορούν να λάβουν την εξής μορφή: μήπως, τελικά, η γιγάντωση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει αναδειχθεί σε «τύραννο», που καταδυναστεύει τη δημόσια ζωή και την ελευθερία της άποψης;
Προφανώς και δεν αναφέρομαι στην άσκηση της καλοπροαίρετης κριτικής, που πρέπει να είναι πάντα καλοδεχούμενη ούτε στο δικαίωμα έκφρασης της προσωπικής γνώμης, που θεμελιώνεται από το δημοκρατικό μας πολίτευμα.
Και κάτι τελευταίο: χωρίς να μας στερεί κανείς το δικαίωμα της άποψης, μήπως θα πρέπει να εμπιστευόμαστε περισσότερο, τελικά, αυτούς που πραγματικά γνωρίζουν, επειδή έχουν αφιερωθεί και μοχθήσει για την κατάκτηση στέρεης και τεκμηριωμένης γνώσης, παρά τους «ειδικούς» του διαδικτύου, των οποίων οι προθέσεις σε αρκετές περιπτώσεις είναι αμφίβολες;
*Ομηρική φράση που σημαίνει «πρέπει να υπάρχει ένας τύραννος, ένας βασιλιάς»
Από τον Βασίλη Πλατή, φιλόλογο-δρα Ιστορίας Α.Π.Θ.
