Αρχικά, η απαγόρευση των δια ζώσης μαθημάτων, και η συζήτηση για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση (σύγχρονη ή/και ασύγχρονη) έφερε στο μυαλό αρκετών εκπαιδευτικών τους αναμενόμενους φόβους μπροστά στο κάθε τι καινούριο: «Δεν έχουμε υποδομές», «Δεν υπάρχει εξοπλισμός», «Δεν είμαστε έτοιμοι», «Δεν μας επιμόρφωσε η Πολιτεία», «Το διαδίκτυο σέρνεται», «Οι διαδικτυακές υπηρεσίες είναι στα πρόθυρα κατάρρευσης», κ.ά.
Αφού ξεπεράστηκε το αρχικό σοκ και η αμηχανία όλων των εμπλεκόμενων (μαθητών, γονέων, και εκπαιδευτικών), πολύ γρήγορα, σύσσωμη –σχεδόν- η εκπαιδευτική κοινότητα, κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αντιδράσει με τρόπο που χαρακτηρίζει την ελληνική ψυχή όταν βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες καταστάσεις: με ομοψυχία, θάρρος, γενναιότητα και φιλότιμο. Η παρατεταμένη, καθώς φαίνεται, κρίση, μάς έκανε όλους να αλλάξουμε συμπεριφορά, δηλαδή να μάθουμε…
Οι περισσότεροι από τους τεχνοφοβικούς και από αυτούς που δεν είχαν ιδιαίτερα καλές σχέσεις με την Τεχνολογία, ξεπέρασαν (εύκολα ή δύσκολα) τον εαυτό τους, τις φοβίες τους και κατάφεραν -μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα- να προσφέρουν υπηρεσίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης διαφόρων μορφών, σε μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου, ακόμα και του Νηπιαγωγείου, επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτό την ψυχολογική και παιδαγωγική στήριξη των μαθητών, σε μια τόσο δύσκολη και πρωτόγνωρη -για όλους- κατάσταση.
Για όσους διέθεταν ήδη κάποιες γνώσεις και εμπειρία σχετικά με τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της εκπαίδευσης, η παρούσα κατάσταση αποτέλεσε μια χρυσή ευκαιρία να εντρυφήσουν ακόμα περισσότερο, και να εφαρμόσουν στην πράξη όλα εκείνα που είχαν διαβάσει ή διδαχθεί: Σύγχρονη – ασύγχρονη τηλεκπαίδευση, πλατφόρμες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και διαδικτυακά εργαλεία διδασκαλίας και μάθησης είναι μερικές από τις έννοιες που–μετά από πολύωρη καθημερινή εξάσκηση και χρήση-έχουν πλέον ενσωματωθεί στο τροποποιημένο (σχεδόν ψηφιοποιημένο!) ημερήσιο πρόγραμμα…
Για τους ειδικούς της Επιστήμης των Υπολογιστών, των Ψηφιακών Συστημάτων Διαχείρισης Μάθησης και των Συστημάτων Τηλεδιάσκεψης, η εξέλιξη των γεγονότων αποτέλεσε –κατά κάποιο τρόπο- τη δικαίωση των πολυετών τους προσπαθειών προς την κατεύθυνση της ανάδειξης της αξίας και της χρησιμότητας όλων αυτών των εναλλακτικών μορφών εκπαίδευσης, αλλά και αφορμή να μοιραστούν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους με ένα πολύ μεγάλο αριθμό συναδέλφων, προς όφελος όλων των μαθητών…
Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν έγιναν όλα τέλεια, όσο θετικά και αν θέλουμε (και πρέπει!) να σκεφτόμαστε. Χωρίς ίχνος επιθυμίας για καταλογισμό ευθυνών, προσπαθώντας όμως να εντοπίσουμε ενδεχόμενες ατέλειες ή παραλείψεις, και διερευνώντας βελτιωτικές λύσεις, θα μπορούσαμε ανεπιφύλακτα να προτείνουμε στην εκπαιδευτική ηγεσία της χώρας μας την υιοθέτηση –εξ αρχής- όλης της γκάμας των διαθέσιμων ψηφιακών εργαλείων από απόσταση (υπάρχουν περισσότερα από 15 δωρεάν διατιθέμενα ψηφιακά εργαλεία, όπως: Edmodo, Freeopeneclass, Moodle, κ.λπ.). Με τον τρόπο αυτό, θα προσφέρονταν μεγαλύτερη ευελιξία στους εκπαιδευτικούς των σχολείων να χρησιμοποιήσουν κάποιο από αυτά τα εργαλεία (τα οποία αρκετοί συνάδελφοι τα χρησιμοποιούσαν ήδη), ενώ θα περιορίζονταν και το φαινόμενο της υπερφόρτωσης των Πληροφοριακών Συστημάτων του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (π.χ. eclass, e-me, κ.λπ.) με ταυτόχρονη εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου και εργατοωρών.
