Για το ακαδημαϊκό έτος 2018-19 το Υπουργείο Παιδείας έχει προγραμματίσει την εισαγωγή 169 νέων φοιτητών στη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Η Κατεύθυνση της Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων εντάσσεται στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας δεν διαθέτει Τμήμα Τουριστικών Σπουδών, αλλά μόνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Σπουδών στον «Σχεδιασμό και την Ανάπτυξη του Τουρισμού και του Πολιτισμού».
Το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων στη Λάρισα αποτελεί ένα από τα πρώτα Τμήματα Τουριστικών Επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα και οι απόφοιτοι του Τμήματος καταλαμβάνουν σήμερα διευθυντικές θέσεις σε πάρα πολλά ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα αντανακλώντας το καλό όνομα που διαθέτει το Τμήμα στην τουριστική αγορά.
Η Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων στεγάζεται σε αυτόνομο διώροφο κτίριο έκτασης 1.800 τ.μ. και διαθέτει εκτός από τα γραφεία διοίκησης και καθηγητών, 9 αίθουσες διδασκαλίας, ένα αμφιθέατρο, δύο εργαστήρια H/Y, στα οποία είναι εγκατεστημένα λογισμικά προγράμματα με ξενοδοχειακές και τουριστικές εφαρμογές. Επίσης το κτίριο διαθέτει δύο εργαστήρια μαζικής σίτισης - catering με σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό και μία εργαστηριακή αίθουσα 200 τ.μ. εστιατορίου και μπαρ. Οι παραπάνω υποδομές που δημιουργήθηκαν, εκσυγχρονίστηκαν και εμπλουτίστηκαν τα τελευταία 35 χρόνια, κατέστησαν το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων στη Λάρισα υποδειγματικό σε πανελλαδικό επίπεδο. Μάλιστα επί σειρά ετών το ΤΕΙ Θεσσαλίας παραχωρούσε τα εργαστήρια αυτά στο 2ο Δημόσιο ΙΕΚ Λάρισας για την πραγματοποίηση των εργαστηριακών μαθημάτων στις ειδικότητες της Μαγειρικής Τέχνης, της Αρτοποιίας και Ζαχαροπλαστικής. Οι εκπαιδευτικές ανάγκες της Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων σήμερα καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τα 22 μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων.
Τα νέα πανεπιστήμια που προκύπτουν από τις συνενώσεις, δημιουργούν τμήματα στη «Διοίκηση του Τουρισμού», όπως στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, αλλά και στο Νέο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα τα τελευταία χρόνια η μεγάλη ζήτηση για σπουδές στον τουριστικό κλάδο οδήγησε στη δημιουργία πολλών ιδιωτικών κολεγίων. Ειδικότερα στην πόλη της Λάρισας, τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν σε 6 τα ιδιωτικά κολέγια και τα ιδιωτικά ΙΕΚ, που προσφέρουν πάνω από 10 προγράμματα σπουδών στον Τουρισμό.
Σε αντίθεση με τα παραπάνω δεδομένα, αλλά και τις τάσεις στον χώρο της εκπαίδευσης και τη ζήτηση της αγοράς εργασίας, το Υπουργείο Παιδείας με την πρόταση που κατέθεσε για τη Νέα αρχιτεκτονική του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, καταργεί τις σπουδές στον Τουρισμό στη Λάρισα, ενώ το Υπουργείο Παιδείας όφειλε να γνωρίζει ότι:
1. Η σημασία του Τουρισμού για την ελληνική οικονομία είναι αδιαφιλονίκητη με ιδιαίτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας, στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
2. Ο τουρισμός αποτελεί το μοναδικό ανταγωνιστικό προϊόν της Ελλάδος, που παρουσιάζει δυναμική ανάπτυξη κατά τα τελευταία χρόνια σε αντίθεση με την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
3. Η ανταγωνιστικότητα του τουρισμού κρίνεται σε μεγάλο βαθμό και από την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και για τον λόγο αυτό η ύπαρξη άρτια εκπαιδευμένου διοικητικού και στελεχιακού δυναμικού στις τουριστικές επιχειρήσεις είναι ζωτικής σημασίας.
4. Καταγράφεται εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση για εκπαιδευμένο προσωπικό στις τουριστικές επιχειρήσεις, ενώ ο αριθμός των αποφοίτων απ’ όλα τα ΤΕΙ τουριστικών κάθε χρόνο ανέρχεται σε 500-600, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 0,2% των εργαζομένων στον τουριστικό κλάδο.
5. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τα έτη 2009, 2010 και 2011, την ημέρα της ορκωμοσίας, το 74% των αποφοίτων των τουριστικών επιχειρήσεων του ΤΕΙ Λάρισας εργαζόταν. Το ποσοστό αυτό κατατάσσει το τμήμα στην κορυφή του δείκτη απορρόφησης από την αγορά εργασίας πανελλαδικά.
6. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων του Τμήματος Τουριστικών Επιχειρήσεων καθορίζονται από το Π.Δ. 356/1989 (Φ.Ε.Κ.160/16-6-89/τ.Α'), ενώ κάθε χρόνο υπογράφεται Συλλογική Σύμβαση Εργασίας σχετικά με τους όρους εργασίας και αμοιβής των εργαζομένων σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.
7. Στις Προτεραιότητες Εθνικής και Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS) για την περιφέρεια Θεσσαλίας, εντάσσεται ο «Δημιουργικός Τουρισμός», ο οποίος προσφέρει πολλές δυνατότητες σε μία Περιφέρεια όπως η Θεσσαλία, που τη χαρακτηρίζει η πολυμορφία σε γεωγραφικό επίπεδο, αλλά και σε δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης.
Στο νέο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, που διαθέτει σημαντική εμπειρία στις τουριστικές σπουδές τόσο σε προπτυχιακό επίπεδο (λόγω του ΤΕΙ), όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, θα έπρεπε να είναι αυτονόητη η λειτουργία Τμήματος Διοίκησης Τουρισμού. Έδρα του Τμήματος θα πρέπει να είναι η Λάρισα, διότι όχι μόνο διαθέτει τη σχετική τεχνογνωσία, αλλά και για πρακτικούς λόγους. Ειδικότερα διότι υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές, εγκαταστάσεις και εργαστήρια, αλλά και το προσωπικό της Διοίκησης Επιχειρήσεων που συνεπικουρεί στην υλοποίηση του προγράμματος σπουδών, πραγματοποιώντας τη διδασκαλία των μαθημάτων κορμού στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα οι εγγεγραμμένοι φοιτητές της Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων θα πρέπει να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους (τα επόμενα 6 έτη) στη Λάρισα, αλλά θα πρέπει να τους δοθεί και η δυνατότητα συνέχισης των σπουδών τους στο πανεπιστημιακό τμήμα, κατά τα πρότυπα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Παρ’ όλα αυτά το Υπουργείο Παιδείας δεν προβλέπει στο Σχέδιο ούτε καν την προσφορά 2ετών προγραμμάτων Τουριστικών Σπουδών στη Λάρισα (προβλέπεται για τον Βόλο και τα Τρίκαλα, που δεν διαθέτουν υποδομές), ίσως διότι θεωρεί ότι οι ανάγκες για σπουδές στον τουρισμό στη Λάρισα καλύπτονται πλήρως από τα δύο ιδιωτικά κολέγια και τα τέσσερα ιδιωτικά ΙΕΚ που λειτουργούν στην πόλη της Λάρισας και έτσι περιττεύει η προσφορά δημόσιας αναγνωρισμένης δωρεάν παιδείας στον κλάδο του τουρισμού στη Λάρισα.
Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή μου ευελπιστώ ότι η υποβληθείσα πρόταση από το Υπουργείο Παιδείας για τη νέα αρχιτεκτονική του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, αποτελούσε μία βάση για συζήτηση και ότι ο υπουργός θα προβεί στις απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες, που συνάδουν με τις αποφάσεις του Τμήματος Διοίκησης επιχειρήσεων και της Συγκλήτου του ΤΕΙ Θεσσαλίας για τη δημιουργία ενός τμήματος Διοίκησης Τουρισμού στη Λάρισα.
*Του καθηγητή Ευστάθιου Βελισσαρίου
(*) Ο κ. Βελισσαρίου Ευστάθιος είναι καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας στο ΤΕΙ Θεσσαλίας. Διετέλεσε 7 χρόνια πρόεδρος του Τμήματος Τουριστικών Επιχειρήσεων στο ΤΕΙ, καθώς και 4 χρόνια αναπληρωτής πρόεδρος του ΤΕΙ Θεσσαλίας