Επιχειρώντας να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά, με γνώμονα πάντα το όφελος των μαθητών, δεν θα διστάζαμε να προτείνουμε τη χρήση όλων αυτών των διαύλων επικοινωνίας και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, όχι μόνο για τη διαπροσωπική επικοινωνία, την επανάληψη και την εμπέδωση της ύλης, όπως προτείνεται από το Υπουργείο αλλά και τη διδασκαλία μέρους της ύλης που επρόκειτο να διδαχθεί στα σχολεία, πάντα με τρόπο οργανωμένο και συντεταγμένο. Ας έχουμε κατά νου πως επαναλήψεις επί επαναλήψεων, που κρατούν ένα ή και περισσότερους μήνες, ίσως να μην αποτελούν κίνητρο συμμετοχής για τους καλούς μαθητές, να αφήνουν στον εφησυχασμό τους μέτριους και στην αδράνεια τους αδιάφορους…
Αυτοί που (αν και πλέον μάλλον είναι λίγοι…) διατείνονται ή φοβούνται πως τα συστήματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ήρθαν για να αντικαταστήσουν τη διά ζώσης εκπαίδευση, ας έχουν κατά νου πως οι αίθουσες εξ αποστάσεως διδασκαλίας είναι κάτι σαν τις κλίνες στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας: Πάντα θα χρειαζόμαστε περισσότερες, κανείς μας δεν επιθυμεί να τις χρησιμοποιεί για πάντα, αλλά σε μια κρίσιμη κατάσταση, μπορεί να μας αποβούν σωτήριες…
Το ερώτημα, λοιπόν, που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι αν μπορούμε και αν θέλουμε, έστω και τώρα, να βάλουμε ως άμεση εθνική προτεραιότητα, τον εξοπλισμό με υπολογιστές, πρόσβαση στο διαδίκτυο, προβολικά μηχανήματα, κ.λπ., όλων των σχολικών αιθουσών της χώρας, μαζί με την ουσιαστική επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών. Η απάντηση στο ερώτημα, ίσως, κρίνει την πορεία της χώρας μας τα επόμενα χρόνια. Δεν θα στοιχίσει σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς μας πάνω από εκατό εκατομμύρια ευρώ, αλλά θα έχει ως αποτέλεσμα – εκτός των άλλων- μια Δημόσια Εκπαίδευση ισότιμη και ανταγωνιστική της Ιδιωτικής…
Στην εποχή της καχυποψίας, που όλοι ψάχνουμε να βρούμε εκείνο που κρύβεται πίσω από αυτό που φαίνεται, ας συμφωνήσουμε σε κάτι: Οι σημερινοί εκπαιδευτικοί, χωρίς –ουσιαστικά- να υποχρεωθούν από κανέναν, διακρίνονται για την καθημερινή τους κατάθεση ψυχής, ακολουθώντας αυτό που τους υπαγορεύει η συνείδηση και η καρδιά τους…
Από τους Δημήτρη Γ. Λιόβα καθηγητή Πληροφορικής, Ηρακλή Τσιάμαλο φιλόλογο
